Fiilimsi nedir? 8. sınıf

Merhaba sevgili 8. sınıf öğrencileri! Bugün Türkçe dersinin önemli konularından biri olan fiilimsileri yakından tanıyacağız. Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerinden türeyen, ancak fiil gibi çekimlenemeyen, cümlede isim, sıfat veya zarf görevlerinde kullanılabilen sözcüklerdir. Yani, hem fiil hem de isim, sıfat veya zarf özelliklerini taşırlar. Hazırsanız, fiilimsilerin dünyasına dalalım!

Fiilimsi (Eylemsi) Nedir?

Fiilimsiler, fiillerden türemelerine rağmen, fiiller gibi kip ve kişi ekleri alamazlar. Bu özellikleri onları fiillerden ayırır. Ancak, fiiller gibi hareket, durum veya oluş bildirme özelliklerini korurlar. Fiilimsiler, cümlede isim, sıfat veya zarf gibi farklı görevlerde kullanılabilirler. Bu da onlara esneklik kazandırır ve dilimizi zenginleştirir.

Fiilimsilerin diğer bir adı da eylemsidir. Bu iki terim de aynı şeyi ifade eder. Fiilimsiler, Türkçenin önemli bir yapı taşıdır ve cümlelerin anlamını derinleştirmede büyük rol oynarlar. Şimdi de fiilimsilerin çeşitlerine ve özelliklerine göz atalım.

Fiilimsi Çeşitleri Nelerdir?

Üç temel fiilimsi çeşidi bulunmaktadır: isim-fiil (ad-eylem), sıfat-fiil (ortaç) ve zarf-fiil (ulaç). Her birinin kendine özgü ekleri ve kullanım alanları vardır.

• İsim-fiil (Ad-eylem): Fiillere "-ma, -me, -ış, -iş, -uş, -üş, -mak, -mek" ekleri getirilerek oluşturulur. İsim gibi kullanılırlar. Örneğin: "Okumak güzeldir.", "Gülüşü içimi ısıttı."
• Sıfat-fiil (Ortaç): Fiillere "-an, -en, -ası, -esi, -maz, -mez, -ar, -er, -dık, -dik, -duk, -dük, -mış, -miş, -muş, -müş" ekleri getirilerek oluşturulur. Sıfat gibi kullanılırlar. Örneğin: "Koşan çocuklar gördüm.", "Tanıdık simalar vardı."
• Zarf-fiil (Ulaç): Fiillere "-ken, -alı, -eli, -madan, -meden, -ınca, -ince, -ıp, -ip, -up, -üp, -arak, -erek, -dıkça, -dikçe, -casına, -cesine, -meksizin, -maksızın" ekleri getirilerek oluşturulur. Zarf gibi kullanılırlar. Örneğin: "Gülerek konuştu.", "Gelmeden önce aradı."

Fiilimsilerin Cümledeki Görevleri

Fiilimsiler cümle içerisinde farklı görevler üstlenebilirler. İsim-fiiller genellikle özne, nesne veya tümleç görevlerinde bulunurken, sıfat-fiiller sıfat tamlaması oluşturarak isimleri nitelerler. Zarf-fiiller ise genellikle zarf tümleci olarak cümlenin anlamını zaman, durum veya neden yönünden tamamlarlar.

Fiilimsilerin cümledeki görevlerini anlamak, cümlenin yapısını ve anlamını doğru bir şekilde çözmemize yardımcı olur. Bu nedenle, fiilimsileri tanımak ve doğru kullanmak, Türkçe dilbilgisi açısından büyük önem taşır.

Umarım bu yazı, fiilimsiler konusunu anlamanıza yardımcı olmuştur. Unutmayın, bol bol pratik yaparak ve örnek cümleler inceleyerek bu konuyu daha iyi kavrayabilirsiniz. Başarılar dilerim!