Polisitemi vera nedir?
İçindekiler
Polisitemi vera, kemik iliğinizin çok fazla sayıda kırmızı kan hücresi üretmesine neden olan nadir bir kan hastalığıdır. Bu durum kanın kalınlaşmasına ve kan akışının yavaşlamasına yol açar. Bu da ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yazımızda, polisitemi vera hakkında bilmeniz gerekenleri, belirtilerini, nedenlerini ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Polisitemi Vera Belirtileri Nelerdir?
Polisitemi vera genellikle yavaş gelişir ve erken dönemde belirti vermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kaşıntı, özellikle sıcak suyla temas sonrası
- Ciltte kızarıklık, özellikle yüzde
- Görme bozuklukları
- Burun kanaması veya diş eti kanaması
- Karın ağrısı (dalak büyümesi nedeniyle)
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve komplikasyon riskini azaltabilir.
Polisitemi Vera Nedenleri ve Risk Faktörleri
Polisitemi vera'nın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, çoğu vakada JAK2 geninde bir mutasyon tespit edilmiştir. Bu gen, kan hücrelerinin üretimini düzenleyen bir proteinin yapımında rol oynar. JAK2 mutasyonu, kemik iliğinin kontrolsüz bir şekilde kırmızı kan hücresi üretmesine neden olur.
Polisitemi vera her yaşta görülebilir, ancak en sık 60 yaş üstü kişilerde teşhis edilir. Ailede polisitemi vera öyküsü olan kişilerde de risk biraz daha yüksektir.
Polisitemi Vera Tanısı Nasıl Konulur?
Polisitemi vera tanısı, genellikle fiziksel muayene ve kan testleri ile konulur. Doktorunuz, belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi değerlendirecek ve ardından bir dizi kan testi isteyecektir. Bu testler şunları içerebilir:
- Tam kan sayımı (CBC): Kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositlerin sayısını ölçer.
- Eritropoietin (EPO) seviyesi: Bu hormon, kemik iliğinin kırmızı kan hücresi üretimini uyarır. Polisitemi vera'da EPO seviyesi genellikle düşüktür.
- JAK2 mutasyon testi: Kanda JAK2 geninde mutasyon olup olmadığını kontrol eder.
Gerekli görülmesi halinde kemik iliği biyopsisi de yapılabilir.
Polisitemi Vera Tedavi Seçenekleri
Polisitemi vera'nın tedavisi, hastalığın şiddetine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavinin temel amacı, kanın kalınlığını azaltmak ve komplikasyon riskini önlemektir. En sık kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
- Flebotomi (Kan Alma): Bu işlemde, fazla kırmızı kan hücrelerini uzaklaştırmak için düzenli aralıklarla kan alınır.
- İlaç Tedavisi: Kan hücrelerinin üretimini azaltmak için ilaçlar kullanılabilir. Hidroksiüre ve interferon alfa bu amaçla kullanılan yaygın ilaçlardır.
- Düşük Doz Aspirin: Kanın pıhtılaşma riskini azaltmak için düşük doz aspirin önerilebilir.
Polisitemi vera kronik bir hastalıktır ve tamamen iyileşmesi mümkün değildir. Ancak, uygun tedavi ile hastalığın belirtileri kontrol altında tutulabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Doktorunuzla düzenli olarak görüşerek tedavi planınızı takip etmeniz ve herhangi bir yeni belirti ortaya çıkarsa hemen bildirmeniz önemlidir.