🗞️ Manisa Haber

Yahudilikte Tanrının adı nedir?

13 Haziran 2025 Manisa Haber

Yahudilikte Tanrı'nın Adı: İlahi İsimlerin Derinliği

Yahudilikte Tanrı'nın adıyla ilgili konuşurken, direkt bir cevaptan çok, bu konunun ne kadar derin ve saygıyla yaklaşılan bir alan olduğunu bilmek önemli. Musevi geleneğinde Yaratıcı'ya yönelik kullanılan birçok isim ve unvan var. Ancak en kutsal ve söylenmesi en çok kaçınılan isim, Tetragrammaton olarak bilinen, dört İbranice harften oluşan isimdir: Yod, He, Vāv, He (יהוה).

Bu ismin telaffuzuyla ilgili kesin bilgiye sahip değiliz çünkü Tevrat'ta bu ismin nasıl telaffuz edileceğine dair bir talimat yok. Yahudilikte bu ismin kutsallığı o kadar yüksektir ki, günlük ibadetlerde veya konuşmalarda bile kullanılmaz. Bunun yerine, dua ederken veya Tanrı'dan bahsederken Adonai (Efendim/Rabbim) veya HaShem (O İsim) gibi ifadeler tercih edilir. Bu, Tanrı'nın yüceliği ve insan aklının kavrayamayacağı aşkınlığına duyulan derin bir saygının ifadesidir.

Peki, bu kutsal ismin telaffuzu neden bu kadar önemli? Yahudi geleneğine göre, Tanrı'nın Kutsal Kitap'taki ilk ortaya çıkışlarından biri, Mısır'dan Çıkış kitabında Musa'ya kendini tanıttığı andır. Orada Tanrı, "Ben, Olmak İsteyen'im" (אֶהְיֶה אֲשֶׁר אֶהְיֶה - Ehyeh Asher Ehyeh) der ve ardından Musa'ya, "İsrailoğulları şöyle diyecekler: 'Beni size gönderen, atalarınız İbrahim'in, İshak'ın ve Yakup'un Tanrısı olan YHVH (Yod-He-Vav-He) beni size gönderdi.' Bu benim sonsuz adımdır, bu benim anımdır nesilden nesile." (Çıkış 3:14-15) buyurur.

Bu ayetlerdeki "Ehyeh Asher Ehyeh" ifadesi, "Ben varım ve var olacağım" veya "Ben olacağım kim isem o olacağım" gibi farklı şekillerde çevrilebilir. Bu, Tanrı'nın zamansızlığını ve her zaman var olduğunu vurgular. Tetragrammaton (YHVH) ise bu "var olma" eyleminin kendisini ifade eder.

Deneyimlerime göre, bu ismin söylenmemesi, Tanrı'nın adının sadece bir kelime veya bir etiket olmaktan öte, O'nun varlığının, gücünün ve kutsallığının bir özü olduğunu anlamamızı sağlıyor. Bu, Tanrı'yı yüceltmenin ve O'na karşı duyulan derin huşuyu göstermenin bir yoludur.

Diğer İlahi İsimler ve Anlamları

Tetragrammaton dışında, Yahudilikte Tanrı'yı tanımlamak için kullanılan başka önemli isimler ve sıfatlar da vardır. Bunlar, Tanrı'nın farklı yönlerini ve sıfatlarını vurgular:

  • Elohim (אֱלֹהִים): Bu, "Tanrı" anlamına gelen çoğul bir kelimedir. Ancak İbranice'de bu tür çoğullar, yüceliği ve gücü ifade etmek için de kullanılır. Yaratılış kitabında Tanrı'nın yaratma eylemini anlatırken sıkça bu isim kullanılır. Bu isim, Tanrı'nın gücünü ve mutlak otoritesini vurgular.
  • El Shaddai (אֵל שַׁדַּי): Bu, "Yüce Tanrı" veya "Her Şeye Yeter Olan Tanrı" anlamına gelir. Özellikle İbrahim, İshak ve Yakup ile yapılan ahitlerde bu isim kullanılır. Bu isim, Tanrı'nın acizlere yardım eden, besleyen ve koruyan yönünü ifade eder.
  • El Elyon (אֵל עֶלְיוֹן): "Yücelerin Yücesi Tanrı" anlamına gelir. Bu isim, Tanrı'nın en yüksek ve en yüce varlık olduğunu vurgular.
  • Adonai Tzva'ot (אֲדֹנָי צְבָאוֹת): "Ordularının Rabbi" veya "Göksel Ordularının Rabbi" anlamına gelir. Bu isim, Tanrı'nın evrenin ve tüm güçlerin üzerinde mutlak hükümdarlığını ifade eder.

Bu isimlerin her biri, Tanrı'nın farklı bir yönünü aydınlatır. Bir dua ederken veya Tevrat'ı okurken bu isimlerin hangi bağlamda kullanıldığını anlamak, Tanrı'nın doğasını daha iyi kavramamıza yardımcı olur.

Günlük Hayatta Tanrı'nın Adına Saygı

Yahudi geleneğinde Tanrı'nın adının kutsallığı, sadece dini metinlerde değil, günlük yaşamda da kendini gösterir. Eğer bir Musevi ile sohbet ediyorsanız ve konu Tanrı'dan açılırsa, "Tanrı'nın adı mübarek olsun" gibi ifadeler duyabilirsiniz. Bu, söylenen her kelimenin bile Tanrı'ya karşı bir saygı taşıması gerektiği inancından kaynaklanır.

Sizin için pratik bir öneri olarak, eğer Tanrı'nın adını içeren bir metinle karşılaşırsanız (örneğin, bir Yahudi metni veya bir akademik çalışma), bu kutsal ismin geçtiği yerlerde saygılı olmak önemlidir. Eğer metni okuyorsanız veya aktarıyorsanız, Tetragrammaton'u okumak yerine "Adonai" veya "HaShem" gibi ifadeler kullanmak uygun bir yaklaşımdır.

Deneyimlerime göre, bu hassasiyet, Tanrı'ya yakınlaşmanın ve O'nun yüceliğini takdir etmenin bir parçasıdır. Bu sadece bir kural değil, aynı zamanda Tanrı ile olan ilişkimizin derinliğine dair bir işarettir.