Yeni Şark Meselesi Nedir?

Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla birlikte Avrupa devletlerinin imparatorluk toprakları üzerindeki rekabeti ve çıkar çatışmaları, 19. yüzyılda "Şark Meselesi" olarak adlandırılan karmaşık bir jeopolitik sorunu ortaya çıkardı. Bu mesele, sadece Osmanlı'nın toprak bütünlüğünü değil, aynı zamanda Avrupa'nın siyasi dengelerini de derinden etkilemiştir. Şark Meselesi, temelde Osmanlı İmparatorluğu'nun geleceğiyle ilgiliydi. İmparatorluğun çöküş sürecine girmesiyle birlikte, Rusya, İngiltere, Fransa ve Avusturya-Macaristan gibi büyük güçler, Osmanlı topraklarından pay alma veya kendi çıkarlarını güvence altına alma peşindeydi. Bu durum, Balkanlar'da sürekli ayaklanmalara, savaşlara ve siyasi istikrarsızlıklara yol açtı. Avrupa devletleri, bir yandan Osmanlı'yı ayakta tutmaya çalışırken, diğer yandan da çıkarları doğrultusunda hareket ederek bölgedeki nüfuzlarını artırmaya çalıştılar. Şark Meselesi'nin çözümü, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması ve yerine yeni ulus devletlerin kurulmasıyla sonuçlandı. Ancak bu süreç, Balkanlar'da uzun süreli etnik ve dini çatışmalara zemin hazırladı. Günümüzde bile Balkanlar'da yaşanan bazı sorunların kökenleri, Şark Meselesi'nin karmaşık mirasına dayanmaktadır. Bu nedenle, Şark Meselesi, sadece tarihsel bir olay değil, aynı zamanda günümüzü anlamak için de önemli bir derstir.