Epley manevrası nasıl yapılır?

Epley Manevrası: Baş Dönmesini Durdurmanın Yolu

Eğer ani başlayan ve seni koltuğa çivileyen, sanki dünya dönüyormuş gibi hissettiren türden bir baş dönmesi yaşıyorsan, muhtemelen iyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) ile karşı karşıyasın. Bu durum, iç kulaktaki kristallerin (otokoniler) yerinden oynayıp yarı dairesel kanallara kaçmasıyla oluşur. İşte tam bu noktada Epley manevrası devreye giriyor. Deneyimlerime göre, bu basit manevra, o can sıkıcı kristallerin olması gereken yere dönmesine yardımcı olarak baş dönmeni birkaç dakika içinde durdurabilir.

Epley Manevrası Nasıl Yapılır?

Bu manevrayı kendin de uygulayabilirsin, ancak ilk denemede birinden yardım alman veya bir sağlık profesyonelinin gözetiminde yapman daha güvenli olabilir. Unutma, amaç o kaçak kristali nazikçe yerinden oynatmak.

• Başlangıç Pozisyonu: Dik otur.
• Başın Döndürülmesi: Sağ kulaktaki baş dönmesini hedefliyorsak, başını öncelikle 45 derece sağa çevir. Yani sanki sağ kulağın omzuna değecekmiş gibi.
• Yatar Pozisyon: Bu pozisyonda iken, sırt üstü yat ve başını masanın kenarından biraz sarkacak şekilde, 45 derece sağa dönük olarak tut. Yani hem sağa bakacaksın hem de başın hafifçe aşağıda olacak. Bu pozisyonda genellikle 30 saniye ile 1 dakika kadar kalırsın. Bu sırada bir baş dönmesi hissedebilirsin, bu normal.
• Başın Yana Çevrilmesi: Şimdi başını yavaşça 90 derece sola çevir. Yani artık sol kulağın omzuna değecek gibi. Başın hala masanın kenarından sarkık olmalı. Bu pozisyonda da yine 30 saniye ile 1 dakika kadar kal.
• Vücudun Döndürülmesi: Son olarak, başını hiç oynatmadan, tüm vücudunu yavaşça sola çevirerek yan yat pozisyonuna gel. Artık sol kulağın yerde olacak. Bu pozisyonda da 30 saniye ile 1 dakika kadar bekle.
• Doğrulma: Yavaşça oturur pozisyona gel.

Bu adımları uygularken, baş dönmesinin ne zaman başladığını ve ne kadar sürdüğünü gözlemlemek önemlidir. Genellikle bu hareketler sırasında baş dönmesi en şiddetli halini alır.

Hangi Kanallar İçin Uygulanır?

Epley manevrası, aslında arka yarım daire kanalındaki kristallerin yerinden oynaması durumunda en etkilidir. Bu, BPPV'nin en sık görülen türüdür ve hastaların yaklaşık %90'ında bu kanal etkilenir. Eğer başını öne eğdiğinde veya yukarı baktığında şiddetli baş dönmesi yaşıyorsan, büyük ihtimalle arka kanal sorunudur. Diğer kanallardaki sorunlar için farklı manevralar (örn. Semont manevrası, Lempert manevrası) gerekebilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Pratik İpuçları

Bu manevrayı uygularken dikkatli olmak, ani hareketlerden kaçınmak çok önemli. Deneyimlerime göre:

• Yavaş ve Kontrollü Hareket Edin: Her pozisyona geçerken acele etme. Yavaş hareket etmek, kristallerin daha nazikçe hareket etmesini sağlar.
• Baş Dönmesi Sırasında Durun: Eğer şiddetli bir baş dönmesi hissedersen, o pozisyonda biraz daha bekleyebilirsin. Bu, kristallerin yerleşmesi için bir işarettir.
• Bir Yardımcı Bulun: Özellikle ilk denemelerde bir yakınınızın size destek olması, denge kaybı yaşamanızı önler.
• Sonraki 24 Saat: Manevra sonrası 24 saat boyunca başınızı ani hareketlerden kaçının, ani dönmelerden uzak durun ve yüksekten zıplamak gibi riskli aktivitelerden kaçının.
• Tekrarlamak Gerekebilir: Bazen ilk denemede kristaller tam olarak yerine oturmayabilir. Doktorunuzun önerisiyle manevrayı birkaç kez tekrarlamanız gerekebilir. Genellikle 3-5 tekrar yeterli olur.
• Uzman Görüşü Alın: Eğer baş dönmeniz Epley manevrası ile geçmiyorsa veya sık sık tekrarlıyorsa, kesinlikle bir kulak burun boğaz uzmanı veya nöroloğa görünmelisiniz. Baş dönmesinin altında yatan başka nedenler olabilir.

Unutma, bu manevra, doğru uygulandığında baş dönmesi şikayetini büyük ölçüde azaltan, hatta tamamen ortadan kaldıran etkili bir yöntemdir. Kendine iyi bak!