Yumurtalık kist kaç cm tehlikelidir?

Yumurtalık Kistleri: Ne Zaman Endişelenmeli?

Yumurtalık kisti denince aklına hemen bir panik gelmesin. Çoğu zaman, özellikle adet döngüsüyle ilgili olanlar, kendi kendine geçen, tamamen zararsız şeylerdir. Ama bazen, evet, bazı boyutlar veya özellikler dikkatli olmayı gerektirebilir. Deneyimlerime göre, bu durumların ne zaman ciddiye alınması gerektiğini bilmek sana büyük bir rahatlık sağlar.

Öncelikle, yumurtalık kistlerinin boyutu gerçekten önemli bir faktör. Ama bu, her kistin belirli bir santimetreden sonra tehlikeli olacağı anlamına gelmez. Genel eğilim şu şekildedir:

• 2-5 cm arası kistler: Bunlar genellikle fonksiyonel kistlerdir. Yumurtlama sırasında oluşan follikül kistleri veya korpus luteum kistleri gibi. Genellikle birkaç adet döngüsü içinde kendiliğinden kaybolurlar. Yani, bu boyutlarda bir kistin varsa ve herhangi bir şikayetin yoksa, büyük ihtimalle endişelenecek bir durum yoktur. Doktorun takip isteyebilir.
• 5-10 cm arası kistler: Bu boyutlara ulaştığında doktorlar biraz daha yakından izlemeye alırlar. Özellikle bu boyuttaki kistlerin dönme (torsiyon) riski artar. Torsiyon, yumurtalığın kendi etrafında dönmesi ve kan akışının kesilmesidir. Bu durum şiddetli ağrıya neden olur ve acil müdahale gerektirebilir.
• 10 cm ve üzeri kistler: Bu boyutlar, bazen daha farklı tiplerdeki kistleri veya tümörleri akla getirebilir. Safra kesesi gibi büyük boyutlara ulaşan kistler, yumurtalığın sağlığını tehdit edebilir, dönme riskini artırabilir ve nadiren de olsa kötü huylu olma ihtimallerini gündeme getirebilir. Bu yüzden 10 cm ve üzeri kistlerin daha detaylı incelenmesi ve takip edilmesi şarttır.

Boyut tek başına yeterli bir kriter değil elbette. Kistin yapısı da son derece önemli. Kistlerin çoğunluğu su dolu kesecikler şeklinde, yani basit kistlerdir. Ancak bazı kistler daha karmaşık yapılı olabilir:

• Endometrioma (Çikolata Kisti): Adet kanamasının rahim dışına dökülmesiyle oluşur ve içi koyu kahverengi, çikolata kıvamında sıvı dolu olabilir. Genellikle iyi huyludur ama büyüyebilir ve ağrıya neden olabilir.
• Dermoid Kist (Teratom): İçinde saç, kıl, diş gibi farklı dokular bulundurabilen kistlerdir. Genellikle iyi huyludur ama büyüdükçe torsiyon riski taşır.
• Sistoseröser veya Müsinöz Kistadenomlar: Bunlar daha çok sıvı dolu kesecikler şeklinde büyüyen, genellikle iyi huylu kistlerdir. Ancak çok büyük boyutlara ulaşabilirler.

Bu karmaşık yapılı kistlerin boyutu ne olursa olsun, doktorunun değerlendirmesi çok daha önemlidir. Bazen 3 cm'lik bir dermoid kist, 8 cm'lik basit bir kisten daha fazla dikkat gerektirebilir.

Peki, ne zaman doktora gitmelisin? Bu da en kritik nokta. Kendini dinlemek en iyisidir:

• Şiddetli veya Ani Karın Ağrısı: Özellikle bir tarafında, ani başlayan ve kesilmeyen bir ağrı, torsiyon belirtisi olabilir. Hemen acil servise başvurmalısın.
• Adet Düzensizlikleri: Anormal kanamalar, adet döngüsünde ciddi değişiklikler bazen yumurtalık kistleriyle ilişkili olabilir.
• Şişkinlik Hissi ve Tokluk: Nedensiz yere sürekli bir şişkinlik ve erken doyma hissi de büyük kistlerin bir işareti olabilir.
• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Bazı kistler, özellikle yerleşimine göre, bu tür bir ağrıya neden olabilir.
• İdrara Sık Çıkma veya Kabızlık: Büyük kistler mesaneye veya bağırsağa baskı yaparak bu şikayetlere yol açabilir.

Unutma, düzenli jinekolojik kontroller hayat kurtarır. Kendi kendine teşhis koymak yerine, bir uzmana danışmak en doğrusudur. Doktorun, ultrason görüntüleri ve senin şikayetlerinle birlikte, kistin tipi, boyutu ve ne yapılması gerektiği konusunda sana en doğru bilgiyi verecektir. Bazı kistler takip edilirken, bazıları ilaçla tedavi edilebilir, bazen de cerrahi müdahale gerekebilir.