Olağanüstü hal ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararına karşı hangi merci iptal davası açabilir?

Türkiye'de olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesi, ülke genelinde veya belirli bölgelerde güvenliğin sağlanması ve kamu düzeninin korunması amacıyla başvurulan bir uygulamadır. OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararları, beraberinde bazı hukuki tartışmaları da getirebilir. Bu yazımızda, OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararlarına karşı hangi merciye iptal davası açılabileceğini inceleyeceğiz.

Olağanüstü Hal İlanı ve Hukuki Dayanağı

Olağanüstü hal, Anayasa'nın 119. ve 120. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre, Cumhurbaşkanı, savaş, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyet'e karşı şiddetli hareketler, kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması gibi durumlarda OHAL ilan edebilir. OHAL ilan edilmesiyle birlikte, temel hak ve özgürlüklerin kullanımı belirli ölçüde sınırlandırılabilir ve bazı özel tedbirler alınabilir.

OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararları, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer. Bu kararlar, OHAL'in süresi, kapsamı ve uygulanacak tedbirler hakkında detaylı bilgiler içerir.

OHAL Kararlarına Karşı İptal Davası Açma Hakkı

Anayasa'nın 125. maddesine göre, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. Bu ilke, OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararları için de geçerlidir. Ancak, OHAL döneminde çıkarılan bazı işlemlerin yargı denetimi dışında bırakılabileceği de belirtilmektedir. Bu durum, özellikle OHAL KHK'ları (Kanun Hükmünde Kararnameler) için geçerlidir.

OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararına karşı iptal davası açma yetkisi, bu karardan doğrudan etkilenen gerçek ve tüzel kişilere aittir. İptal davası, kararın hukuka aykırı olduğu, yetki, şekil, sebep, konu veya maksat yönünden hukuka uygun olmadığı iddialarıyla açılabilir.

İptal Davası Açılacak Merci: Danıştay

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesine göre, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan düzenleyici işlemlere (kararnameler, yönetmelikler vb.) karşı açılacak iptal davalarında yetkili merci Danıştay'dır. Bu nedenle, OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararına karşı açılacak iptal davası da Danıştay'da görülür.

İptal davası açma süresi, kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihi izleyen 60 gündür. Bu süre içinde dava açılmazsa, karar kesinleşir ve yargı yolu kapanır. Dava açılırken, kararın iptalini gerektiren hukuki sebeplerin açık ve somut bir şekilde belirtilmesi önemlidir.

Özetle, OHAL ilanına ilişkin Cumhurbaşkanı kararlarına karşı iptal davası açma hakkı bulunmaktadır ve bu davalar Danıştay'da görülmektedir. Ancak, dava açma süresine ve hukuki gerekçelerin doğru bir şekilde sunulmasına dikkat etmek önemlidir.