Paris Barış Konferansı kimler arasında yapıldı?
Paris Barış Konferansı: Kimler Neden Oradaydı?
Paris Barış Konferansı deyince aklına hemen I. Dünya Savaşı'nın sonu ve galip devletlerin yenilenlerle nasıl bir anlaşma yapacağı geliyordur. Ama bu konferans sadece bir imza töreni değildi, tam bir diplomatik satranç oyunu gibiydi. Deneyimlerime göre, buradaki en önemli oyuncular kimlerdi ve neden oradalardı, bunu anlamak olayın özünü kavramak demek.
Galip Devletlerin Güç Dengesi
Konferansın ana aktörleri belliydi: ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve savaşın önemli müttefiklerinden oluşan Japonya. Ancak bu beş ülke arasında bile ciddi görüş ayrılıkları vardı. Mesela Fransa, Almanya'dan intikam almak ve güvenliğini sağlamak için çok daha sert şartlar istiyordu. Rhin Nehri'nin batısının Fransa'ya verilmesi gibi talepleri vardı. İngiltere ise dengeyi korumak ve Fransa'nın aşırı güçlenmesini istemiyordu. ABD Başkanı Wilson ise daha çok "ulusların kendi kaderini tayin hakkı" ve kalıcı barışı sağlayacak bir uluslararası örgüt (Milletler Cemiyeti) kurma peşindeydi. İtalya da kendi toprak taleplerini gerçekleştirmeye çalışıyordu. Bu farklı çıkarlar, konferansın seyrini doğrudan etkiledi.
Yenilen Devletler ve Söz Hakkı Yokluğu
Buradaki en can alıcı noktalardan biri de şu: Almanya ve diğer yenilen devletler (Avusturya-Macaristan, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgaristan) konferansa davet edilmedi. Onların temsilcileri, sonrasında kendilerine sunulan anlaşmaları kabul etmek zorunda kaldılar. Bu durum, konferansın adil bir barış sağlamaktan çok, galip devletlerin kendi çıkarlarını belirlediği bir ortam yarattı. Özellikle Almanya için bu, ağır bir yenilgi ve ileride yaşanacakların temellerini attı diyebiliriz. Onlara sadece anlaşmayı imzalamak için kısa bir süre verildi.
Türkiye'nin Durumu ve Milli Mücadele
Konferansın en çok etkilenen ve en dramatik hikayelerinden biri de kuşkusuz Osmanlı İmparatorluğu'nun paylaşılması süreci. İtilaf Devletleri, savaş sonunda Osmanlı'yı kendi aralarında paylaşma planları yapmışlardı. Ancak bu planlar, Anadolu'da başlayan Milli Mücadele ile sekteye uğradı. Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Türk halkı, vatan topraklarını savunmak için direnişe geçti. Bu direniş, Paris'teki diplomatik oyunları doğrudan etkiledi. Türk delegeleri de konferansa katılarak Misak-ı Milli'yi sundular ve bağımsızlık taleplerini dile getirdiler. Ancak bu taleplerin ne kadarının kabul göreceği, o anki güç dengelerine bağlıydı.
Pratik Bir Bakış Açısı: Neden Bu Kadar Önemli?
Paris Barış Konferansı'nın sonuçları, bugünün dünyasını bile şekillendiren kararlar aldı. Örneğin, Orta Doğu'nun bugünkü sınırlarının çizilmesinde bu konferansın etkileri çok büyük. Ya da Milletler Cemiyeti'nin kuruluşu, II. Dünya Savaşı'nı önleyemese de Birleşmiş Milletler'in temellerini attı. Sen de eğer dünya siyasetini anlamak istiyorsan, bu tür büyük diplomatik buluşmaları ve orada kimin ne istediğini anlamaya çalışmalısın. Tarihte olup bitenleri anlamak, bugünü daha iyi görmeni sağlar.