Merkantilizm nedir? 11. sınıf

Merhaba sevgili 11. sınıf öğrencileri! Tarih derslerinde sıkça karşımıza çıkan bir kavram olan merkantilizm, aslında sandığınız kadar karmaşık değil. Bu yazımızda, merkantilizmi tüm detaylarıyla inceleyeceğiz ve "Devlet ekonomiye nasıl yön veriyordu?" sorusuna cevap arayacağız.

Merkantilizm Ne Anlama Geliyor?

Merkantilizm, 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Avrupa'da hakim olan bir ekonomik sistemdir. Temelinde, bir ülkenin zenginliğinin sahip olduğu altın ve gümüş miktarıyla ölçüldüğü düşüncesi yatar. Yani, ne kadar çok değerli madeniniz varsa, o kadar güçlüsünüz! Bu sistemde devlet, ekonomiye aktif olarak müdahale eder ve ticaret yoluyla ülkenin zenginliğini artırmaya çalışır.

Peki, bu nasıl yapılıyordu? Merkantilizm anlayışına göre, bir ülke ihracatını (dışsatım) artırmalı ve ithalatını (dışalım) mümkün olduğunca azaltmalıydı. Böylece ülkeye daha fazla altın ve gümüş girecek, ülke zenginleşecekti. Bu hedefe ulaşmak için devletler, çeşitli politikalar izlerlerdi.

Merkantilizmin Temel İlkeleri Nelerdi?

Merkantilizm’in bazı temel ilkeleri şunlardır:

• Dış Ticaret Fazlası: İhracatın ithalattan fazla olması hedeflenirdi. Devletler, ihracatı teşvik etmek için çeşitli destekler verirken, ithalatı zorlaştırmak için yüksek vergiler koyarlardı.
• Sömürgecilik: Sömürgeler, hammadde kaynağı ve mamul madde pazarı olarak görülürdü. Sömürgelerden ucuz hammadde alınır, işlenerek mamul madde haline getirilir ve yine sömürgelere yüksek fiyatla satılırdı.
• Devlet Müdahalesi: Devlet, ekonomiye aktif olarak müdahale eder, ticareti düzenler, yeni sanayileri destekler ve tekeller oluştururdu.
• Nüfus Artışı: Kalabalık bir nüfus, hem üretim için ucuz işgücü anlamına gelir, hem de ordu için asker kaynağı oluştururdu. Bu nedenle nüfus artışı teşvik edilirdi.

Merkantilizmin Sonuçları Neler Oldu?

Merkantilizm Avrupa tarihinde derin izler bıraktı. Sömürgecilik faaliyetleri hızlandı, rekabet arttı ve birçok savaş yaşandı. Ülkeler arasındaki ekonomik farklılıklar derinleşirken, bazı ülkeler zenginleşti, bazıları ise sömürüldü. Merkantilizm, aynı zamanda kapitalizmin doğuşuna da zemin hazırladı. Ticaretin ve sanayinin gelişmesi, yeni üretim yöntemlerinin ortaya çıkması ve özel mülkiyetin önemi giderek arttı.

Özetle, merkantilizm, devletin ekonomiye yön verdiği, zenginliğin değerli madenlerle ölçüldüğü ve sömürgeciliğin yaygınlaştığı bir dönemdir. Bu sistem, Avrupa tarihini derinden etkilemiş ve günümüzdeki ekonomik sistemlerin temellerini atmıştır.