Adet kanaması uzun sürerse ne yapmalı?
Adet Kanaman Uzun Sürerse Ne Yapmalı?
Adet döngüsünde yaşanan bazı değişiklikler, özellikle de kanamanın normalden uzun sürmesi, pek çok kadını endişelendirebilir. Öncelikle şunu bil ki, adet döngüsü kişiden kişiye değişir ve bazen birkaç gün daha uzun sürmesi tamamen normal olabilir. Ancak, kanamanın süresi alışılagelenden belirgin şekilde fazlaysa ve yaşam kaliteni olumsuz etkiliyorsa, bu durumun altında yatan nedenleri anlamak ve doğru adımları atmak önemlidir.
Normal Adet Süresi ve Aşırı Kanama Belirtileri
Genel olarak, bir adet döngüsü 21 ila 35 gün arasında sürer ve kanama dönemi ise ortalama 2 ila 7 gün arasında değişir. Bu sürelerin dışına çıkıldığında veya kanama miktarı arttığında bir şeylerin farklı olduğunu düşünebilirsin. Aşırı adet kanaması (menoraji) olarak adlandırılan bu durumda, genellikle şunlar gözlemlenir:
- Adet kanamanın 7 günden fazla sürmesi.
- Her saat veya iki saatte bir ped veya tampon değiştirme ihtiyacı duyman.
- Büyük kan pıhtıları görmen.
- Adet döneminde yoğun halsizlik, yorgunluk veya nefes darlığı gibi kansızlık (anemi) belirtileri yaşaman.
- Günlük aktivitelerini yapmanı engelleyecek kadar yoğun kanama olması.
Deneyimlerime göre, bu belirtileri yaşayan pek çok kadın, kanamanın sadece "fazla" olduğunu düşünse de, altında yatan nedenler farklı olabilir ve bu nedenlerin bilinmesi doğru tedaviyi yönlendirecektir.
Uzun Süren Adet Kanamasının Olası Nedenleri
Adet kanamasının uzun sürmesinin pek çok farklı sebebi olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Hormonal Dengesizlikler:
Vücudundaki hormonların, özellikle östrojen ve progesteronun dengesizliği, rahim iç zarının (endometrium) kalınlaşmasına ve dolayısıyla daha uzun ve yoğun kanamaya neden olabilir. Bu durum özellikle ergenlik dönemindeki gençlerde veya menopoza yakın kadınlarda daha sık görülür. Polikistik over sendromu (PKOS) gibi durumlar da hormonal dengesizliklere yol açabilir.
- Rahim İçi Miyomlar veya Polip Oluşumu:
Rahim duvarında oluşan iyi huylu tümörler olan miyomlar veya rahim iç zarında gelişen küçük et parçaları olan polipler, adet kanamasının süresini ve miktarını artırabilir. Bu oluşumlar rahimdeki kasılmaları etkileyerek kanamanın daha uzun sürmesine neden olabilir. Genellikle ultrasonografi ile teşhis edilirler.
- Rahim İçi Araç (RİA) Kullanımı:
Bazı kadınlarda, özellikle bakırlı RİA kullanımı adet kanamasının daha uzun ve yoğun olmasına neden olabilir. Hormonlu RİA'lar ise tam tersine adet kanamasını azaltabilir veya tamamen kesebilir. Eğer RİA kullanıyorsan ve kanama sürelerinde bir değişiklik fark ettiysen, doktorunla görüşmen önemlidir.
- Tiroid Bezinin İşlev Bozuklukları:
Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi) veya fazla çalışması (hipertiroidi) da adet döngüsünü etkileyebilir. Hipotiroidi durumunda adet kanamaları daha uzun ve yoğun olabilirken, hipertiroidi durumunda ise adetler daha seyrek ve kısa sürebilir.
- Kan Pıhtılaşma Bozuklukları:
Nadiren de olsa, von Willebrand hastalığı gibi kan pıhtılaşma bozuklukları, vücudun kanı durdurma yeteneğini etkileyerek adet kanamasının uzun sürmesine neden olabilir. Bu tür durumlar genellikle başka belirtilerle birlikte görülür.
- Enfeksiyonlar veya İnflamasyonlar:
Rahim veya yumurtalıklarda meydana gelen enfeksiyonlar veya inflamasyonlar da adet döngüsünde düzensizliklere ve kanama sürelerinde uzamaya yol açabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Yukarıda bahsettiğim belirtilerden herhangi birini yaşıyorsan veya adet kanamanın normalden uzun sürdüğünü düşünüyorsan, bir jinekoloğa başvurman en doğrusudur. Özellikle şu durumlarda hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gitmelisin:
- Kanamanın şiddeti günlük hayatını etkiliyorsa.
- Gün içinde defalarca ped veya tampon değiştirmen gerekiyorsa.
- Kan pıhtılarının boyutu büyükse (örneğin bir cevizden büyük).
- Halsizlik, baş dönmesi, nefes darlığı gibi kansızlık belirtileri yaşıyorsan.
- Bel bölgende veya karın alt kısmında şiddetli ağrı hissediyorsan.
- Adet dışı zamanlarda kanama veya lekelenme yaşıyorsan.
Doktorun, durumuna özel olarak yapacağı muayeneler, ultrason, kan testleri ve gerekirse diğer ileri tetkikler sonucunda doğru teşhisi koyacak ve sana en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. Unutma ki, erken teşhis ve doğru tedavi, pek çok sağlık sorununun üstesinden gelmek için anahtardır.
Evde Yapılabilecekler ve Öneriler
Doktora başvurana kadar veya doktorunun önerileri doğrultusunda evde uygulayabileceğin bazı pratik şeyler şunlardır:
- Beslenmene Dikkat Et: Bol miktarda demir içeren gıdalar tüketmeye özen göster. Kırmızı et, koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı), kuru baklagiller (mercimek, nohut) ve kuru yemişler demir açısından zengindir. C vitamini de demir emilimini artırır, bu yüzden turunçgiller, biber, çilek gibi C vitamini kaynaklarını da bolca tüket.
- Dinlenmeyi İhmal Etme: Vücudunun ihtiyaç duyduğu dinlenmeyi sağla. Yoğun kanama, vücudunu yorabilir.
- Stresi Yönet: Stresin hormonal dengeyi bozabileceğini unutma. Yoga, meditasyon veya sevdiğin aktivitelere zaman ayırarak stresi azaltmaya çalış.
- Sıcak Uygulamalar: Karın bölgesine uygulanan sıcak su torbası veya ılık banyo, rahim kaslarının gevşemesine yardımcı olarak ağrıları hafifletebilir.
- Ağrı Kesiciler: Doktorunun önerdiği veya eczacına danışarak alabileceğin ağrı kesiciler, kanama ile birlikte yaşanan krampları ve rahatsızlığı azaltabilir. Ancak, kanamayı artırabilecek aspirin gibi ilaçlardan kaçınmalısın.
Unutma, vücudunu dinlemek ve gerektiğinde profesyonel yardım almak en önemli adımdır. Bu yazı, genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez.