Orman endüstri mühendisi ne iş yapar?
Orman Endüstri Mühendisi Ne İş Yapar?
Orman endüstri mühendisi dediğimizde aklına ilk ne geliyor? Ağaç kesen adam mı? Pek değil. Biz daha çok fabrikaların içinde, ağacın ham maddeden katma değerli ürünlere dönüştüğü süreçlerin başında ve sonunda yer alırız. Kısacası, ormandan çıkan bir kerestenin ya da bir kağıt rulosunun nasıl daha verimli, daha kaliteli ve daha ekonomik bir şekilde üretileceğini planlar, yönetir ve uygularız.
Üretim Süreçlerini Yönetmek ve Optimizasyon
Deneyimlerime göre, bir orman endüstri mühendisinin en temel görevi üretim süreçlerini baştan sona yönetmektir. Bu ne demek? Bir mobilya fabrikasında, bir kağıt üretim tesisinde ya da bir panel fabrikasında makinelerin nasıl çalışacağını, hangi hammaddenin hangi aşamadan geçeceğini, iş gücünün nasıl dağıtılacağını planlarsın. Örneğin, bir MDF (Orta Yoğunluklu Lif Levha) fabrikasında, odun yongalarının öğütülmesinden, tutkalın eklenmesine, preslenmesinden kesilmesine kadar her adımı optimize etmek bizim işimiz. Burada verimlilik dediğimiz şey, üretim hızını artırmakla kalmaz, aynı zamanda enerji tüketimini düşürmek, fire oranını azaltmak ve hammadde kullanımını en üst düzeye çıkarmak anlamına gelir.
Mesela, bir kağıt makinesinin saatte 100 ton üretim yaptığını düşün. Bizim amacımız, bunu 110 tona çıkarmak, ama bunu yaparken kağıt kalitesini düşürmeden, su ve enerji tüketimini de %5 azaltmaktır. Bu tür hedeflere ulaşmak için istatistiksel proses kontrol yöntemlerini kullanırız, makinelerin performansını sürekli izleriz ve üretim verilerini analiz ederiz.
Ürün Geliştirme ve Kalite Kontrol
Sadece mevcut üretimi yönetmekle kalmayız. Aynı zamanda yeni ürünler geliştirmek de bizim alanımıza girer. Örneğin, daha dayanıklı, daha suya dirençli ya da çevre dostu yeni ahşap paneller üretmek istediğimizde, hammaddenin türünü, bağlayıcıların oranını, üretim parametrelerini değiştirmeyi ve bu değişikliklerin nihai ürün üzerindeki etkisini araştırırız. Laboratuvarlarda denemeler yapar, testler sonuçlarını değerlendiririz.
Kalite kontrol de bu işin ayrılmaz bir parçasıdır. Üretilen her parti ürünün belirlenen standartlara uygun olup olmadığını kontrol ederiz. Bir mobilya fabrikasında üretilen bir panelin eğilme dayanımının, yüzey pürüzsüzlüğünün veya formaldehit emisyonunun belirli limitler içinde olması gerekir. Bu kontrolleri sağlamak için çeşitli ölçüm cihazları ve test yöntemleri kullanırız. Yanlış bir üretim parametresi, binlerce metrekare paneli ya da yüzlerce masayı hurdaya ayırabilir. Bu yüzden detaylara verdiğimiz önem çok fazladır.
Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik
Orman endüstri mühendisi olarak, ormandan çıkan ham maddenin fabrikaya ulaşmasından, üretilen ürünlerin müşteriye sevkiyatına kadar olan tüm lojistik süreciyle de ilgileniriz. Hangi tür ağacın ne zaman, ne kadar miktarda tedarik edileceğini planlarız. Stok yönetimini yaparız. Örneğin, kış aylarında ormanda çalışmanın zorlukları göz önüne alındığında, yaz aylarında daha fazla hammadde stoğu yapmak gerekebilir. Bu planlama, üretimde aksama yaşanmasını önler.
Aynı zamanda, üretilen ürünlerin depolanması ve dağıtımı da bizim sorumluluğumuzdadır. Ürünlerin zarar görmeden sevkiyatının sağlanması, en uygun nakliye yöntemlerinin seçilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi hedeflerimiz arasındadır. Bir yük gemisine yüklenecek ahşap panellerin en verimli şekilde istiflenmesi, hem taşıma maliyetlerini düşürür hem de ürünlerin hasar görmesini engeller.
Çevre ve Sürdürülebilirlik
Günümüz dünyasında orman endüstri mühendislerinin en önemli sorumluluklarından biri de sürdürülebilirliktir. Bizim işimiz, doğadan aldığımızı verimli kullanmak ve gelecekte de kullanabilmek üzerine kuruludur. Bu nedenle, üretim süreçlerinde atık miktarını azaltmaya, geri dönüşüm oranlarını artırmaya ve çevreye zararlı kimyasalların kullanımını minimize etmeye çalışırız. Örneğin, üretim sırasında ortaya çıkan talaş ve atıkların biyogaz üretimi ya da enerji elde edilmesi için kullanılması gibi çözümler üzerinde çalışırız.
Ayrıca, kullandığımız hammaddenin sertifikalı ormanlardan gelmesini sağlamak da bizim görevimizdir. Bu, ormanların bilinçsizce tüketilmesini engeller ve uzun vadeli ekosistem sağlığını korur. Eğer bir projede yer alıyorsan ve bu konularda kendini geliştirmek istiyorsan, ISO 14001 gibi çevre yönetim sistemleri hakkında bilgi edinmeni öneririm.