Tevekkül nedir nasıl yapılır?

Tevekkül: Ne Anlama Gelir, Nasıl Yapılır?

Tevekkül, Allah'a güvenip işleri O'na bırakmak demek. Kulağa basit gelse de aslında derin bir bilinç ve eylem gerektirir. Sadece "oluruna bırakmak" değil, elinden geleni yaptıktan sonra sonuç için Allah'a sığınmaktır. Bu, pasif bir teslimiyet değil, aksine aktif bir çabanın ardından gelen bir iç huzurdur.

Hayatımızda birçok kez zorluklarla karşılaşırız. Bir iş kurmak isteriz, sınava hazırlanırız, bir ilişkiyi yürütmeye çalışırız. Bu süreçlerde elimizden gelenin en iyisini yapmak bizim görevimiz. İşte o çabayı gösterdikten sonra, sonucun hayırlı olması için tevekkül devreye girer.

Tevekkülün Temel Unsurları: Bilgi, Çaba ve Güven

Tevekkülü doğru anlamak için üç temel unsura odaklanalım:

• İlim (Bilgi): Tevekkül etmeden önce, hakkında tevekkül edeceğimiz şeyin ne olduğunu bilmemiz lazım. Yani, bir konuda Allah'ın kudretini, hikmetini ve bize olan yakınlığını bilmeden O'na güvenmek gerçek tevekkül olmaz. Örneğin, bir hastalığa yakalandığımızda, hem tıbbi tedaviyi araştırmalı, hem de bu hastalığın şifasını verecek olanın Allah olduğunu bilmeliyiz. Sadece dua edip doktora gitmemek, tevekkül değil, sorumsuzluktur.
• Kesb (Çaba Gösterme): Tevekkül, tembellik değildir. Elinden geleni yapmadan "Allah'ım sen bana yardım et" demek, samimi bir tevekkül değildir. Deneyimlerime göre, bir öğrenci sınavlara çalışmadan sadece dua ederek başarılı olmayı bekleyemez. Tıpkı bunun gibi, bir iş kurmak isteyen kişinin de piyasa araştırması yapması, planlama yapması ve gerekli adımları atması gerekir. Allah'ın yardımı, bizim gösterdiğimiz çabanın üzerine eklenir. Kur'an-ı Kerim'de de "İnsana ancak kendi çalıştığı vardır" (Necm, 39) buyrulur. Bu, bizim çabamızın önemini vurgular.
• Tevekkül (Güvenme): Çabalarımızı gösterdikten sonra, sonuçlar üzerinde tam bir kontrolümüz olmadığını kabul etmektir. İşte o noktada tevekkül devreye girer. Tüm bu gayretlerimize rağmen, işlerin bizim istediğimiz gibi gitmeyebileceğini bilmek ve buna rağmen kalben rahat olmak, Allah'a güvenmektir. Örneğin, bir iş görüşmesine gittiniz, tüm hazırlıklarınızı yaptınız, mülakatı iyi geçirdiniz. Ancak sonuç olumsuz geldi. İşte bu durumda, "Elimden geleni yaptım, bu sonucun da benim için hayırlı olduğuna inanıyorum" diyebilmek tevekküldür. Bu, hayal kırıklığı yaşamak yerine, bir sonraki adıma odaklanmamızı sağlar.

Tevekkül Nasıl Yapılır? Pratik Adımlar

Tevekkülü hayatımıza nasıl daha etkin bir şekilde dahil edebiliriz? İşte bazı pratik öneriler:

• Niyetinizi Belirleyin: Bir işe başlarken amacınızın Allah'ın rızasını kazanmak olduğunu bilin. Bu, hem çabanızı hem de sonuçlara karşı bakış açınızı şekillendirir.
• Tedbirinizi Alın: Yapılacak her iş için gerekli araştırmaları yapın, planlamalarınızı yapın. Örneğin, bir seyahate çıkmadan önce yol durumunu, hava koşullarını kontrol etmek tedbirdir.
• Dua Edin ve Allah'a Sığının: Tüm çabalarınızın ardından, sonucu Allah'a havale edin. "Ya Rabbi, bu işi senin için yaptım, hakkımda hayırlı olanı nasip et" gibi dualar samimiyetinizi artırır.
• Sonucu Kabullenin: İşler istediğiniz gibi gitmese bile, bunun Allah'ın bir hikmeti olduğunu düşünerek sabırlı olun. Bu, iç huzurunuzu korumanıza yardımcı olur. Deneyimlerime göre, olumsuz sonuçlar karşısında sergilediğimiz tevekkül, bizi daha güçlü kılar ve gelecekteki başarılarımız için dersler çıkarmamızı sağlar.
• Şükretmeyi Unutmayın: İşler iyi gittiğinde de, bu Allah'ın bir lütfu olduğunu bilerek şükredin. Bu, tevekkülün bir parçasıdır.

Tevekkül ve Sabır: Birbirini Tamamlayan Değerler

Tevekkül ve sabır, birbirinden ayrılmaz iki kavramdır. Bir zorlukla karşılaştığınızda, hem elinizden geleni yapmalı (çaba), hem de sonucun hemen sizin istediğiniz gibi olmayabileceğini bilerek sabretmelisiniz (sabır). Bu ikisi birleştiğinde, tevekkülün gücünü daha derinden hissedersiniz.

Örneğin, bir hastalığın tedavisinde, hem doktorun verdiği ilaçları düzenli kullanmak (çaba), hem de iyileşme sürecinin zaman alabileceğini bilerek sabırlı olmak (sabır) gerekir. Bu süreçte "Neden hala iyileşmedim?" diye isyan etmek yerine, "Allah'ım, bu süreci benim için kolaylaştır" diyerek tevekkül etmek önemlidir.

Deneyimlerime göre, sabır, tevekkülün eyleme dönüşmüş halidir. Tevekkül, Allah'ın ilmi ve kudretiyle ilgili bir güven ise, sabır bu güvenin pratikteki yansımasıdır.