Masal yazarken hangi zaman kullanılır?
Masal Yazarken Hangi Zaman Kullanılır?
Masal yazarken en çok tercih edilen zaman dilimi geçmiş zamandır. Bunun en temel sebebi, masalların genellikle yaşanmış, anlatıla gelmiş olayları konu almasıdır. Nesilden nesile aktarılan bu öyküler, başlangıçta sözlü olarak anlatıldığı için zamanın akışına ve anlatıcının yorumuna bağlı olarak şekillenmiştir. Bu yüzden geçmiş zaman, o uzak ve sihirli dünyaya bir kapı aralar.
Özellikle anlatısal başlangıçlar için "Bir varmış bir yokmuş" gibi kalıplar, okuyucuyu anında masalın büyülü atmosferine çeker. Bu ifadeler, zamanın belirsizliğini ve olayların ne kadar eskiden olduğunu vurgular. Devamında ise "vaktiyle", "evvel zaman içinde", "gitti gideli" gibi ifadelerle geçmiş zamanın kullanımı pekiştirilir. Örneğin, "Ormanın derinliklerinde, yaşlı bir ağacın kovuğunda yaşardı bilge bir baykuş." cümlesi, okuyucuyu doğrudan geçmişe götürür.
Ancak, masallarda sadece geçmiş zaman kullanılmaz. Bazı durumlarda, özellikle karakterlerin iç dünyalarını veya sürekli tekrarlanan eylemleri anlatırken şimdiki zaman da kullanılabilir. Bu, masalın daha canlı ve etkileşimli olmasını sağlayabilir. Örneğin, "Prenses pencereden dışarıya bakıyor, uzaklarda bir karaltı görüyor." gibi ifadeler, o anın atmosferini daha iyi hissettirebilir. Yine de bu kullanım, geçmiş zamanın hakimiyetini bozmaz, daha çok bir renklendirme olarak kalır.
Gelecek zaman kullanımı ise masallarda oldukça nadirdir. Çünkü masalların özü, olanı veya olmuş olanı anlatmaktır. Ancak, bir kehanet veya geleceğe dair bir söz konusu olduğunda bu zaman kipini görebiliriz. Örneğin, "Bir gün bu krallıkta iyilik hakim olacak." gibi bir ifade, geleceğe dair bir umudu veya tahmini belirtmek için kullanılabilir. Yine de bu tür kullanımlar, masalın genel akışında geçici bir an olarak kalır.
Özetle, masal yazarken en güvenli ve en etkili yol, ağırlıklı olarak geçmiş zamanı kullanmaktır. Bu, masalın ruhuna ve geleneğine en uygun olanıdır. Deneyimlerime göre, okuyucuyu masalın büyülü dünyasına çekmenin en kestirme yolu da budur.
Pratik İpuçları:
- Masalına başlarken "Bir varmış bir yokmuş" gibi klasik ifadeleri kullanmaktan çekinme. Bunlar okuyucuyu anında içine çeker.
- Karakterlerin eylemlerini anlatırken "yaptı", "geldi", "gördü" gibi geçmiş zaman fiillerini bolca kullan.
- Eğer karakterin bir düşüncesini veya hissini vurgulamak istiyorsan, kısa süreliğine şimdiki zamanı kullanabilirsin, örneğin "kalbi çırpınıyordu".
- Gelecek zaman kullanımlarını çok sınırlı tut, sadece önemli bir kehanet veya vaat durumunda tercih et.
- Masalının genel havasını korumak için zaman kiplerinde tutarlı olmaya özen göster.