Bilgisayar parçaları neler?

Bilgisayarın Kalbi: Temel Bileşenler ve Ne İşe Yararlar?

Bilgisayar toplama veya yükseltme düşünüyorsan, hangi parçanın ne işe yaradığını bilmek şart. Deneyimlerime göre, bu temel bileşenleri anlamak sana hem doğru ürünü seçmende yardımcı olur hem de ileride olası sorunlarda neyin arızalanmış olabileceği konusunda fikir verir.

İşlemci (CPU): Beyin Olarak Düşün

Bilgisayarın beyni işlemcidir. Tüm hesaplamaları, komutları yerine getiren, kısacası bilgisayarın çalışmasını sağlayan ana parçadır. İşlemciyi seçerken çekirdek sayısı ve saat hızı (GHz) en önemli iki faktördür. Daha fazla çekirdek, aynı anda daha çok iş yapabilme anlamına gelir. Örneğin, Intel'in Core i5 serisi genellikle 6 çekirdekli olurken, üst seviye Core i9'lar 16 çekirdeğe kadar çıkabilir. Saat hızı ise saniyede ne kadar işlem yapabildiğini gösterir; 3.5 GHz, 4.0 GHz'den daha yavaştır. Oyun oynuyorsan veya video düzenleme gibi yoğun işlemler yapıyorsan, yüksek saat hızına ve çok çekirdekli bir işlemciye yatırım yapman mantıklıdır. Günlük kullanım için ise orta seviye bir işlemci yeterli olacaktır.

Anakart: Tüm Parçaları Birleştiren Köprü

Anakart, tüm bilgisayar bileşenlerinin birbirine bağlandığı devasa bir devredir. İşlemci yuvası, RAM slotları, depolama birimleri ve diğer kartlar için bağlantı noktaları burada bulunur. Anakart seçimi, ileride yapabileceğin yükseltmeleri de doğrudan etkiler. Örneğin, daha fazla RAM takmak istiyorsan, anakartının yeterli RAM slotuna sahip olması gerekir. Ayrıca, işlemcinle uyumlu bir anakart seçtiğine emin olmalısın. Her işlemcinin kendine özgü bir soket tipi vardır (örneğin, Intel için LGA1700, AMD için AM5). Yanlış soket tipi, işlemcinin anakarta fiziksel olarak takılmasını engeller.

Bellek (RAM): Kısa Süreli Hafızası

RAM, bilgisayarının anlık olarak kullandığı programları ve verileri depolayan geçici bir hafızadır. Ne kadar çok RAM'in varsa, bilgisayarın aynı anda o kadar çok uygulamayı sorunsuzca çalıştırabilir. Günümüz standartlarında 8 GB RAM temel kullanım için yeterliyken, oyun oynamak veya çoklu görev yapmak için 16 GB RAM önerilir. Daha profesyonel kullanımlar, örneğin 3D modelleme veya sanal makineler çalıştırma gibi durumlarda 32 GB veya daha fazlası gerekebilir. RAM'in hızı (MHz) da performansı etkiler; daha yüksek MHz, daha hızlı veri erişimi anlamına gelir. DDR4 ve DDR5 gibi farklı RAM nesilleri de bulunur; anakartının desteklediği nesli ve hızı seçtiğinden emin ol.

Depolama Birimleri (SSD & HDD): Uzun Süreli Veri Saklama

Bilgisayarındaki tüm dosyalarını, işletim sistemini ve programları depolayan yer burasıdır. İki ana türü vardır: HDD (Sabit Disk Sürücüsü) ve SSD (Katı Hal Sürücüsü).

• HDD: Daha uygun fiyatlıdır ve genellikle daha yüksek depolama kapasitesi sunar (örneğin 1 TB, 2 TB). Ancak mekanik parçaları olduğu için daha yavaştır.
• SSD: Çok daha hızlıdır. İşletim sistemi HDD'ye kurulu bir bilgisayarın açılması 1-2 dakika sürerken, SSD'ye kurulu bir bilgisayar 10-20 saniyede açılabilir. Programların da çok daha hızlı yüklenmesini sağlar. SSD'ler genellikle daha pahalıdır ama performans farkı göz ardı edilemez. NVMe SSD'ler ise standart SATA SSD'lerden bile daha hızlıdır ve özellikle oyunlar ile büyük dosyalar için fark yaratır. Genel kullanım için en azından işletim sistemini ve sık kullandığın programları bir SSD'ye kurmanı şiddetle tavsiye ederim.

Ekran Kartı (GPU): Görüntüyü Oluşturan Güç

Ekran kartı, bilgisayarın monitöre görüntü göndermesini sağlar. Basit görevler için entegre grafik işlemciler yeterli olabilirken, oyun oynamak, video düzenlemek veya grafik tasarım gibi görsel ağırlıklı işler yapıyorsan harici bir ekran kartı şarttır. Ekran kartı seçerken VRAM (Video RAM) miktarı ve saat hızı önemlidir. Örneğin, güncel oyunların çoğu için en az 6 GB VRAM'e sahip bir ekran kartı önerilir. AMD'nin Radeon RX serisi ve NVIDIA'nın GeForce RTX serisi popüler ekran kartı markalarıdır. Hangi oyunu oynayacağını veya hangi programı kullanacağını belirleyerek ekran kartı ihtiyacını daha net anlayabilirsin. Bir oyunun sistem gereksinimlerini kontrol etmek, doğru ekran kartını seçmenin en iyi yoludur.

Güç Kaynağı (PSU): Tüm Sistemin Enerjisi

Güç kaynağı, bilgisayarın tüm bileşenlerine elektrik sağlayan parçadır. Yeterli güce sahip olmayan bir güç kaynağı, sistemin kararsız çalışmasına veya hatta parçaların zarar görmesine neden olabilir. Bileşenlerinin toplam güç tüketimini hesaplayarak buna uygun bir güç kaynağı seçmelisin. Üreticilerin web sitelerinde genellikle güç hesaplama araçları bulunur. Ayrıca, güç kaynağının verimlilik sertifikası (örneğin, 80 Plus Bronze, Gold) da önemlidir. Daha yüksek verimlilik, daha az enerji kaybı ve daha az ısı anlamına gelir.