Tazminat nasıl hesaplanır? (Örnek)

12.03.2025 0 görüntülenme

Çalışma hayatında pek çok farklı nedenle işten ayrılmak veya ayrılmak zorunda kalmak mümkün. Bu durumlarda, çalışanların haklarını bilmesi ve tazminat hesaplamalarını doğru bir şekilde yapabilmesi oldukça önemli. Peki, tazminat nasıl hesaplanır? İşte adım adım ve örneklerle anlatımı:

Tazminat Hesaplamasında Dikkate Alınması Gerekenler

Tazminat hesaplama karmaşık gibi görünse de, aslında belirli unsurların bir araya getirilmesiyle kolayca yapılabilir. Hesaplamada dikkate alınması gereken temel unsurlar şunlardır:

  • Kıdem Tazminatı: En az bir yıl aynı iş yerinde çalışmış olmak gerekir.
  • İhbar Tazminatı: İş sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi durumunda ödenir.
  • Yıllık İzin Ücreti: Kullanılmayan yıllık izinlerin karşılığıdır.
  • Fazla Mesai Ücreti: Yasal çalışma süresinin üzerinde yapılan çalışmalar için ödenir.
  • Diğer Alacaklar: Maaş, prim, ikramiye gibi ödenmemiş alacaklar.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Bir yıldan artan süreler de orantılı olarak hesaplamaya dahil edilir. Brüt ücretinize yol, yemek gibi düzenli ödemeler de dahil edilir. Ancak, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti gibi ödemeler kıdem tazminatına dahil edilmez.

Örnek: Bir işçi, aynı iş yerinde 5 yıl 6 ay çalışmış olsun. Brüt maaşı 15.000 TL ise, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:

5 yıl için: 5 x 30 x 15.000 = 2.250.000 TL

6 ay için: (6/12) x 30 x 15.000 = 225.000 TL

Toplam Kıdem Tazminatı: 2.250.000 + 225.000 = 2.475.000 TL

Bu brüt tutardan sadece damga vergisi kesilir.

İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, işverenin işçiye önceden bildirimde bulunmaması halinde ödenir. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre değişir:

  • 6 aydan az çalışanlar için: 2 hafta
  • 6 ay - 1.5 yıl arası çalışanlar için: 4 hafta
  • 1.5 yıl - 3 yıl arası çalışanlar için: 6 hafta
  • 3 yıldan fazla çalışanlar için: 8 hafta

Örnek: 2 yıldır aynı iş yerinde çalışan ve brüt maaşı 15.000 TL olan bir işçinin ihbar süresi 6 haftadır. Bu durumda ihbar tazminatı:

6 hafta x (15.000 / 30) = 3.000 TL

Bu brüt tutardan gelir ve damga vergisi kesilir.

Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Kullanmadığınız yıllık izin ücreti, işten ayrılırken son brüt maaşınız üzerinden hesaplanır. Her bir izin günü için, brüt maaşınızın günlük tutarı ödenir.

Örnek: Brüt maaşı 15.000 TL olan bir işçinin 10 gün kullanılmamış izni varsa, yıllık izin ücreti:

10 gün x (15.000 / 30) = 5.000 TL

Bu brüt tutardan gelir ve damga vergisi kesilir.

Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Fazla mesai ücreti, normal çalışma süresinin (haftalık 45 saat) aşılması durumunda ödenir. Her bir fazla mesai saati için, normal saatlik ücretin %50 fazlası ödenir.

Örnek: Aylık brüt maaşı 15.000 TL olan bir işçinin bir ayda 20 saat fazla mesaisi varsa, fazla mesai ücreti:

Saatlik ücret: 15.000 / 225 = 66,67 TL (Bir ay ortalama 225 saat kabul edilir)

Fazla mesai saat ücreti: 66,67 x 1,5 = 100 TL

Toplam fazla mesai ücreti: 20 x 100 = 2.000 TL

Bu brüt tutardan gelir ve damga vergisi kesilir.

Tazminat hesaplaması, iş hayatında karşılaşılabilecek önemli bir konudur. Bu yazıda verilen örneklerle ve bilgilerle, tazminatınızı daha kolay hesaplayabilir ve haklarınızı koruyabilirsiniz. Unutmayın, haklarınızı bilmek ve takip etmek, çalışma hayatınızda güvende olmanızı sağlar.