Aşağıdakilerden hangisi Gümrü Antlaşması maddeleridir?

Gümrü Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920 tarihinde imzalanmış önemli bir barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma, Türkiye'nin doğu sınırlarını büyük ölçüde güvence altına almıştır. Gelin, bu antlaşmanın önemli maddelerine yakından bakalım.

Gümrü Antlaşması'nın Temel Maddeleri

Gümrü Antlaşması, her iki ülke arasındaki ilişkileri düzenleyen ve gelecekteki olası sorunları önlemeyi amaçlayan bir dizi önemli madde içermektedir. Bu maddeler, sınırların çizilmesinden, mülteci sorunlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.

• Sınırların Belirlenmesi: Antlaşma ile Türkiye-Ermenistan sınırı yeniden çizilmiş ve Kars, Sarıkamış, Iğdır gibi yerler Türkiye'ye bırakılmıştır. Bu durum, Türkiye'nin doğudaki toprak bütünlüğünü sağlamlaştırmıştır.
• Ermenistan'ın Sorumlulukları: Ermenistan, Türkiye'ye karşı düşmanca faaliyetlerde bulunmayacağını ve gelecekteki olası saldırıları engelleyeceğini taahhüt etmiştir. Bu madde, bölgedeki istikrarın sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
• Mültecilerin Durumu: Antlaşma, savaş nedeniyle yerlerinden edilmiş mültecilerin geri dönüşü ve mallarının iadesi konularında düzenlemeler içermektedir. Bu madde, insani bir yaklaşım sergileyerek, savaşın yaralarını sarmayı amaçlamıştır.
• Askeri Kısıtlamalar: Ermenistan ordusunun belirli bir sayıda tutulması ve silahlanma konusunda kısıtlamalar getirilmesi öngörülmüştür. Bu madde, bölgedeki güç dengesini korumayı ve olası çatışmaları önlemeyi hedeflemiştir.

Antlaşmanın Önemi ve Sonuçları

Gümrü Antlaşması, TBMM Hükümeti'nin imzaladığı ilk uluslararası antlaşmalardan biridir ve Türkiye'nin uluslararası alandaki itibarını artırmıştır. Ancak, antlaşma kısa ömürlü olmuştur. Aynı yılın sonlarına doğru Ermenistan'da Sovyet yönetimi kurulmuş ve Kars Antlaşması ile güncellenmiştir.

Gümrü Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı döneminde TBMM hükümetinin elde ettiği önemli bir diplomatik zafer olarak tarihe geçmiştir. Antlaşma, Türkiye'nin doğu sınırlarını güvence altına alarak, batı cephesine odaklanmasına olanak sağlamıştır.

Gümrü Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı bu zorlu dönemde, ulusal çıkarların korunması ve bölgesel istikrarın sağlanması açısından kritik bir rol oynamıştır.