Psikolojide regresyon nedir, örnek?

Günlük hayatımızda stres, kaygı ve zorlu durumlarla başa çıkmak için çeşitli savunma mekanizmaları kullanırız. Bu mekanizmalardan biri de psikolojide regresyon olarak adlandırılır. Regresyon, zorlayıcı bir durumla karşılaştığımızda, daha önceki gelişim dönemlerimize ait davranış kalıplarına geri dönme eğilimidir. Bu yazımızda, regresyonun ne anlama geldiğini, nasıl ortaya çıktığını ve örneklerini inceleyeceğiz.

Regresyonun Tanımı ve Anlamı

Psikolojide regresyon, bireyin stresli veya travmatik bir olay karşısında, psikolojik olarak daha önceki bir gelişim evresine dönmesidir. Bu, genellikle bilinçdışı bir süreçtir ve birey farkında olmadan, çocukluk veya gençlik dönemlerine ait davranışları sergilemeye başlar. Amaç, mevcut stresli durumla başa çıkmak ve daha güvende hissetmektir. Regresyon, her zaman olumsuz bir durum olarak değerlendirilmemelidir. Bazı durumlarda, geçici bir rahatlama sağlayabilir ve bireyin duygusal olarak yeniden düzenlenmesine yardımcı olabilir.

Regresyonun temelinde, bireyin mevcut stresle başa çıkmak için yeterli olgunluğa sahip olmadığı inancı yatar. Bu nedenle, daha önceki, daha "basit" ve "güvenli" bir döneme sığınır. Bu dönemde kullanılan davranışlar, genellikle daha ilkel ve çocuksu olabilir.

Regresyonun Nedenleri ve Tetikleyicileri

Regresyona yol açan birçok faktör olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Stres: Yoğun stres altında, birey başa çıkma mekanizmalarını zorlayabilir ve regresyona başvurabilir.
• Kaygı: Belirsizlik ve gelecek kaygısı, bireyi daha güvende hissettiği geçmişe yönlendirebilir.
• Travma: Travmatik olaylar, bireyin psikolojik savunma mekanizmalarını harekete geçirerek regresyona neden olabilir.
• Değişim: Hayattaki büyük değişiklikler (iş değişikliği, taşınma, ilişki bitişi gibi), bireyin kendini güvensiz hissetmesine ve regresyona yol açmasına sebep olabilir.

Regresyon Örnekleri

Regresyonun farklı şekillerde kendini gösteren birçok örneği vardır. İşte bazı yaygın örnekler:

• Tırnak yeme veya parmak emme: Yetişkin birinin stresli bir durumda tırnaklarını yemeye veya parmak emmeye başlaması.
• Alt ıslatma: Tuvalet eğitimi almış bir çocuğun, stresli bir olay (örneğin, yeni bir kardeşin doğumu) sonrasında altını ıslatmaya başlaması.
• Aşırı bağımlılık: Bağımsız bir yetişkinin, zor bir dönemde ailesine veya partnerine aşırı bağımlı hale gelmesi.
• Çocuksu konuşma: Stresli bir durumda, yetişkin birinin bebeksi bir ses tonuyla konuşmaya başlaması.
• Hırçınlık ve öfke nöbetleri: Yetişkin birinin, çocuksu bir şekilde öfke nöbetleri geçirmesi veya hırçın davranışlar sergilemesi.

Psikolojide regresyon, karmaşık bir savunma mekanizmasıdır ve her bireyde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Önemli olan, bu davranışların altında yatan nedenleri anlamak ve bireyin stresle başa çıkmasına yardımcı olmaktır. Eğer regresyon davranışları sürekli ve yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, bir uzmandan yardım almak faydalı olacaktır.