7 kıta çöp adası nedir?

Okyanuslardaki Çöp Yığınları: Gerçek Bir Kabus

Dünya'nın dört bir yanından gelen plastik ve diğer atıkların Pasifik Okyanusu'nun ortasında devasa bir adaya dönüşmesi fikri kulağa inanılmaz gelse de, ne yazık ki gerçek bu. "7 kıta çöp adası" diye bahsedilen şey, aslında tek bir devasa çöp yığını değil; daha çok okyanus akıntılarının topladığı ve belirli bölgelerde yoğunlaştırdığı devasa atık bölgeleri. Bunlardan en bilineni, adını da buradan alan Büyük Pasifik Çöp Yaması (Great Pacific Garbage Patch).

Büyük Pasifik Çöp Yaması: Gözle Görülenden Çok Daha Fazlası

Bu çöp yaması, sadece yüzeyde yüzen pet şişelerden ibaret değil. Deneyimlerime göre, bu durumun ciddiyeti çoğu insan tarafından tam olarak kavranamıyor.

* Boyut: Hawaii ile Kaliforniya arasındaki bir alana yayılmış durumda. Tahmini olarak 1.6 milyon kilometrekarelik bir alanı kapladığı söyleniyor, bu da Fransa'nın üç katı büyüklüğünde bir alan demek. Ancak bu alan sabit değil, akıntılara göre şekil değiştiriyor ve büyüyor.

* Yapı: Yüzeyde yüzen büyük plastik parçalarının yanı sıra, mikroskobik plastik parçacıkları da (mikroplastikler) suyun içinde ve deniz tabanına kadar her yerde bulunuyor. Bu mikroplastikler, deniz canlıları tarafından yiyecek sanılarak yutuluyor ve besin zincirine karışıyor. Düşünsene, yediğin balığın içinde senin attığın bir plastik poşetin parçacıkları olabilir.

* Oluşum: 1950'lerden beri okyanuslara atılan çöplerin birikmesiyle oluştu. Özellikle nehirler, okyanuslara taşınan atıkların ana kaynaklarından biri. Tek kullanımlık plastiklerin yaygınlaşmasıyla bu sorun katlanarak arttı.

Deniz Canlıları ve Ekosistem Üzerindeki Etkisi

Bu devasa çöp yığınları, deniz yaşamı için tam bir felaket.

* Yutma ve Boğulma: Deniz kaplumbağaları plastik poşetleri denizanası sanıp yutuyor, kuşlar plastik parçalarını yuvalarına taşıyor ve yavrularını besliyor. Balinalar ve yunuslar gibi büyük deniz canlıları da plastik atıklar nedeniyle ölüyor.

* Yaşam Alanı Kaybı: Plastik atıklar, mercan resifleri gibi hassas deniz ekosistemlerini de tahrip ediyor. Üzerine yapışan algler ve diğer organizmalarla birlikte, deniz canlıları için yaşam alanlarını daraltıyor.

* Kimyasal Kirlilik: Plastikler zamanla parçalanırken kanserojen maddeler de suya salıyor. Bu maddeler, deniz canlılarının dokularında birikerek hem onların sağlığını bozuyor hem de besin zinciri yoluyla insanlara ulaşabiliyor.

Peki Biz Ne Yapabiliriz?

Bu devasa sorunun çözümü karmaşık olsa da, bireysel olarak hepimizin yapabileceği şeyler var.

* Tek Kullanımlık Plastiklerden Kaçın: Alışverişe giderken bez çanta kullanmak, su şişeni yanında taşımak, plastik pipet ve çatal-kaşık yerine yeniden kullanılabilir alternatifler tercih etmek gibi basit adımlar büyük fark yaratır.

* Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi: Attığın her şeyin nereye gittiğini düşün. Geri dönüştürülebilenleri ayrıştır ve yerel geri dönüşüm kurallarına uy.

* Farkındalık Yarat: Aileni, arkadaşlarını bu konuda bilgilendir. Sosyal medyada veya çevrende bu konuya dikkat çek.

* Temizlik Etkinliklerine Katıl: Eğer imkanın varsa, deniz veya sahil temizliği etkinliklerine katıl. Küçük bir çaba bile büyük bir etki yaratabilir.

Unutma, okyanuslar hepimizin. Onları korumak da hepimizin sorumluluğu. Bu devasa çöp adaları, aslında bizim yaşam tarzımızın bir yansıması ve bunu değiştirmek bizim elimizde.