Türkiye bir yılda kaç metreküp doğalgaz harcıyor?

Türkiye'nin Doğalgaz Tüketimi: Rakamlar ve Gerçekler

Türkiye'nin doğalgaz tüketimi, özellikle son yıllarda enerji gündemimizin en sıcak başlıklarından biri. Rakamlar, sürekli değişse de genel bir çerçeve çizmek mümkün. Deneyimlerime göre, bu konuda en çok merak edilen soru "Türkiye bir yılda kaç metreküp doğalgaz harcıyor?" oluyor. Net bir sayı vermek gerekirse, son yıllardaki ortalama yıllık doğalgaz tüketimimiz 50 ila 60 milyar metreküp arasında seyrediyor. Bu rakam, ekonominin durumu, sanayi üretimi, hava koşulları ve enerji verimliliği politikaları gibi birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.

Örneğin, 2021 yılı rekor bir tüketimle 59.8 milyar metreküpe yaklaşmıştı. 2022'de ise bu rakam yaklaşık 53.5 milyar metreküpe geriledi. Bu düşüşte küresel enerji fiyatlarındaki artışın, sanayideki yavaşlamanın ve mevsimsel koşulların etkisi büyük. 2023'te ise tüketimin 50 milyar metreküp civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Kışın ne kadar sert geçtiği, sanayinin çarklarının ne hızla döndüğü ve konut ısıtması için ne kadar gaza ihtiyaç duyulduğu bu rakamları doğrudan etkiliyor, aklında olsun.

Doğalgazı Kimler, Ne Kadar Tüketiyor? Sektörel Dağılım

Doğalgaz tüketiminin sadece toplam rakamını bilmek yetmez, bu gazın nerelerde kullanıldığı da oldukça önemli. Türkiye'de doğalgaz tüketimi temelde üç ana sektöre ayrılıyor:

• Sanayi: En büyük pay sanayiye ait. Özellikle elektrik üretimi yapan doğalgaz santralleri ve gübre, cam, demir-çelik gibi yoğun enerji kullanan sanayi kolları doğalgazın önemli bir kısmını tüketiyor. Sanayi sektörü, toplam tüketimin yaklaşık %30-35'ini oluşturuyor. Ekonomik büyüme, bu sektörün doğalgaz talebini doğrudan etkiliyor.
• Konut ve Ticarethane: İkinci büyük tüketici grubu ise konutlar ve ticarethaneler. Isınma, sıcak su ve mutfak ihtiyaçları için kullanılan doğalgaz, özellikle kış aylarında tüketimi tavan yaptırıyor. Bu grubun payı yaklaşık %25-30 civarında. Kışın sert geçmesiyle bu oran artarken, ılıman kışlarda düşüş yaşanıyor.
• Elektrik Üretimi: Doğalgazdan elektrik üretimi, Türkiye'nin enerji portföyünde önemli bir yer tutuyor. Özellikle hidroelektrik santrallerdeki su seviyelerinin düşmesi veya rüzgar/güneş enerjisinin yeterli olmadığı durumlarda doğalgaz çevrim santralleri devreye giriyor. Bu kalemin payı ise %35-40 arasında değişiyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının devrede olduğu dönemlerde bu oran düşerken, kuraklık veya yetersiz rüzgar/güneş olduğunda artış gösteriyor.

Gördüğün gibi, sanayi ve elektrik üretimi, konutlardan çok daha fazla doğalgaz kullanıyor. Yani sadece evdeki kombiyi kısmakla doğalgaz faturasında büyük bir fark yaratmak zor, asıl büyük oyuncular sanayi ve elektrik üretimi.

Tüketimi Azaltma Yolları: Pratik İpuçları ve Enerji Verimliliği

Doğalgaz tüketimini düşürmek hem ülke ekonomisi hem de senin cebin için kritik. Deneyimlerime göre, bireysel ve kurumsal düzeyde alınabilecek bazı pratik önlemler var:

• Yalıtım Şart: Evinde veya işyerinde ısı yalıtımı ne kadar iyiyse, doğalgaz faturan o kadar düşük gelir. Duvar, çatı ve pencere yalıtımı, ısı kaybını ciddi oranda azaltır. Yalıtımsız bir binada kombiyi istediğin kadar aç, ısı dışarı kaçar.
• Verimli Kombi ve Bakım: Eski ve verimsiz kombiler, yeni nesil yoğuşmalı kombilere göre çok daha fazla gaz yakar. Kombinin düzenli bakımını yaptırmak da verimliliğini artırır. Filtre temizliği, basınç ayarı gibi basit bakımlar bile fark yaratır.
• Akıllı Termostatlar ve Isı Ayarı: Programlanabilir veya akıllı termostatlar, evde olmadığın zamanlarda ısıyı düşürerek ciddi tasarruf sağlar. Genellikle kış aylarında ev içinde 20-22 derece sıcaklık yeterlidir. Her bir derecelik düşüş, %5-7 civarında tasarruf demektir, unutma.
• Sanayide Enerji Verimliliği: Sanayi kuruluşlarının üretim süreçlerinde enerji verimliliğini artırması, atık ısı geri kazanım sistemleri kullanması büyük ölçekte tasarruf sağlar. Bu konuda yapılan yatırımlar, kısa sürede geri dönüşünü veriyor.
• Yenilenebilir Enerjiye Yönelim: Elektrik üretiminde doğalgaza bağımlılığı azaltmak için güneş ve rüzgar enerjisi santrallerine yatırım yapmak, uzun vadede ülkenin doğalgaz ithalatını düşürecektir.

Unutma, her metreküp doğalgazın bir maliyeti ve çevresel etkisi var. Bilinçli tüketim, hem cebine hem de gezegene fayda sağlar.