Otizmli bebekler ne yapamaz?
İçindekiler
Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bireylerin iletişim kurma, sosyal etkileşimde bulunma ve davranış kalıplarını etkileyen nörogelişimsel bir durumdur. Her otizmli birey farklıdır ve yetenekleri, ilgi alanları ve zorlukları birbirinden farklılık gösterir. Bu nedenle, "Otizmli bebekler ne yapamaz?" sorusuna kesin bir yanıt vermek mümkün değildir. Ancak, otizmli bebeklerde sıklıkla görülen bazı gelişimsel farklılıklar ve potansiyel zorluklar hakkında bilgi vermek, ebeveynlerin ve bakıcıların bu konuda daha bilinçli olmalarına yardımcı olabilir.
Göz Teması Kurmakta Zorlanma
Bebekler genellikle doğdukları andan itibaren çevreleriyle göz teması kurarak iletişim kurarlar. Otizmli bebeklerde ise bu durum farklılık gösterebilir. Göz temasından kaçınma veya çok kısa süreli göz teması kurma eğilimi görülebilir. Bu, bebeğin ilgisiz olduğu anlamına gelmez; sadece iletişim kurma biçiminin farklı olduğunu gösterir. Erken tanı ve müdahale ile bu alanda gelişim sağlanabilir.
Sosyal İşaretlere Yanıt Vermekte Güçlük Çekme
Normalde bebekler, gülümseme, ses tonu değişiklikleri veya basit el hareketleri gibi sosyal işaretlere tepki verirler. Otizmli bebekler ise bu tür işaretleri anlamakta ve uygun şekilde yanıt vermekte zorlanabilirler. Örneğin, ismini söylediğinizde dönüp bakmayabilir veya kucağınıza alındığında rahatlamayabilir. Bu durum, sosyal etkileşim becerilerinin gelişiminde gecikmelere yol açabilir. Sosyal beceri eğitimi ile bu zorlukların üstesinden gelinebilir.
Tekrarlayan Davranışlar ve İlgi Alanları
Otizmli bebekler, sallanma, el çırpma veya nesneleri sıralama gibi tekrarlayan davranışlar sergileyebilirler. Ayrıca, belirli nesnelere veya konulara aşırı ilgi duyabilirler. Bu davranışlar, bebeğin kendini rahatlatma veya düzenleme mekanizması olabilir. Ancak, bu tekrarlayan davranışlar, diğer öğrenme ve gelişim fırsatlarını engelleyebilir. Davranış terapileri ile bu davranışlar yönetilebilir ve daha işlevsel davranışlar teşvik edilebilir.
Dil Gelişiminde Gecikmeler
Konuşma gecikmesi, otizm belirtilerinden biri olabilir. Otizmli bebekler, yaşıtlarına göre daha geç konuşmaya başlayabilir veya hiç konuşmayabilirler. Bazı bebekler ise belirli kelimeleri veya cümleleri tekrar edebilir (ekolali) ancak bunları iletişim amaçlı kullanmakta zorlanabilirler. Dil ve konuşma terapisi, dil becerilerinin geliştirilmesinde önemli rol oynar.
Duyusal Hassasiyetler
Otizmli bebekler, ışık, ses, dokunma, koku veya tat gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı hassas olabilirler. Örneğin, yüksek seslerden rahatsız olabilir, belirli kumaş türlerini giymeyi reddedebilir veya belirli yiyecekleri yemekte zorlanabilirler. Bu duyusal hassasiyetler, bebeğin günlük yaşamını ve sosyal etkileşimlerini olumsuz etkileyebilir. Duyusal entegrasyon terapisi, duyusal hassasiyetlerin yönetilmesine yardımcı olabilir.
Unutulmamalıdır ki her bebek farklıdır ve gelişimsel farklılıklar normal olabilir. Ancak, yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, bir uzmana danışmak önemlidir. Erken tanı ve uygun müdahale, otizmli bebeklerin potansiyellerini en üst düzeye çıkarmalarına ve daha bağımsız bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. Ebeveynler ve bakıcılar olarak, sabır, anlayış ve sevgi ile bu süreci desteklemek, otizmli bebeklerin gelişimine büyük katkı sağlayacaktır.