Osmanlı'da uygulanan şer'i ve örfi vergiler nelerdir?

Osmanlı İmparatorluğu, yüzyıllar boyunca geniş topraklara hükmetmiş ve farklı kültürleri bünyesinde barındırmış köklü bir devletti. Bu geniş coğrafyayı yönetebilmek ve devletin ihtiyaçlarını karşılayabilmek için de çeşitli vergi sistemleri uygulamıştı. Osmanlı vergi sistemi temelde iki ana kaynağa dayanıyordu: Şer'i vergiler ve örfi vergiler. Şer'i vergiler, İslam hukukuna dayanan ve Kur'an-ı Kerim ile sünnetin hükümlerine göre belirlenen vergilerdi. En bilinen şer'i vergiler arasında zekat, öşür ve cizye yer alıyordu. Zekat, Müslümanların belirli bir gelir ve servet üzerinden yılda bir kez ödediği bir ibadet niteliğindeki mali yükümlülüktü. Öşür ise, Müslüman çiftçilerin elde ettikleri mahsulün onda birini devlete vermesiydi. Cizye ise gayrimüslim vatandaşlardan askerlik yapmamaları karşılığında alınan bir vergidi. Örfi vergiler ise, devletin ihtiyaçlarına göre padişahın koyduğu ve zamanla örf haline gelen vergilerdi. Bu vergiler daha çok olağanüstü durumlarda, savaş zamanlarında veya devletin acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla konulurdu. Avarız, an'am ve resmi çift gibi vergiler örfi vergilere örnek olarak gösterilebilir. Avarız, savaş, doğal afet gibi olağanüstü durumlarda toplanan bir tür olağanüstü hal vergisiydi. An'am ise hayvanlardan alınan bir vergiydi. Resmi çift ise, toprağı işleyen çiftçilerden alınan bir toprak vergisidi. Osmanlı vergi sistemi yüzyıllar boyunca değişiklik göstermiş ve dönemin şartlarına göre farklı uygulamalar ortaya çıkmıştır. Şer'i ve örfi vergiler, devletin mali kaynaklarını oluşturmada önemli bir rol oynamış ve imparatorluğun uzun ömürlü olmasına katkı sağlamıştır.