Bilgisayara format atmak kaç dakika sürer?

Bilgisayara Format Atmak Ne Kadar Sürer?

Bilgisayarına format atmak istediğini anlıyorum ve bu sürecin ne kadar süreceğini merak ediyorsun. Deneyimlerime göre bu süre, birkaç temel faktöre bağlı olarak değişiyor. Hemen lafı uzatmadan konuya girelim.

İşlemcinin Hızı ve Depolama Türü

Format atma süresini en çok etkileyen iki ana unsur var: işlemcinin gücü ve kullandığın depolama birimi. Eski nesil işlemciler ve özellikle mekanik sabit diskler (HDD) bu işlemi daha uzun sürdürür.

  • Eski Sistemler (HDD ile): Eğer bilgisayarında hala mekanik bir sabit disk varsa ve işlemcin de çok güçlü değilse, temiz bir Windows kurulumu (format) ve sürücülerin yüklenmesi 1.5 saatten 3 saate kadar sürebilir. Hatta bazen daha da uzun!
  • Yeni Sistemler (SSD ile): Günümüzde çoğu bilgisayar artık SSD (Katı Hal Sürücüsü) kullanıyor. Bu, işleri inanılmaz hızlandırıyor. SSD'li bir sistemde temiz bir Windows kurulumu ve temel sürücülerin yüklenmesi genellikle 20 dakika ile 45 dakika arasında tamamlanır. Bu süre, SSD'nin kendi hızına ve işlemcinin gücüne göre de değişiklik gösterebilir. NVMe M.2 SSD'ler, SATA SSD'lere göre biraz daha hızlı olabilir.

Burada önemli olan, işletim sisteminin ve sürücülerin diske yazılma hızıdır. SSD'ler bu işlemi çok daha hızlı gerçekleştirdiği için farkı bariz bir şekilde hissedersin.

İşletim Sistemi ve Kurulum Yöntemi

Hangi işletim sistemini kurduğun ve bu kurulumu nasıl yaptığın da süreyi etkiler. Yeni nesil işletim sistemleri (Windows 10, Windows 11 gibi) daha optimize edilmiş kurulum süreçlerine sahip.

  • Windows Kurulumu: Temiz bir Windows kurulumu yapıyorsan, kurulum dosyalarının diske kopyalanması, temel sistem dosyalarının oluşturulması ve ilk ayarların yapılması genellikle ilk 10-20 dakikalık dilimi oluşturur.
  • Sürücülerin Yüklenmesi: Format attıktan sonra en kritik adımlardan biri bilgisayarının tüm donanımları için doğru sürücüleri yüklemektir. Ekran kartı, ses kartı, ağ kartı gibi sürücülerin yüklenmesi de ek süre alır. Eğer Windows Update üzerinden otomatik sürücüleri kuruyorsan bu biraz daha uzun sürebilir. Manuel olarak üreticilerin sitelerinden indirip kurmak ise biraz daha zahmetli ama bazen daha hızlı olabilir.
  • Uygulama Kurulumları: Format sonrası sadece işletim sistemi ve sürücüler değil, kullandığın programları da tekrar kurman gerekecek. Bu da ek zaman demektir.

Örneğin, sadece Windows'u kurup sürücüleri halletmek 30-60 dakika sürerken, üzerine sık kullandığın programları (tarayıcı, ofis programları, oyunlar vb.) kurmaya başladığında bu süre birkaç saati bulabilir.

Hazırlık ve Veri Yedekleme

Format atmadan önceki hazırlık ve sonrasındaki veri yedekleme de süreci dolaylı yoldan etkiler. Format atmadan önce önemli dosyalarını yedeklemen gerekir.

  • Yedekleme Süresi: Eğer çok fazla veri yedeğin varsa (fotoğraflar, videolar, belgeler vb.), bunları harici bir diske veya buluta yedeklemek de zaman alacaktır. Bu süre, verinin miktarına ve yedekleme hızına bağlı olarak değişir. Birkaç GB veri için birkaç dakika yeterli olabilirken, yüzlerce GB veri için saatler sürebilir.
  • Format Sonrası Kurulumlar: Yedeklediğin verileri geri yüklemek de yine zaman alan bir işlemdir.

Bu nedenle, format atmadan önce ne kadar zaman ayırman gerektiğini düşünürken sadece kurulum süresini değil, hazırlık ve sonrası işlemleri de hesaba katmalısın. Genellikle bir bilgisayara format atıp kullanıma hazır hale getirmek, tüm sürücüleri ve temel programları kurmakla birlikte, SSD'li bir sistemde en az 1-2 saat, HDD'li ve eski bir sistemde ise 3-4 saati bulabilir.

Pratik İpuçları

Bu süreci daha verimli hale getirmek için birkaç önerim var:

  • USB Bellekten Kurulum: Windows'u DVD yerine boş bir USB bellekten kurmak genellikle daha hızlıdır. Microsoft'un Media Creation Tool aracını kullanarak kolayca önyüklenebilir bir USB bellek hazırlayabilirsin.
  • Sürücüleri Önceden İndir: Eğer internet bağlantın yavaşsa veya sürücüleri manuel kurmayı tercih ediyorsan, format atmadan önce ekran kartı, anakart yonga seti ve ağ kartı sürücülerini üreticilerin web sitelerinden indirip bir USB belleğe kaydet. Böylece format sonrası internete bağlanıp diğer sürücüleri indirirken zaman kazanmış olursun.
  • Temiz Kurulum Önemli: Eğer bilgisayarında virüs veya ciddi performans sorunları varsa, "Yükseltme" seçeneği yerine "Özel (Gelişmiş)" seçeneğini seçerek diski biçimlendirip temiz bir kurulum yapman en iyisidir.
  • Sabırlı Ol: Özellikle eski sistemlerde veya yavaş internet bağlantılarında sabırlı olmak en iyisidir. İşlem tamamlanana kadar bilgisayarı kapatmamaya özen göster.