Gümrü Antlaşması'nda TBMM'yi kim temsil etti?

12.03.2025 0 görüntülenme

Gümrü Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920 tarihinde imzalanan ve iki devlet arasındaki savaşı sona erdiren önemli bir antlaşmadır. Bu antlaşma, TBMM'nin uluslararası alanda kazandığı ilk siyasi ve askeri zaferlerden biri olarak tarihe geçmiştir. Peki, bu tarihi antlaşmada TBMM'yi kim temsil etti?

Gümrü Antlaşması'nda TBMM'yi Temsil Eden Heyet

Gümrü Antlaşması'nda TBMM'yi temsil eden heyetin başında Kazım Karabekir Paşa bulunmaktaydı. O dönemde Doğu Cephesi Komutanı olan Karabekir Paşa, hem askeri başarıları hem de diplomatik yetenekleriyle bu önemli görevi üstlenmiştir. Kazım Karabekir Paşa'nın liderliğindeki heyette, çeşitli askeri ve siyasi yetkililer de yer almıştır.

Heyette yer alan diğer önemli isimler arasında şunlar sayılabilir: Veli Bey (Yunanistan eski Elçisi), Rıza Nur (Trabzon Milletvekili) ve Servet Bey (Erzurum Milletvekili). Bu isimler, antlaşmanın müzakeresi ve imzalanması sürecinde önemli roller üstlenmişlerdir. Heyet, TBMM'nin çıkarlarını en iyi şekilde savunmak ve antlaşmanın Türkiye lehine sonuçlanmasını sağlamak amacıyla yoğun çaba göstermiştir.

Antlaşmanın Önemi ve Sonuçları

Gümrü Antlaşması, TBMM hükümeti için büyük bir başarıydı. Antlaşma ile Kars, Ardahan ve Artvin gibi önemli bölgeler Türkiye sınırlarına dahil edilmiş, Ermenistan üzerindeki Türk etkisi pekiştirilmiştir. Ayrıca, bu antlaşma, TBMM'nin uluslararası alanda tanınmasına ve diğer devletlerle ilişkiler kurmasına olanak sağlamıştır.

Antlaşma, aynı zamanda Türkiye'nin doğu sınırlarının belirlenmesinde de önemli bir adım olmuştur. Ancak, Sovyet Rusya'nın Ermenistan'ı işgal etmesi ve Kars Antlaşması'nın imzalanmasıyla Gümrü Antlaşması'nın bazı hükümleri geçerliliğini yitirmiştir. Buna rağmen, Gümrü Antlaşması, TBMM'nin ilk uluslararası başarısı olarak Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Gümrü Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin uluslararası arenadaki ilk büyük başarısı olarak tarihe adını yazdırmıştır. Kazım Karabekir Paşa ve heyetinin diplomatik çabaları, Türkiye'nin o dönemdeki zorlu şartlar altında elde ettiği önemli bir zafer olarak hatırlanmaktadır.