İktibas ne demek, TDK?

Günlük hayatımızda, okuduğumuz metinlerde veya dinlediğimiz konuşmalarda sıkça karşılaştığımız kelimelerden biri de "iktibas"tır. Peki, iktibas ne demek? Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre iktibas kelimesi, bir metinden, sözden veya düşünceden bir bölümü aynen veya kısaltarak alıntılamak anlamına gelir. Bu yazımızda, iktibasın ne olduğunu, nasıl yapıldığını ve neden önemli olduğunu detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

TDK'ya Göre İktibasın Anlamı

Türk Dil Kurumu (TDK), iktibas kelimesini "alıntı" olarak tanımlar. Bir yazarın veya konuşmacının, kendi eserinde başka bir kaynağa ait bir ifadeyi, cümleyi veya düşünceyi kullanması durumunda iktibas yapmış olur. Bu alıntı, kaynak belirtilerek yapıldığında etik ve yasalara uygun bir davranış olurken, kaynak belirtilmeden yapılması durumunda intihal (aşırma) olarak kabul edilir.

İktibas, bir metnin veya konuşmanın daha güçlü ve etkili hale gelmesine yardımcı olabilir. Özellikle akademik çalışmalarda, bilimsel makalelerde ve araştırmalarda iktibas, iddiaları desteklemek, farklı görüşleri sunmak veya bir konuyu daha iyi açıklamak için sıkça kullanılır.

İktibas Nasıl Yapılır?

İktibas yaparken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Öncelikle, alıntı yapılan kaynağın doğru ve eksiksiz bir şekilde belirtilmesi gerekir. Bu, yazarın veya konuşmacının dürüstlüğünü gösterir ve okuyucunun veya dinleyicinin kaynağa ulaşabilmesini sağlar. İktibas yaparken aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

• Doğrudan İktibas: Alıntılanan metin, aynen hiçbir değişiklik yapılmadan kullanılır. Bu durumda, alıntı tırnak içinde gösterilir ve kaynağı belirtilir.
• Dolaylı İktibas: Alıntılanan metin, yazarın kendi kelimeleriyle ifade edilir. Bu durumda da kaynağın belirtilmesi zorunludur.

Her iki durumda da, iktibasın amacı, alıntı yapılan kaynağa saygı göstermek ve okuyucuyu veya dinleyiciyi bilgilendirmektir.

İktibasın Önemi

İktibas, akademik dürüstlüğün ve etik yazım kurallarının önemli bir parçasıdır. Kaynakları doğru bir şekilde belirterek, başkalarının fikirlerine saygı göstermiş oluruz. Aynı zamanda, iktibas, kendi düşüncelerimizi desteklemek, farklı bakış açılarını sunmak ve bir konuyu daha derinlemesine analiz etmek için de etkili bir araçtır.

Sonuç olarak, iktibas ne demek sorusunun cevabı, bir metinden veya kaynaktan alıntı yapmak anlamına gelir. Ancak, iktibasın doğru ve etik bir şekilde yapılması, yazarın veya konuşmacının dürüstlüğünü ve güvenilirliğini gösterir. Bu nedenle, iktibas yaparken her zaman kaynakları doğru bir şekilde belirtmeye özen göstermeliyiz.