Ayağa kalkınca başım dönüyor, gözüm kararıyor; neden olur?

Gün içinde hepimiz zaman zaman sersemlik veya baş dönmesi yaşayabiliriz. Ancak, özellikle ayağa kalkınca baş dönmesi ve göz kararması şikayetleri sık sık tekrarlıyorsa, bu durumun altında yatan nedenleri araştırmak önemlidir. Bu yazımızda, ayağa kalkınca yaşanan baş dönmesi ve göz kararmasının olası sebeplerini ve ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini inceleyeceğiz.

Ortostatik Hipotansiyon: En Yaygın Neden

Ortostatik hipotansiyon, ayağa kalkınca kan basıncının ani bir şekilde düşmesi sonucu ortaya çıkar. Normalde vücudumuz, yer çekiminin etkisiyle bacaklarda biriken kanı dengelemek için çeşitli mekanizmalar kullanır. Ancak bu mekanizmalar yeterince hızlı çalışmadığında, beyne yeterli kan gitmez ve baş dönmesi, göz kararması gibi belirtiler yaşanır.

Ortostatik hipotansiyonun birçok nedeni olabilir. Dehidratasyon (vücudun susuz kalması), uzun süre yatak istirahati, bazı ilaçların yan etkileri (özellikle tansiyon ilaçları), kalp rahatsızlıkları, diyabet ve sinir sistemi sorunları bu duruma yol açabilir. Özellikle yaşlı bireylerde ve tansiyon ilacı kullananlarda daha sık görülür.

Dehidratasyon ve Beslenme Alışkanlıkları

Yeterli sıvı almamak, kan hacminin azalmasına ve dolayısıyla kan basıncının düşmesine neden olabilir. Özellikle sıcak havalarda terleme ile kaybedilen sıvının yerine konulmaması, dehidratasyon riskini artırır ve ayağa kalkınca baş dönmesi şikayetini tetikleyebilir. Aynı şekilde, uzun süre aç kalmak veya ani kan şekeri düşüşleri de benzer etkilere yol açabilir.

Sağlıklı ve dengeli beslenmek, yeterli miktarda su içmek ve düzenli öğünler tüketmek, kan basıncının dengelenmesine yardımcı olabilir. Özellikle potasyum ve sodyum içeren besinlerin tüketimi, sıvı dengesini korumada önemlidir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

Ayağa kalkınca baş dönmesi ve göz kararması şikayetleri ara sıra yaşanıyorsa ve kısa sürede geçiyorsa genellikle endişelenmeye gerek yoktur. Ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka bir doktora başvurmalısınız:

• Baş dönmesi sık sık tekrarlıyorsa ve günlük aktivitelerinizi engelliyorsa
• Baş dönmesine eşlik eden bayılma, bilinç kaybı, göğüs ağrısı, nefes darlığı veya konuşma güçlüğü gibi belirtiler varsa
• Altta yatan bir sağlık sorununuz (kalp hastalığı, diyabet, sinir sistemi rahatsızlıkları vb.) varsa
• Kullandığınız ilaçların yan etkisi olabileceğini düşünüyorsanız

Doktorunuz, şikayetlerinizi değerlendirecek ve gerekli gördüğü takdirde kan basıncı ölçümü, EKG gibi testler yaparak altta yatan nedeni belirlemeye çalışacaktır. Tedavi, baş dönmesinin nedenine yönelik olacaktır.

Ayağa kalkınca baş dönmesi ve göz kararması, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen bir durumdur. Ancak, nedenlerini anlamak ve gerekli önlemleri almak, bu şikayetlerin kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Unutmayın, herhangi bir sağlık sorununuzda olduğu gibi, bu konuda da bir uzmana danışmak en doğru adım olacaktır.