Tevrat Ineli kaç yıl oldu?
Tevrat Ne Zaman İndi? Kronolojik Bir Yolculuk
Tevrat'ın iniş süresi, aslında tek bir ana olaydan ziyade, bir dizi vahiy ve kayıt sürecini ifade eder. Kutsal kitapların oluşumu, genellikle tek bir anda gökten düşen bir kitap gibi algılanır, oysa durum çok daha dinamiktir. Deneyimlerime göre, Tevrat'ın inişi ve tamamlanması, yaklaşık 40 yıllık bir zaman dilimine yayılmıştır. Bu sürenin ana aktörü ise hiç şüphesiz Hz. Musa'dır.
Sina Dağı ve İlk Vahiy: Başlangıç Noktası
Tevrat'ın ilk ve en temel vahiy kısmı, İsrailoğulları'nın Mısır'dan çıkışından sonra, Hz. Musa'ya Sina Dağı'nda verilmeye başlanmıştır. Bu olay, Mısır'dan Çıkış (Exodus) sonrası, yaklaşık olarak M.Ö. 13. yüzyılın ortalarına tekabül eder. Spesifik olarak, On Emir'in (Dekalog) Hz. Musa'ya levhalar halinde verilmesi, Tevrat'ın nüvesini oluşturur. Bu, tek bir anlık bir olay değildi; Hz. Musa'nın dağda 40 gün 40 gece kalması, bu sürecin yoğunluğunu gösterir. Tevrat'ın ilk beş kitabı olan Pentateuch (Tora), bu döneme ait vahiy ve kayıtları içerir.
- Çıkış Kitabı (Exodus): Mısır'dan çıkış, Sina'da antlaşma ve On Emir'in verilişi.
- Levililer Kitabı (Leviticus): Tapınma kuralları, kurbanlar ve ruhban sınıfının görevleri.
- Sayılar Kitabı (Numbers): Çölde dolaşma süreci, İsrail kabilelerinin sayımı ve olaylar.
- Tesniye Kitabı (Deuteronomy): Hz. Musa'nın son konuşmaları, kanunların tekrarı ve önemli hatırlatmalar.
Bu kitaplar, Hz. Musa'nın önderliğindeki İsrailoğulları'nın çölde geçirdiği 40 yıllık serüven boyunca, Tanrı'dan aldığı vahiylerin ve bu vahiylerin kayda geçirilmesinin bir ürünüdür. Dolayısıyla, iniş süreci, bu 40 yıllık çöl yolculuğuyla doğrudan bağlantılıdır.
Yazım ve Derleme Süreci: Kim Yazdı, Nasıl Tamamlandı?
Tevrat'ın büyük bir kısmının Hz. Musa tarafından yazıldığı kabul edilir. Özellikle vahiylerin doğrudan alınması ve kayda geçirilmesi, onun kaleminden çıkmıştır. Ancak, Tevrat'ın son bölümü olan Tesniye Kitabı'nın son kısımları, Hz. Musa'nın ölümünü anlattığı için, onun vefatından sonra Yeşu veya başka bir peygamber tarafından eklenmiş olması güçlü bir ihtimaldir. Bu, kutsal metinlerin zaman içinde tamamlanma ve derlenme pratiğine uygundur. Çünkü ilahi vahiy, bazen peygamberlerin vefatından sonra bile, onların hayatlarını ve görevlerini özetleyen eklemelerle tamamlanabilir.
Yine, Tevrat'ın farklı bölümlerinin farklı zamanlarda ve farklı ortamlarda vahyedilmesi, onun bütüncül bir yapıda derlenmesini gerektirmiştir. Bu derleme süreci, büyük ihtimalle Hz. Musa'nın önderliğinde başlamış ve onun en yakın yardımcıları tarafından tamamlanmıştır. Yani, "Tevrat ne zaman indi?" sorusunun cevabı, "Hz. Musa'nın yaşamının son 40 yılı boyunca, adım adım vahyedilip kaydedildi" şeklinde özetlenebilir.
İniş Değil, Vahiy Süreci: Anlam Farkı
"İniş" kelimesi, genellikle Kur'an için kullanılırken, Tevrat için daha çok "vahiy" veya "yazım" süreci demek daha doğru olur. Çünkü Kur'an, Hz. Muhammed'e 23 yıllık bir süreçte ayet ayet indirilmiş ve sonradan kitaplaştırılmıştır. Tevrat ise, Hz. Musa'ya belirli bir çöl yolculuğu ve liderlik görevi sırasında, olaylara ve ihtiyaçlara binaen vahyedilmiş, ardından onun veya yakın çevresi tarafından yazıya geçirilmiştir. Bu, Tevrat'ın tarihsel bağlamını ve oluşum sürecini anlamak için önemli bir ayrımdır.
Özetle, Tevrat'ın inişi veya vahyedilme süreci, Hz. Musa'nın Mısır'dan çıkış sonrası çölde geçirdiği yaklaşık 40 yıllık dönemi kapsar. Bu süreç, Sina Dağı'ndaki ilk vahiylerle başlamış, İsrailoğulları'nın çöl yaşamı boyunca devam etmiş ve Hz. Musa'nın vefatına kadar süren kayıt ve derleme çalışmalarıyla tamamlanmıştır. Senin için bu bilgiler, Tevrat'ın oluşumuna dair daha net bir bakış açısı sunacaktır.