1 ve 2. Meşrutiyet hangi padişah döneminde ilan edilmiştir?
İçindekiler
Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri, siyasi ve sosyal çalkantılarla dolu bir süreçti. Bu dönemin en önemli olaylarından biri de Meşrutiyet'in ilanı olmuştu. Peki, 1. ve 2. Meşrutiyet hangi padişah döneminde ilan edilmiştir? Bu sorunun cevabı, Osmanlı tarihinin bu kritik dönemini anlamak için oldukça önemli.
1. Meşrutiyet'in İlanı ve II. Abdülhamid Dönemi
1. Meşrutiyet, 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edildi. Bu dönemde Osmanlı tahtında Sultan II. Abdülhamid bulunuyordu. Genç Osmanlılar (Jön Türkler) olarak bilinen aydın ve bürokrat kesiminin baskıları sonucu ilan edilen Meşrutiyet, Osmanlı tarihinde bir dönüm noktasıydı. İlk Osmanlı anayasası olan Kanun-i Esasi yürürlüğe girdi ve Meclis-i Mebusan (parlamento) açıldı. Bu, Osmanlı tarihinde ilk defa halkın temsilcilerinin yönetime katıldığı bir dönemdi.
Ancak bu durum uzun sürmedi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın (93 Harbi) başlaması ve Osmanlı Devleti'nin bu savaşta ağır yenilgiler alması üzerine, II. Abdülhamid Meclis-i Mebusan'ı feshetti ve Kanun-i Esasi'yi askıya aldı. Böylece, 1. Meşrutiyet dönemi sona erdi ve II. Abdülhamid'in otokratik yönetimi (İstibdat Dönemi) başladı.
2. Meşrutiyet'in İlanı ve Yeniden II. Abdülhamid Dönemi
2. Meşrutiyet, 24 Temmuz 1908 tarihinde yine II. Abdülhamid döneminde ilan edildi. Bu sefer İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin (Birlik ve İlerleme Cemiyeti) öncülüğünde gerçekleşen bir askeri darbe ile Meşrutiyet yeniden yürürlüğe kondu. İttihatçılar, II. Abdülhamid'i Kanun-i Esasi'yi yeniden yürürlüğe koymaya ve Meclis-i Mebusan'ı tekrar açmaya zorladılar. Böylece, Osmanlı tarihinde 2. Meşrutiyet dönemi başlamış oldu.
2. Meşrutiyet ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nda siyasi hayat yeniden canlandı. Farklı siyasi partiler kuruldu, basın özgürlüğü arttı ve halkın yönetime katılımı yeniden sağlandı. Ancak bu dönem de istikrarsızlıklarla doluydu. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin giderek güçlenmesi ve muhaliflere baskı uygulaması, siyasi gerginliklere yol açtı. Ayrıca, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı gibi büyük felaketler de bu döneme denk geldi.
Özetle, hem 1. Meşrutiyet hem de 2. Meşrutiyet, Sultan II. Abdülhamid döneminde ilan edilmiştir. Bu iki olay, Osmanlı İmparatorluğu'nun modernleşme ve demokratikleşme çabalarının önemli birer parçasıdır. Ancak her iki dönem de çeşitli nedenlerle istikrarsızlıklarla dolu geçmiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş sürecini hızlandırmıştır.