İllere Göre Milletvekili Sayısı Nasıl Hesaplanır?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), ülkemizin yasama organı olarak görev yapar ve milletvekilleri aracılığıyla halkın temsilini sağlar. Peki, her ilin TBMM'ye göndereceği milletvekili sayısı nasıl belirleniyor? Bu sorunun cevabı, hem nüfus verilerine hem de belirli yasal düzenlemelere dayanıyor.

İllerin Milletvekili Sayısının Belirlenmesinde Rol Oynayan Faktörler

Milletvekili sayısı belirlemede esas alınan temel faktör, illerin nüfusudur. Ancak bu, doğrudan "bir kişi bir oy" şeklinde bir denklemle çözülmüyor. Türkiye'de, her seçim öncesinde Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından güncellenen nüfus verileri dikkate alınarak, illere göre milletvekili dağılımı yapılır. Bu dağılım, D'Hondt sistemi adı verilen bir yöntemle gerçekleştirilir.

D'Hondt sistemi, nispi temsil ilkesine dayanan bir seçim sistemidir. Bu sistemde, partilerin aldıkları oy oranları dikkate alınarak, milletvekili kontenjanları belirlenir. İllere göre milletvekili dağılımında da benzer bir mantıkla hareket edilir. İlk olarak, her ilin nüfusu milletvekili sayısına bölünerek bir oran elde edilir. Bu oranlar, D'Hondt sistemine göre sıralanır ve illere düşecek milletvekili sayıları bu sıralamaya göre belirlenir.

D'Hondt Sistemi ile Milletvekili Dağılımı Nasıl Yapılır?

D'Hondt sistemini daha anlaşılır kılmak için basit bir örnek üzerinden ilerleyelim. Farz edelim ki, bir ilin nüfusu 1 milyon ve bu ilin çıkaracağı milletvekili sayısı 10 olsun. Bu durumda, ilin nüfusu sırasıyla 1'e, 2'ye, 3'e, ... ve 10'a bölünür. Elde edilen bu bölümler sıralanır ve en büyük 10 sayıya karşılık gelen partiler veya iller, milletvekili kontenjanlarını kazanır.

Bu sistem sayesinde, nüfusu daha yüksek olan iller, TBMM'de daha fazla temsilciye sahip olurken, nüfusu daha düşük olan illerin de temsil edilmesi sağlanır. Ancak, her ilin en az bir milletvekili çıkarma zorunluluğu da bulunmaktadır. Bu durum, nüfusu çok düşük olan illerin de TBMM'de temsil edilmesini garanti altına alır.

Milletvekili Sayısı Değişebilir mi?

Evet, illerin milletvekili sayısı zamanla değişebilir. Bu değişiklik, illerin nüfuslarındaki değişimlere bağlı olarak gerçekleşir. Örneğin, bir ilin nüfusu arttıysa ve bu artış diğer illere göre daha yüksekse, o ilin TBMM'deki milletvekili sayısı da artabilir. Aynı şekilde, nüfusu azalan bir ilin milletvekili sayısı da düşebilir. Bu nedenle, her seçim öncesinde YSK tarafından yapılan nüfus güncellemeleri büyük önem taşır.

Özetle, illere göre milletvekili sayısı, nüfus verileri ve D'Hondt sistemi gibi belirli yasal düzenlemeler çerçevesinde belirlenir. Bu sistem, hem nüfusun temsilini sağlamayı hem de her ilin TBMM'de temsil edilmesini garanti altına almayı amaçlar. Unutmayın ki, milletvekili dağılımı her seçim öncesinde güncellenen nüfus verilerine göre yeniden hesaplanır ve bu durum, illerin TBMM'deki temsil gücünü etkileyebilir.