ALT ve AST yüksekliği neye sebep olur?

12.03.2025 0 görüntülenme

ALT ve AST, karaciğer sağlığımız hakkında önemli ipuçları veren iki önemli enzimdir. Bu enzimlerin kandaki seviyelerinin normalden yüksek olması, karaciğerde bir sorun olduğunu işaret edebilir. Peki, ALT ve AST yüksekliği neye sebep olur ve bu durumun üstesinden nasıl gelinebilir? Gelin, bu soruların cevaplarını birlikte inceleyelim.

ALT ve AST Nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST), vücudumuzda bulunan ve özellikle karaciğerde yoğunlaşmış enzimlerdir. ALT daha çok karaciğere özgüyken, AST karaciğerin yanı sıra kaslarda ve diğer dokularda da bulunur. Bu enzimler, proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerin metabolizmasında rol oynarlar. Karaciğer hasar gördüğünde, bu enzimler kana karışarak seviyelerinin yükselmesine neden olur.

ALT ve AST yüksekliği, genellikle karaciğer hücrelerinin zarar gördüğünün bir göstergesidir. Bu durum, karaciğer iltihabı (hepatit), alkole bağlı karaciğer hastalığı, ilaçların yan etkileri, obeziteye bağlı karaciğer yağlanması veya daha nadir durumlarda otoimmün karaciğer hastalıkları gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.

ALT ve AST Yüksekliğinin Nedenleri

ALT ve AST yüksekliğinin birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

  • Karaciğer Hastalıkları: Hepatit A, B, C gibi viral enfeksiyonlar, alkolik karaciğer hastalığı, karaciğer yağlanması (alkolik olmayan steatohepatit - NASH) ve siroz.
  • İlaçlar ve Takviyeler: Bazı ağrı kesiciler, antibiyotikler, kolesterol düşürücü ilaçlar ve bitkisel takviyeler karaciğere zarar verebilir.
  • Diğer Sağlık Sorunları: Obezite, diyabet, tiroid sorunları ve kas hastalıkları da ALT ve AST seviyelerini etkileyebilir.

ALT ve AST Yüksekliği Durumunda Ne Yapmalı?

Eğer kan testlerinizde ALT ve AST yüksekliği tespit edildiyse, öncelikle bir doktora başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, tıbbi geçmişinizi değerlendirecek, fiziksel muayene yapacak ve ek testler isteyerek yüksekliğin nedenini belirlemeye çalışacaktır. Bu testler arasında daha detaylı karaciğer fonksiyon testleri, viral hepatit testleri, otoimmün antikor testleri ve karaciğer görüntüleme yöntemleri (ultrason, MR) bulunabilir.

Tedavi, ALT ve AST yüksekliğinin altında yatan nedene yönelik olacaktır. Örneğin, viral hepatit teşhisi konulursa antiviral tedavi uygulanabilir. Alkol kullanımına bağlı karaciğer hastalığı varsa alkol tüketiminin bırakılması önemlidir. İlaçların neden olduğu bir durum söz konusuysa, ilacın değiştirilmesi veya dozunun ayarlanması gerekebilir. Karaciğer yağlanması durumunda ise kilo verme, sağlıklı beslenme ve egzersiz önerilir.

ALT ve AST yüksekliği, ciddiye alınması gereken bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile karaciğer hasarının ilerlemesi önlenebilir ve karaciğer sağlığı korunabilir. Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı, dengeli beslenme ve düzenli egzersiz karaciğer sağlığınızı korumanın en önemli adımlarındandır.