Yenidoğan bebeklerde sarılık sınırı nedir?

Yenidoğan sarılığı, yeni doğan bebeklerde sıkça görülen bir durumdur ve genellikle karaciğerin bilirubin adı verilen maddeyi yeterince hızlı işleyememesinden kaynaklanır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sonucu ortaya çıkan sarı renkli bir pigmenttir. Yenidoğan bebeklerin karaciğerleri henüz tam olarak gelişmediği için bilirubin düzeyleri yükselebilir ve bu da ciltte ve gözlerde sararmaya neden olabilir. Peki, yenidoğan bebeklerde sarılık sınırı nedir ve ne zaman endişelenmek gerekir?

Yenidoğan Sarılığı Neden Olur?

Yenidoğan sarılığının en yaygın nedeni, fizyolojik sarılıktır. Bu durum, bebeğin karaciğerinin bilirubin metabolizmasını gerçekleştirecek yeterli enzime sahip olmamasıyla ilgilidir. Fizyolojik sarılık genellikle doğumdan sonraki 2-3 gün içinde başlar ve yaklaşık bir hafta içinde kendiliğinden düzelir.

Ancak, bazı durumlarda sarılık daha ciddi nedenlere bağlı olabilir. Bunlar arasında kan grubu uyuşmazlığı (Rh veya ABO), enfeksiyonlar, genetik faktörler ve bazı karaciğer hastalıkları yer alır. Bu tür sarılıklar daha erken başlayabilir ve daha yüksek bilirubin düzeylerine neden olabilir.

Sarılık Sınırı Nasıl Belirlenir?

Yenidoğan bebeklerde sarılık sınırı, bebeğin yaşına (saat cinsinden), doğum haftasına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Doktorlar, bilirubin düzeyini ölçmek için genellikle bebeğin topuğundan alınan bir kan örneğini kullanırlar. Bu ölçüm sonucunda elde edilen bilirubin değeri, özel bir nomogram (bilirubin eğrisi) üzerinde değerlendirilir. Bu nomogramlar, bebeğin yaşına göre kabul edilebilir bilirubin düzeylerini gösterir.

Genel bir kural olarak, term bebeklerde (37 hafta ve üzeri doğanlar) bilirubin düzeyi 12-13 mg/dL'yi aşarsa tedavi gerekebilir. Prematüre bebeklerde ise bu sınır daha düşüktür. Ancak, her bebeğin durumu farklı olduğu için doktorun değerlendirmesi esastır.

Sarılık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Fizyolojik sarılık genellikle tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelir. Ancak, bilirubin düzeyleri yüksekse veya altta yatan başka bir neden varsa tedavi gerekebilir. En yaygın tedavi yöntemi fototerapidir. Fototerapi, bebeğin çıplak olarak özel bir lamba altına yerleştirilmesi ve cildinin mavi-yeşil ışığa maruz bırakılmasıdır. Bu ışık, bilirubinin daha kolay atılabilen bir forma dönüşmesini sağlar.

Daha ciddi vakalarda, kan değişimi (exchange transfusion) gerekebilir. Bu işlemde, bebeğin kanı yavaş yavaş değiştirilerek bilirubin düzeyi düşürülür. Kan değişimi, genellikle kan grubu uyuşmazlığına bağlı sarılıklarda veya fototerapiye yanıt vermeyen vakalarda uygulanır.

Özetle: Yenidoğan sarılığı, bebeklerin çoğunda görülen geçici bir durumdur. Sarılık sınırı bebeğin yaşına ve sağlık durumuna göre değişir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile bu durum genellikle sorunsuz bir şekilde atlatılabilir. Bebeğinizde sarılık belirtileri fark ederseniz, mutlaka bir doktora danışmanız önemlidir.