Göktürk Kitabeleri kim tarafından okunmuştur?

Göktürk Kitabeleri, Türk tarihinin en önemli yazılı kaynaklarından biridir. Peki, bu değerli metinleri kim okuyup çözdü? Bu sorunun cevabı, aslında birden fazla bilim insanının ortak çalışmasının bir ürünüdür. Göktürk Kitabeleri'nin çözülmesinde Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen'in rolü büyüktür. Thomsen, 1893 yılında kitabelerdeki harflerin büyük bir bölümünü çözmeyi başarmış ve bu sayede yazıtların sır perdesini aralamıştır. Ancak bu süreçte, Wilhelm Radloff'un da önemli katkıları olmuştur. Radloff, Thomsen'in bulgularını kullanarak kitabelerin metinlerini Rusça'ya çevirmiş ve böylece Göktürkçe'nin anlaşılmasına büyük bir hizmet sunmuştur. Kitabelerin okunması ve anlaşılması, Türk dili ve tarihi araştırmaları için bir dönüm noktası olmuştur. Bu sayede, Göktürklerin siyasi, sosyal ve kültürel yaşamlarına dair önemli bilgilere ulaşılmıştır. Kitabeler, sadece birer tarihi belge olmanın ötesinde, Türk kimliğinin ve bilincinin oluşmasında da önemli bir rol oynamıştır. Sonuç olarak, Göktürk Kitabeleri'nin okunması ve çözülmesi, Thomsen ve Radloff gibi bilim insanlarının özverili çalışmaları sayesinde mümkün olmuştur. Bu çalışmalar, Türk tarihine ışık tutmuş ve gelecek nesillere önemli bir miras bırakmıştır.