Sykes-Picot Antlaşması kimler arasında?

12.03.2025 0 görüntülenme

Ortadoğu haritasını şekillendiren, günümüzdeki birçok sorunun temellerini atan bir anlaşma... Sykes-Picot Antlaşması, adını sıkça duyduğumuz, ancak detayları hakkında pek bilgi sahibi olmadığımız tarihi bir dönüm noktası. Peki, bu meşhur anlaşma tam olarak kimler arasında imzalandı ve neleri kapsıyordu? Gelin, bu soruların cevaplarını birlikte arayalım.

Sykes-Picot Antlaşması'nın Tarafları: Kimler Masadaydı?

Sykes-Picot Antlaşması, 1916 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere ve Fransa arasında gizlice imzalanan bir anlaşmadır. Adını, İngiliz diplomat Sir Mark Sykes ve Fransız diplomat François Georges-Picot'tan almıştır. Rus İmparatorluğu da anlaşmaya sonradan dahil edilmiştir. Anlaşmanın temel amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü sonrasında Ortadoğu'nun nasıl paylaşılacağını belirlemekti.

Bu üç devlet, savaşın sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını kendi aralarında bölüştürmeyi planlıyordu. İngiltere, özellikle petrol kaynakları açısından zengin olan Irak ve Ürdün bölgelerine göz dikmişti. Fransa ise Suriye ve Lübnan üzerinde hak iddia ediyordu. Rusya'ya ise İstanbul ve Boğazlar bölgesi vaat edilmişti. Ancak, Rusya'daki Ekim Devrimi sonrasında bu durum değişti ve Rusya anlaşmadan çekildi.

Anlaşmanın İçeriği: Ortadoğu Nasıl Paylaşıldı?

Sykes-Picot Antlaşması, Ortadoğu'nun suni sınırlar çizilerek paylaşılmasına yol açtı. Anlaşma, bölgedeki etnik ve dini farklılıkları göz ardı ederek, İngiliz ve Fransız çıkarlarına göre bir harita oluşturdu. Bu durum, günümüzde hala devam eden birçok siyasi sorunun ve çatışmanın temelini oluşturdu.

Anlaşmaya göre, Filistin bölgesi uluslararası bir yönetim altında bırakılacaktı. Ancak, daha sonra İngiltere'nin Balfour Deklarasyonu ile bu bölgede bir Yahudi devleti kurulması yönünde adımlar atıldı. Bu durum da Filistin-İsrail sorununu tetikleyen önemli bir faktör oldu.

Sykes-Picot Antlaşması'nın Mirası: Günümüze Etkileri

Sykes-Picot Antlaşması, Ortadoğu'nun siyasi haritasını derinden etkileyen bir anlaşmadır. Bölgedeki sınırların yapaylığı, etnik ve dini gruplar arasındaki gerginlikleri artırmış, siyasi istikrarsızlığa yol açmıştır. Günümüzde yaşanan birçok çatışmanın ve sorunun kökeninde, bu anlaşmanın yarattığı yapay sınırlar ve dış müdahaleler yatmaktadır.

Bu tarihi anlaşmayı anlamak, Ortadoğu'daki güncel olayları ve siyasi dinamikleri daha iyi kavramamızı sağlar. Sykes-Picot Antlaşması, sadece geçmişte kalmış bir olay değil, aynı zamanda günümüzü şekillendiren önemli bir faktördür.