Çanakkale'de hangi komutanlar görev yapmıştır?
Savunmanın Kalbindeki İsimler
Çanakkale denince aklımıza ilk gelen isimler elbette Mustafa Kemal Atatürk ve onun omuz omuza savaştığı silah arkadaşları. Ama aslında o destansı savunmanın ardında pek çok değerli komutan vardı. Düşünsenize, yaklaşık 250.000 kişilik bir ordu ve onun sevk ve idaresini üstlenen bir sürü subay. Mustafa Kemal,
- Tümen Komutanı olarak Gelibolu Yarımadası'nın güneyinde, Anafartalar bölgesinde kilit rol oynadı. Özellikle Kocatepe'deki o meşhur sözleri, "Ben size savaşmayı değil, ölmeyi emrediyorum" gibi, onun liderlik vasfını özetleyen anlardan biri.
Deniz ve Kara Cephesinin Kahramanları
Bu arada deniz cephesinde de önemli komutanlar vardı. Nusret Mayın Gemisi'nin kahraman kaptanı ve personelini unutmamak lazım. O gemi ve attığı mayınlar, dönemin en güçlü donanmalarından birini büyük bir bozguna uğrattı. Kara cephesinde ise,
- Alay Komutanı Hüseyin Avni Bey gibi isimler var. Bu alay, büyük fedakarlıklar göstererek düşmanın ilerleyişini durdurmada hayati bir görev üstlendi. Hatta, daha sonraki yıllarda bir okulda "
- Alay" diye bir alay olmadığını söyleyenler çıkmıştı, ama o alayın kahramanlığı ortada.
Farklı Cephelerdeki Liderlik Örnekleri
Daha detayına girecek olursak, Miralay Fevzi Çakmak (sonradan Mareşal Fevzi Çakmak) da önemli bir figürdü. Kendisi Genelkurmay Başkanı olarak da görev yapmış bir isim ve savaşın genel stratejisinde etkiliydi. Bu savaş sadece cephedeki askerlerin değil, aynı zamanda geride strateji kuran ve askerleri motive eden komutanların da başarısıydı. Mesela, Yarbay Mehmet Şefik Aker de özellikle
- Tümen komutanı olarak önemli görevler üstlenmişti. Bu isimlerin her biri, kendi bölgelerinde adeta birer kale gibi durdular.
Askeri Dehanın İzleri
Hiç düşündünüz mü, o dönemde iletişim imkanları bu kadar kısıtlıyken, bu kadar geniş bir alana yayılmış bir ordunun nasıl koordine edildiğini? İşte bu, komutanların dehasını gösteren en önemli noktalardan biri. Her bir komutan, kendi sorumluluk alanında taktiksel kararlar alırken, aynı zamanda genel harekat planının bir parçasıydı. Bu kadar farklı coğrafyada, farklı koşullarda verilen mücadelede, askerlerin moralini yüksek tutmak da komutanların en büyük görevlerindendi. Bildiğim kadarıyla, pek çok komutan cephe hattında askerleriyle birlikte savaştı, yan yana mevzilerde yer aldı.