🗞️ Manisa Haber

Arduino LCD ekran nedir?

13 Haziran 2025 Manisa Haber

Arduino LCD Ekran Dünyasına Dalış

Arduino projelerine yeni başlayanların ilk merak ettiği şeylerden biri, genellikle bu küçük bilgisayarların bir şeyler göstermesini sağlamaktır. İşte tam burada Arduino LCD ekranlar devreye giriyor. Bunlar, projenin durumunu, sensör verilerini veya kullanıcıya yönlendirmeleri göstermek için kullandığımız temel araçlardır.

En yaygın olarak kullanılan LCD ekranlar, karakter tabanlı olanlardır. Bunların başında 16x2 LCD ekranlar gelir. Adından da anlaşılacağı gibi, bu ekranlar 16 karakter genişliğinde ve 2 satır yüksekliğindedir. Yani toplamda 32 karakter gösterebilirler. Bu ekranlar, genellikle HD44780 gibi bir kontrolcüye sahiptir ve Arduino ile iletişim kurmak için belirli dijital pinlere bağlanır.

Peki, bu ekranları Arduino ile nasıl kullanıyoruz? İşin sırrı, ekranın kontrolcü yongasına doğru komutları göndermekte. Arduino IDE'de hazır bulunan LiquidCrystal kütüphanesi bu işi oldukça kolaylaştırır. Bu kütüphane sayesinde, ekrana metin yazmak, imleci istediğin yere taşımak, ekranı temizlemek veya belirli bir karakter setini oluşturmak gibi işlemleri birkaç satır kodla yapabilirsin.

Bağlantı ve İlk Adımlar

Bir 16x2 LCD ekranı Arduino'ya bağlamak için genellikle 6 ila 10 arası pin kullanırsın. Temel bağlantı şeması şöyledir:

  • VSS: Toprak (GND)
  • VDD: Güç kaynağı (5V)
  • VO: Kontrast ayarı (bir potansiyometre ile bağlanır)
  • RS: Kayıt Seçimi (Register Select) - Veri mi yoksa komut mu gönderileceğini belirtir.
  • RW: Okuma/Yazma (Read/Write) - Genellikle LOW'a çekilir (yazma modu).
  • E: Etkinleştirme (Enable) - Komutun veya verinin ekrana iletilmesini sağlar.
  • D4-D7: Veri Pinleri - 4-bit modunda kullanılır.
  • A: Anot (LED arka ışık pozitif)
  • K: Katot (LED arka ışık negatif)

Deneyimlerime göre, özellikle başlangıçta kontrast ayarı (VO pini) en çok kafa karıştıran kısım olabilir. Bu pini bir 10K potansiyometrenin orta bacağına bağlayarak diğer iki ucunu 5V ve GND'ye bağlarsan, LCD ekran üzerindeki karakterlerin netliğini ayarlayabilirsin. Doğru kontrast değeri bulunana kadar potansiyometreyi yavaşça çevirmeyi unutma.

Daha Fazla Karakter, Daha Fazla İmkan

16x2 LCD'ler başlangıç için harika olsa da, bazen daha fazla bilgi göstermek isteyebilirsin. İşte bu noktada 20x4 LCD ekranlar devreye girer. Bunlar, adından da anlaşılacağı gibi 20 karakter genişliğinde ve 4 satır yüksekliğindedir. Toplamda 80 karakter gösterebilirler. Bu, daha karmaşık menüler veya daha uzun mesajlar için daha fazla alan sağlar.

20x4 LCD'ler de genellikle 16x2'ler gibi HD44780 kontrolcüsü kullanır ve bağlantı mantığı aynıdır. Tek fark, daha fazla satır olduğu için gösterebileceğin veri miktarının artmasıdır. Bu ekranları kullanırken de yine LiquidCrystal kütüphanesini kullanacaksın.

I2C LCD Ekranlar: Pin Tasarrufu

Arduino projelerinde pin sayısı her zaman kısıtlıdır. Özellikle birden fazla sensör veya motor kullanmaya başladığında, LCD ekran için ayrılacak pin bulmak zorlaşabilir. İşte bu durumda imdadına I2C LCD ekranlar yetişir. Bu ekranlar, üzerinde ek bir "I2C genişletici kartı" (genellikle PCF8574 yongası) ile gelir.

Bu kart sayesinde, LCD ekranın tüm veri ve kontrol pinleri sadece 2 adet Arduino pinine (SDA ve SCL) bağlanır. Bu, projendeki pin tasarrufu açısından devrim niteliğindedir. I2C LCD'ler için de Arduino IDE'de kullanabileceğin özel kütüphaneler bulunur (örneğin, "LiquidCrystal_I2C"). Bu kütüphaneler, standart LiquidCrystal kütüphanesine benzer şekilde çalışır ancak I2C iletişimi üzerinden ekranla haberleşir.

I2C LCD ekranları kullanırken dikkat etmen gereken en önemli şey, ekranın I2C adresini bilmektir. Genellikle bu adres 0x27 veya 0x3F gibi sabit bir değerdir. Eğer ekranın çalışmadığını görürsen, ilk bakman gereken yer doğru I2C adresini kütüphanede belirtmiş olup olmadığındır. İnternette "I2C scanner sketch" diye aratarak bağlı I2C cihazlarının adreslerini bulan basit bir Arduino kodu bulabilir ve kendi ekranının adresini öğrenebilirsin.

Özetle, Arduino LCD ekranlar projelerine görsel bir boyut katmak için harika araçlardır. İhtiyacına göre 16x2, 20x4 veya pin tasarrufu için I2C modellerini seçebilirsin. Başlangıçta bağlantıları dikkatlice yapmak ve kütüphaneyi doğru kullanmak, bu ekranları başarıyla çalıştırmanın anahtarıdır.