Gözdeki kan lekesi nasıl çıkar?

Gözdeki Kan Lekesi: Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Gözünde kanlanma gördüğünde ilk aklına gelen şeyin panik olduğunu biliyorum. Genelde ciddi bir durum olmasa da, bazen altında yatan başka sebepler olabilir. Deneyimlerime göre, gözdeki kan lekesi genellikle subkonjonktival kanama denilen durumdan kaynaklanır. Bu, gözün beyaz kısmını (sklera) kaplayan şeffaf tabaka olan konjonktiva altındaki küçük bir kan damarının çatlamasıyla oluşur. Tıpkı derinde oluşan bir morluk gibi düşünebilirsin, ama gözde olduğu için çok daha belirgin durur.

1. Kan Lekesi Neden Oluşur ve Ne Kadar Sürer?

Gözdeki kan lekesi çoğu zaman masum sebeplerden kaynaklanır ve kendiliğinden geçer. En yaygın nedenler şunlardır:

• Ani basınç artışı: Şiddetli öksürme, hapşırma, ıkınma (kabızlıkta olduğu gibi), kusma veya ağır kaldırma gibi durumlarda göz içindeki basınç aniden yükselir. Bu da kılcal damarların çatlamasına neden olabilir.
• Gözü ovuşturma: Özellikle alerjisi olan veya uykusuz kalan kişilerde sıkça görülen bir durumdur. Gözü sertçe ovuşturmak da damarlara zarar verebilir.
• Travma: Gözüne bir darbe alması, göze yabancı cisim kaçması veya göz ameliyatları sonrası da kanlanma görülebilir.
• Kan sulandırıcı ilaçlar: Aspirin, warfarin gibi kan sulandırıcı kullanan kişilerde kanama riski daha yüksektir. Bu ilaçlar kanın pıhtılaşmasını zorlaştırdığı için, çatlayan damardan kan daha fazla yayılabilir.
• Yüksek tansiyon: Kontrolsüz yüksek tansiyon, damarlar üzerinde sürekli bir baskı oluşturduğu için kılcal damarların çatlamasına zemin hazırlayabilir.
• Diyabet: Diyabet, göz damarlarını zayıflatabilir ve kanamaya daha yatkın hale getirebilir.

Peki, bu leke ne kadar sürer? Genellikle 1 ila 3 hafta içinde kendiliğinden tamamen kaybolur. İlk birkaç gün lekenin rengi daha koyu kırmızı olabilir, sonra yavaş yavaş mor, sarımsı bir hal alarak dağılır. Tıpkı bir morluğun iyileşme süreci gibidir. Gözün içine doğru yayılma veya gözde ağrı gibi durumlar genellikle beklenmez.

2. Kan Lekesi Varken Neler Yapmalı, Neler Yapmamalı?

Gözünde kan lekesi varken yapabileceğin ve yapmaman gerekenler oldukça basit:

• Gözünü ovuşturma: Bu, en önemli kural. Zaten hassas olan damarlara daha fazla zarar vererek kanamanın artmasına veya iyileşmenin gecikmesine neden olabilirsin.
• Göz damlası kullanma: Özellikle reçetesiz satılan "kızarıklık giderici" damlalar, bu tür kanamalarda etkili değildir. Hatta bazıları damarları büzerek durumu daha da kötüleştirebilir. Sadece göz kuruluğu yaşıyorsan ve doktorun önerdiyse suni gözyaşı damlaları kullanabilirsin.
• Dinlen: Gözünü yoracak aktivitelerden (uzun süre bilgisayar veya telefon kullanmak, ışıklı ortamlarda kalmak) bir süre uzak durmak iyi gelebilir.
• Soğuk kompres: İlk birkaç saat içinde uygulanan soğuk kompres, kanamanın yayılmasını bir miktar sınırlayabilir. Ancak bu, kanamayı tamamen durdurmaz veya iyileşme süresini kısaltmaz. Sadece başlangıçta oluşan şişliği veya rahatsızlığı azaltabilir. Temiz bir bezi soğuk suya batırıp hafifçe sıkıp gözüne 5-10 dakika kadar uygulayabilirsin.
• Bol sıvı tüket: Vücudun genel hidrasyonu, damar sağlığı için önemlidir.
• Yüksek tansiyonunu kontrol et: Eğer yüksek tansiyonun varsa ve bu kanama bir ilk değilse, tansiyonunu düzenli olarak kontrol ettirmen ve doktorunla konuşman çok önemli.

Unutma, bu durum genellikle ağrısızdır ve görüşünü etkilemez. Eğer ağrı, bulanık görme, çift görme veya gözünde iltihaplanma gibi ek belirtiler varsa, o zaman durum farklı olabilir.

3. Ne Zaman Doktora Gitmelisin?

Genellikle endişe edilecek bir durum olmasa da, bazı durumlarda bir göz doktoruna görünmek şarttır. Deneyimlerime göre, şu durumlarda vakit kaybetmeden doktora gitmelisin:

• Görüşünde değişiklik varsa: Bulanık görme, çift görme, ani görme kaybı gibi durumlar acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
• Gözünde ağrı varsa: Subkonjonktival kanama genellikle ağrısızdır. Eğer şiddetli ağrı hissediyorsan, bu başka bir göz rahatsızlığının belirtisi olabilir.
• Tekrarlayan kanamalar: Eğer sık sık gözünde kanlanma oluyorsa, bu altta yatan bir sağlık sorununun (yüksek tansiyon, kan pıhtılaşma bozuklukları, diyabet gibi) işareti olabilir. Doktorun kapsamlı bir muayene yaparak nedeni bulacaktır.
• Kanamayla birlikte baş ağrısı veya mide bulantısı varsa: Özellikle ani ve şiddetli baş ağrısı ile birlikte gözde kanlanma, daha ciddi bir durumu işaret edebilir.
• Gözüne bir darbe aldıysan: Eğer kanlanma bir travma sonucu oluştuysa, gözün içinde başka bir hasar olup olmadığını kontrol etmek için doktor muayenesi önemlidir. Göz içi kanamalar veya retina dekolmanı gibi durumlar da travma sonrası görülebilir.
• Kan sulandırıcı kullanıyorsan: Eğer kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsan ve gözünde aşırı veya tekrarlayan kanamalar oluyorsa, doktorunla konuşarak ilaç dozunun ayarlanması gerekebilir.
• İyileşme süresi uzadıysa: Eğer 3 haftadan uzun süre geçtiği halde kan lekesi hala tamamen geçmediyse veya daha da kötüleşiyorsa, bir uzmana görünmelisin.

Unutma, göz sağlığı çok değerli. Şüphe duyduğun her durumda bir göz doktoruna danışmaktan çekinme. Erken teşhis, çoğu zaman kalıcı hasarı önlemenin anahtarıdır.