Bölme işleminde bölümün kaç basamaklı olduğunu nasıl buluruz?
Bölme İşleminde Bölümün Basamak Sayısını Bulma
Bölme işleminde bölümün kaç basamaklı olacağını anlamak aslında oldukça pratik bir bilgi. Deneyimlerime göre, bunu tahmin etmenin birkaç sağlam yolu var. Temelde yaptığımız şey, bölünen sayının büyüklüğünü bölenin büyüklüğüyle karşılaştırmak.
- Bölünen ve Bölenin Basamak Sayılarını Karşılaştırma
En temel kural şu: Eğer bölünen sayı, bölen sayının basamak sayısından daha büyük veya eşit sayıda basamağa sahipse, bölümün basamak sayısı genellikle bölenin basamak sayısından en az bir fazla olur.
Örnek:
- 125 / 5: Bölünen (125) 3 basamaklı, bölen (5) 1 basamaklı. Bölünen, bölenin basamak sayısından 2 fazla. Bölüm (25) 2 basamaklı.
- 1250 / 5: Bölünen (1250) 4 basamaklı, bölen (5) 1 basamaklı. Bölünen, bölenin basamak sayısından 3 fazla. Bölüm (250) 3 basamaklı.
- 12500 / 50: Bölünen (12500) 5 basamaklı, bölen (50) 2 basamaklı. Bölünen, bölenin basamak sayısından 3 fazla. Bölüm (250) 3 basamaklı.
Burada dikkat etmen gereken nokta şu: Bölünenin en solundaki rakamın, bölenin en solundaki rakamına bölünebildiği ilk adımda bölümün kaç basamaklı olacağını belirleriz.
- Tahmin Yöntemi: 10'un Kuvvetlerini Kullanma
Daha sistematik bir yol olarak, bölen sayıyı 10'un kuvvetleriyle (10, 100, 1000 gibi) karşılaştırabilirsin. Bu, bölümün basamak sayısını tahmin etmeni sağlar.
Nasıl mı?
Bölen sayıyı, hangi 10'un kuvvetinden küçük veya eşit olduğunu belirle. Bu kuvvetin üssü, bölümün basamak sayısıyla doğrudan ilişkilidir.
Örnekler:
- 840 / 7: Bölen
- 7, 10'dan küçüktür (10¹). Bölünen (840) 3 basamaklı. 840'ı 7'ye böldüğümüzde bölüm 120 çıkar, yani 3 basamaklı. Eğer bölen 10'dan küçükse ve bölünen 3 basamaklıysa, bölümün basamak sayısı 3 veya 2 olabilir. Ama 840'ın içindeki en büyük "7 yüzlük" gibi düşünürsek, 7'nin 100 katı 700'dür. 840'ın içinde 7'den 100'den fazla olabilecek bir çarpan var.
- 9600 / 12: Bölen
- 12, 100'den küçüktür (10²). Bölünen (9600) 4 basamaklı. Burada bölen 2 basamaklı. Bölünenin ilk iki basamağı (96) ile böleni (12) karşılaştır. 96, 12'nin 8 katıdır. Demek ki 9600'ün içinde 12'den 800 tane var. Bölüm 800, yani 3 basamaklı.
- 15000 / 25: Bölen
- 25, 100'den küçüktür (10²). Bölünen (15000) 5 basamaklı. Bölünenin ilk iki basamağı (150) ile böleni (25) karşılaştıralım. 150, 25'in 6 katıdır. 15000'in içinde 25'ten 600 tane var. Bölüm 600, yani 3 basamaklı.
Pratik İpucu: Bölünen sayının en solundaki rakamları alıp bölenle karşılaştırmaya başla. Bölünenin ilk basamağının (veya ilk birkaç basamağının) böleni oluşturup oluşturmadığına bak. Eğer bölünenin ilk birkaç basamağı böleni oluşturuyorsa, bölümün basamak sayısı bölünenin basamak sayısından daha az olabilir.
- Basamak Kaydırma ve Tahmin
Deneyimlerime göre, bölünen sayıyı bölen sayının basamak sayısına göre "kaydırarak" tahmin etmek de işe yarar.
Nasıl mı?
Bölünen sayının solundan başlayarak, bölenin basamak sayısı kadar bir grup al. Eğer bu grup böleninden büyükse veya eşitse, bölümün ilk basamağı o zaman başlar.
Örnek:
- 7850 / 25: Bölen 25 (2 basamaklı). Bölünen
- Bölünenin ilk iki basamağı
- 78, 25'ten büyüktür. Bu durumda bölümün ilk basamağı 7'nin hizasından başlayacaktır. Bölünen 4 basamaklı olduğuna ve bölümün ilk basamağı 7'nin hizasından başladığına göre, bölüm 3 basamaklı olacaktır (78 / 25 = 3 kalan...).
- 12345 / 15: Bölen 15 (2 basamaklı). Bölünen
- Bölünenin ilk iki basamağı
- 12, 15'ten küçüktür. Bu yüzden ilk basamağı belirlemek için 3 basamağı (123) kullanmalıyız. 123'ün içinde 15'ten kaç tane olduğunu bulacağız. Bölünen 5 basamaklı ve ilk basamağı belirlemek için 3 basamağa ihtiyacımız oldu. Bu da bölümün 3 basamaklı olacağını gösterir (123 / 15 = 8 kalan...).
Özetle: Bölünenin kaç basamaklı olduğuna bak, sonra bölenin basamak sayısını göz önünde bulundurarak ilk kaç basamağın böleni oluşturabileceğini düşün. Bu sana bölümün basamak sayısı hakkında güçlü bir fikir verir.