Tansiyonu hemen ne yükseltir?
Tansiyonu Hemen Ne Yükseltir?
Tansiyonun aniden yükselmesi, özellikle de bu durum hayatında ilk kez başına geliyorsa, seni biraz ürkütebilir. Ama sakin ol, bu durumun nedenlerini ve başa çıkma yollarını bilmek, kontrolü eline almana yardımcı olur. Deneyimlerime göre, tansiyonu hızlıca etkileyen birkaç temel faktör var. Bunları konuşalım.
- Ani Stres ve Duygusal Şoklar
Vücudumuz, stres anında adrenalin gibi hormonları salgılar. Bu hormonlar, kalp atış hızını artırır ve kan damarlarını daraltır. Sonuç? Tansiyonun yükselmesi. Düşünsene, ani bir korku yaşadığında, çok sevindiğinde veya öfkelendiğinde bile tansiyonun bir miktar yükselir. Ama bu yükseliş genellikle geçicidir. Ancak kronik veya çok şiddetli stres durumlarında bu etki daha kalıcı hale gelebilir. Mesela, büyük bir sınav öncesi veya iş yerinde ani bir sorunla karşılaştığında, birkaç dakika içinde tansiyonunda belirgin bir artış hissedebilirsin.
Öneri: Eğer anlık stres durumlarında tansiyonunda yükselme fark ediyorsan, derin nefes egzersizlerini denemelisin. Burnundan yavaşça nefes al, birkaç saniye tut ve ağzından daha yavaş ver. Bunu birkaç kez tekrarlamak bile sinir sistemini sakinleştirebilir.
- Aşırı Tuz Tüketimi
Tuz, yani sodyum, vücudumuzda su tutulumunu artırır. Bu da kan hacminin artmasına ve dolayısıyla tansiyonun yükselmesine neden olur. Özellikle işlenmiş gıdalar, turşular, hazır çorbalar, paketlenmiş atıştırmalıklar gibi ürünler yüksek miktarda sodyum içerir. Günlük önerilen sodyum alımı yaklaşık 1500-2300 miligramdır. Bir çay kaşığı tuz yaklaşık 2300 miligram sodyum demek. Yani, öğleden sonra yediğin birkaç paket bisküvi veya bir porsiyon hazır köfte bile günlük limitini aşmana neden olabilir.
Öneri: Yemeklerini evde hazırlamaya özen göster. Hazır soslar, turşular ve işlenmiş et ürünlerinden uzak dur. Yemeklerine ekstra tuz eklemek yerine baharatları kullanmayı dene. Hatta bazı araştırmalar, potasyum açısından zengin gıdaların (muz, ıspanak, patates) sodyumun etkilerini dengeleyebileceğini gösteriyor.
- Bazı İlaçlar ve Madde Kullanımı
Kullandığın bazı ilaçlar veya ani olarak tükettiğin bazı maddeler de tansiyonunu doğrudan etkileyebilir. Örneğin, dekonjestan içeren burun spreyleri veya soğuk algınlığı ilaçları tansiyonu yükseltebilir. Ayrıca, aşırı kafein tüketimi (kahve, enerji içecekleri) veya alkol alımı da geçici de olsa tansiyonunda ani sıçramalara neden olabilir. Nikotin de damarları daraltarak tansiyonu yükseltir.
Öneri: Eğer düzenli olarak kullandığın ilaçlar varsa ve tansiyonunda ani değişiklikler fark ediyorsan, mutlaka doktoruna danış. Hangi ilaçların tansiyonunu etkileyebileceğini öğren. Aşırı kafein ve alkol tüketiminden kaçınmak, genel tansiyon sağlığın için de önemlidir.
- Fiziksel Aktivite ve Sıcaklık Değişiklikleri
Ani ve yoğun fiziksel aktivite, özellikle de sen bu tür bir aktiviteye alışkın değilsen, kalp atışını hızlandırarak tansiyonu yükseltebilir. Ancak bu genellikle egzersiz sonrası normale döner. Bunun yanı sıra, aşırı sıcak hava veya ani sıcaklık değişimleri de vücudun denge mekanizmasını etkileyerek tansiyonunda dalgalanmalara yol açabilir. Özellikle sıcak havalarda yeterince sıvı tüketmiyorsan bu etki daha belirginleşir.
Öneri: Fiziksel aktiviteye başlarken yavaş yavaş ısınma hareketleri yap. Vücudunu ani yüklenmelere alıştır. Sıcak havalarda bol su içmeyi ve serin kalmayı ihmal etme. Eğer sıcakta dışarıda uzun süre kalacaksan, yanına mutlaka su al.