Tarlada kekik nasıl yetiştirilir?
Tarlada Kekik Yetiştiriciliği: Başlangıç Rehberi
Tarlada kekik yetiştirmek aslında düşündüğünden çok daha zahmetsiz ve keyifli olabilir. Eğer bahçenizde, küçük bir tarlada ya da hatta geniş bir balkonda kekik yetiştirmeyi düşünüyorsan, doğru yerdesin. Deneyimlerime göre, birkaç temel noktaya dikkat ettiğinde bol ve aromatik kekik hasat etmen mümkün.
Toprak ve Güneş İhtiyacı
Kekik, Akdeniz ikliminin sevilen bitkilerinden biri olduğu için bol güneşi sever. Bir tarlada kekik yetiştireceksen, mutlaka günde en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı alan bir alan seçmelisin. Kısmi gölge bazı çeşitler için tolere edilebilir olsa da, güneş alan yerlerdeki kekik çok daha yoğun ve lezzetli olacaktır. Toprak konusunda ise kekik çok seçici değildir. Ancak, en iyi sonuçlar için iyi drene olan, kumlu-tınlı topraklar idealdir. Ağır, killi topraklar kök çürümesine yol açabilir. Eğer tarlanın toprağı killi ise, dikim öncesinde organik madde (yanmış çiftlik gübresi, kompost) ve kum karıştırarak drenajı iyileştirebilirsin. Toprak pH’ı ise genellikle 6.0 ile 7.5 arasında olması idealdir. Benim yetiştirdiğim arazide toprağın hafif alkali olması kekik verimini artırdı.
Dikim Zamanı ve Yöntemleri
Kekik yetiştirmek için en uygun zaman ilkbahar aylarıdır, genellikle Nisan sonu veya Mayıs başı gibi don tehlikesi tamamen geçtiğinde ekim veya dikim yapabilirsin. İki temel yöntem var: tohumdan yetiştirme ve çelikten yetiştirme.
- Tohumdan Yetiştirme: Tohumlar çok küçük olduğu için, çimlenme oranını artırmak adına önce viyollerde veya küçük saksılarda başlatmak daha iyidir. Tohumları toprağın üzerine serpip üzerini çok az ince bir tabaka toprakla ört, bastırmadan hafifçe. Çimlenme genellikle 10-20 gün sürer ve sürekli nemli tutmak önemlidir. Fidanlar birkaç gerçek yaprak çıkardıktan sonra tarlaya şaşırtılabilir.
- Çelikten Yetiştirme: Bu yöntem daha hızlı sonuç verir ve anaç bitkinin özelliklerini korur. Yaz başlarında veya sonbaharda, anaç kekik bitkisinden 10-15 cm uzunluğunda, alt yaprakları temizlenmiş taze sürgünler alabilirsin. Bu çeliklerin alt kısımlarını köklendirme hormonu ile muamele edip (isteğe bağlı ama faydalı) nemli bir toprağa veya suya koyarak köklenmesini sağlayabilirsin. Köklenme birkaç hafta sürebilir. Köklenen çelikleri doğrudan tarlaya dikebilirsin.
Dikim aralığı çeşide göre değişmekle birlikte, genellikle bitkiler arasında 20-30 cm, sıralar arasında ise 40-50 cm mesafe bırakmak, bitkilerin iyi havalanmasını ve yayılmasını sağlar. Benim tercihim çelikten yetiştirmek çünkü daha hızlı ve daha güçlü sonuçlar veriyor.
Sulama ve Gübreleme
Kekik, kuraklığa oldukça dayanıklı bir bitkidir ve kök sistemini geliştirdikten sonra çok fazla suya ihtiyaç duymaz. Hatta aşırı sulama, özellikle soğuk ve nemli havalarda mantari hastalıklara yol açabilir. Bu yüzden sulama konusunda dikkatli olmak gerekir. Deneyimlerime göre, toprak tamamen kuruduktan sonra sulama yapmak en iyisidir. Yeni dikilmiş veya fidanken daha düzenli sulama gerekebilir. Tarlada, ilk yıl için haftada bir veya ihtiyaca göre sulama yeterli olabilir. İkinci yıldan itibaren ise yağmur suyu yeterli olabilir veya çok sıcak ve kurak dönemlerde ayda bir sulama yeterli olacaktır. Gübreleme konusunda ise kekik çok fazla besine ihtiyaç duymaz. Hatta aşırı gübreleme, aromayı ve yağ içeriğini azaltabilir. Dikimden önce toprağa karıştırılan yanmış gübre genellikle yeterlidir. Eğer toprak zayıfsa, ilkbahar başında hafif bir kompost uygulaması yapabilirsin. Genellikle ek gübrelemeye gerek kalmaz.
Hasat ve Bakım
Kekik hasadı için en uygun zaman, çiçeklenme döneminin hemen öncesidir. Bu dönemde bitkinin yağı en yoğun olduğu zamandır. Çiçeklenme genellikle yaz aylarında, Haziran-Temmuz gibi başlar. Hasat yaparken, bitkinin üst kısmından, çiçekli dallardan yaklaşık 10-15 cm kadar kesim yapabilirsin. Bu kesim, bitkinin tekrar dallanmasını ve daha fazla ürün vermesini teşvik eder. Hasat için tercihen sabah saatlerini seçmek, bitkinin terlemesi ve yağ kaybı yaşanmaması açısından önemlidir. Hasat sonrası bitkiyi temiz tutmak, yabani otlarla mücadele etmek ve havalanmasını sağlamak önemlidir. İlk yıl aşırı ot temizliği yaptıysan, ikinci yıldan itibaren kekik kendi baskınlığını kurarak yabani otları daha iyi kontrol edecektir.