Kösem Sultan hangi çocuğunu öldürdü?

Kösem Sultan ve Çocukları: Bir İktidar Mücadelesinin Anatomisi

Kösem Sultan'ın hayatı, hanedanlığın bekası ve kendi iktidarının korunması adına birçok acımasız kararın alındığı, kanlı bir dönemin özetidir. Hangi çocuğunu öldürdüğü sorusuna gelince, burada doğrudan bir "öldürme emri verme" eylemini kişisel olarak gerçekleştirmesi yerine, tahta geçme mücadelesinde karşı duran veya kendi otoritesini tehdit eden çocuklarını ortadan kaldırmak için dolaylı yollara başvurması daha doğru bir ifade olur.

Deneyimlerime göre, bu tür tarihi figürleri değerlendirirken, dönemin siyasi atmosferini ve padişahlık sisteminin acımasızlığını göz önünde bulundurmak şart. Kösem Sultan, hem annelik hem de valide sultan olarak olağanüstü bir güce sahipti ve bu gücü devam ettirebilmek için bazen en sevdiklerine karşı bile acımasız olabilirdi.

Asıl Hedef: Taht ve Saltanatın Bekası

Kösem Sultan'ın en bilinen ve tartışmalı eylemlerinden biri, oğlu Sultan İbrahim'in ölümüyle ilgilidir. İbrahim, devlet yönetiminde zayıf, akıl sağlığı sorunları olan ve halk nezdinde de sevgi görmeyen bir padişahtı. Kösem Sultan, devletin kötü yönetildiğine ve halkın huzursuzluğuna tanık oluyordu. Kendi siyasi nüfuzunu kaybetme ve hanedanın gücünün zayıflaması endişesiyle, İbrahim'in tahttan indirilmesi gerektiğine inanmıştı.

• İbrahim'in Durumu: 1640-1648 yılları arasında hüküm süren İbrahim, saraydaki entrikaların ortasında kaldı. Mali kaynakları çarçur etmesi, keyfi kararlar alması ve devlet adamlarını sürekli değiştirmesi, onu birçok kesimin hedefi haline getirmişti.
• Darbenin Hazırlanması: Kösem Sultan, devletin ileri gelenleriyle, özellikle yeniçerilerle ve ulema ile gizlice görüşmeler yaptı. Oğlu IV. Mehmed'in henüz küçük yaşta olması nedeniyle devlet işlerini doğrudan yönetme arzusundaydı. İbrahim'in tahttan indirilmesi için bir darbe planı yapıldığına dair güçlü kanıtlar var.
• Cinayet: 1648'de bir grup yeniçeri ve devlet adamı tarafından İbrahim'in odasına girildi ve boğularak öldürüldü. Kösem Sultan'ın bu olaya doğrudan emir verip vermediği tarihçiler arasında hala tartışmalı olsa da, devletin ileri gelenlerinin bu kararı almasında onun siyasi etkinliğinin ve onayıının olduğu kabul edilir. Bu, bir anne olarak kendi oğlunun ölümüne dolaylı yoldan da olsa sebep olmak anlamına gelir.

Bu durum, sana şunu hatırlatmalı: Siyasi gücün olduğu yerlerde, kişisel duygular geri planda kalabilir. Kösem Sultan için önemli olan, hanedanın devamlılığı ve kendi iktidarının sürdürülmesiydi.

Diğer Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Kösem Sultan'ın diğer çocukları üzerinde de etkileri oldu. Özellikle güçlü veliaht adayları olan ve taht için potansiyel rakipler olabilecek oğulları üzerinde de nüfuz kurmaya çalıştığı görülür. Ancak doğrudan bir "öldürme" eylemi olmasa da, bazen anakuzularının kaderini belirleyen kişinin kendisi olduğunu söyleyebiliriz.

Örneğin, IV. Murad'ın vefatından sonra yerine geçen İbrahim'in akıl sağlığı sorunları olduğu biliniyordu. Kösem Sultan'ın, akıl sağlığı yerinde olmayan bir padişahın tahtta kalmasını istemesi, kendi iktidarını daha uzun süre devam ettirme arzusundan kaynaklanıyor olabilir.

Peki, Neden Bu Kadar Acımasız?

Kösem Sultan'ın acımasızlığı, sadece kişisel bir hırs olarak görülmemeli. Deneyimlerime göre, o dönemin Osmanlı İmparatorluğu'nda kadınların siyasi gücü çok sınırlıydı. Kösem Sultan, bu sınırlamaları aşmak ve hem kendisini hem de çocuklarını korumak için var gücüyle mücadele etmek zorundaydı.

• Kadınların Siyasi Rolü: Harem, siyasetin merkeziydi ve kadınlar, çocuklarını padişah yaparak veya eşlerinin iktidarında etkili olarak güç elde ediyorlardı. Kösem Sultan, bu sistemi ustaca kullanmıştı.
• Hanedanlık Sisteminin Acımasızlığı: Taht kavgaları Osmanlı tarihinde hep olmuştur. Kardeş katli gibi uygulamalar bile mevcuttu. Kösem Sultan'ın kendi çocuklarına karşı aldığı kararlar, bu genel acımasızlığın bir yansıması olarak görülebilir.
• Dönemin Devlet Anlayışı: Devletin bekası, kişisel yaşamlardan daha üstün tutuluyordu. Bireylerin mutluluğu veya hayatı, devletin devamlılığı söz konusu olduğunda ikinci planda kalırdı.

Eğer sen de bir karar vermek durumunda kalsan ve bu karar hem senin hem de sevdiklerinin geleceğini etkileyecekse, ne kadar zor bir durum yaşayacağını hayal et. Kösem Sultan da tam olarak bunu yaşadı.

Unutma, tarihteki figürleri yargılarken, onların yaşadığı dönemin koşullarını ve baskılarını göz ardı etmemek gerekir. Kösem Sultan, gücünü ve iktidarını korumak için birçok ağır bedel ödedi ve bazen bu bedelin bir parçası da en sevdikleri oldu.