19 kardeşini katleden padişah kimdir?
İçindekiler
Osmanlı İmparatorluğu tarihi, ihtişamlı zaferlerin yanı sıra, zaman zaman acımasız olaylara da sahne olmuştur. Bu olaylardan en çok yankı uyandıranlarından biri de, bir padişahın tahtını güvence altına almak için kardeşlerini öldürmesi, yani kardeş katli uygulamasıdır. Peki, tarihte 19 kardeşini katleden padişah kimdir ve bu uygulamanın ardındaki sebepler nelerdir?
Fatih Sultan Mehmet ve Kardeş Katli Yasası
19 kardeşini katleden padişah olarak bilinen isim, yaygın kanının aksine III. Mehmet değil, Fatih Sultan Mehmet'tir. Fatih Sultan Mehmet, devletin bekasını her şeyin üstünde tutarak, taht kavgalarının önüne geçmek amacıyla "Kardeş Katli" yasasını çıkarmıştır. Bu yasa, "Her kime saltanat müyesser ola, karındaşların katletmek münasiptir" ifadesiyle, padişahın tahta geçtikten sonra kardeşlerini öldürmesini meşrulaştırmıştır. Amacı, olası taht kavgalarını engelleyerek devletin istikrarını korumaktı.
Fatih Sultan Mehmet'in bu yasayı çıkarmasının ardından, uygulamalar farklı padişahlar döneminde değişiklik göstermiştir. Bazı padişahlar kardeşlerini öldürmeyi tercih ederken, bazıları ise onları sarayda gözetim altında tutarak veya uzak bölgelere sürgün ederek potansiyel tehditleri bertaraf etmeye çalışmıştır.
III. Mehmet ve Tarihe Kazınan Acı Olay
III. Mehmet, tahta çıktığında 19 kardeşini katletmesiyle ünlüdür. Bu olay, Osmanlı tarihinde büyük bir travma yaratmış ve padişahın acımasızlığına dair birçok tartışmayı beraberinde getirmiştir. III. Mehmet'in bu kadar çok sayıda kardeşi öldürmesinin sebebi, taht kavgalarının ne denli yıkıcı olabileceğine dair geçmişte yaşanan acı tecrübelerdir. Amacı, tahtını sağlamlaştırmak ve olası isyanların önüne geçmekti.
Ancak bu olay, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun geleceği için de olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Kardeş katli uygulaması, şehzadelerin iyi bir eğitim almasını engellemiş ve devlet yönetimine hazırlıklı olmalarının önüne geçmiştir. Bu durum, ilerleyen dönemlerde zayıf padişahların tahta geçmesine ve devletin yönetiminde istikrarsızlıklara yol açmıştır.
Kardeş Katli Uygulamasının Sonuçları
Kardeş katli uygulaması, Osmanlı İmparatorluğu'nda derin izler bırakmıştır. Bir yandan taht kavgalarını engelleyerek devletin istikrarını korumaya yardımcı olmuş, diğer yandan ise insanlık dışı bir uygulama olarak tarihe geçmiştir. Bu uygulama, sonraki dönemlerde yerini Ekber ve Erşed sistemine bırakmıştır. Bu sistemle en yaşlı ve en olgun şehzade tahta geçirilerek kardeş katli uygulamasına son verilmeye çalışılmıştır.