LGS 2021 tercih nasıl yapılır?
LGS 2021 Tercih Süreci: Tecrübelerim ve Pratik İpuçları
LGS 2021 tercih dönemi, öğrencilerin geleceğini şekillendiren en kritik aşamalardan biri. Bu süreci en verimli şekilde yönetebilmen için, yıllardır bu işin içinden biri olarak edindiğim tecrübelerimi ve somut bilgilerimi seninle paylaşacağım. Unutma, bu bir son değil, yeni bir başlangıcın ilk adımı.
- Okul ve Bölüm Analizi: Hedeflerini Belirle
Tercih yaparken ilk ve en önemli adım, gitmek istediğin okulları ve bu okullardaki bölümleri iyi tanımak. Sadece okulun adı veya popülerliği yetmez. Okulun taban puanları, yüzdelik dilimi, başarı sıralaması gibi kritik verileri MEB'in yayınladığı tercih rehberinden veya güvenilir eğitim platformlarından edinebilirsin.
Örneğin, geçen yıl belirli bir fen lisesinin taban puanı 485 civarındayken, başarı sıralaması 3.500 idi. Senin LGS puanın bu sıralamanın neresinde duruyor? Bu başarı sıralaması, okulun seni kaçıncı sıraya yerleştirebileceğinin bir göstergesi. Diğer bir yandan, anadolu liseleri için de benzer bir analiz yapmalısın. Belki bir anadolu lisesinin puanı senden biraz daha yüksek olabilir ama başarı sıralaması daha uygun olabilir. Bu, tam bir öğrenci profili çıkarmana yardımcı olur.
Deneyimlerime göre, sadece akademik başarıya odaklanmak yerine, okulun fiziki imkanları, sosyal aktiviteleri, kulüp faaliyetleri, yabancı dil eğitimi gibi faktörleri de göz önünde bulundurmak, uzun vadede motivasyonunu artıracaktır. Örneğin, robotik kulübü olan bir anadolu lisesi, ileride yazılım veya mühendislik alanlarına ilgi duyan bir öğrenci için çok daha cazip olabilir.
- Yerleştirme Yöntemleri: Sistem Nasıl İşliyor?
LGS'de merkezi yerleştirme ve yerel yerleştirme olmak üzere iki farklı sistem söz konusu. Merkezi yerleştirme, LGS puanı ile öğrenci alan okullar için geçerli. Yerel yerleştirme ise ikamet adresine göre öncelik verilen okullar için. Bu iki sistemin nasıl işlediğini bilmek, tercih stratejini belirlemede kritik rol oynar.
Merkezi yerleştirmede, 15 tercih hakkın var ve bu tercihlerini genel başarı sıralamana göre en üstten en alta doğru yapmalısın. Yani, en çok istediğin okulu ilk sıraya yazacaksın. Ancak, sadece en çok istediğin okulları yazmak yerine, "sürpriz" dediğimiz bir strateji izlemek akıllıcadır. Puanın yetmeyebilecek okulları da listene ekleyebilirsin, ama aralara puanının yettiği, hatta biraz daha altında kaldığı okulları da serpiştirerek daha geniş bir pencere açarsın.
Yerel yerleştirmede ise 5 tercih hakkın var. Burada okulun bölge başarı sıralaması ve senin ikamet adresine olan yakınlığı önemli. Bu tür okullarda da puanının biraz üzerinde, tam puanına uygun ve biraz altında kalan okulları değerlendirmek mantıklı olacaktır.
Örneğin, bir öğrencinin LGS puanı 450 ve başarı sıralaması 10.000 olsun. Merkezi yerleştirmede, 8.000 sıralamasındaki bir okulu ilk tercihine yazabilir. Sonra 9.000, 11.000, 13.000 gibi sıralamalardaki okulları da tercih listesine ekleyerek puanının her ihtimalini değerlendirmeli. Yerel yerleştirmede ise, bulunduğu ilçedeki puanı 460 olan ama başarı sıralaması daha yüksek olan bir okulu değerlendirebilir.
- Tercih Listesi Oluşturma Stratejileri: Akılcı Yaklaşım
Tercih listeni oluştururken sadece puanına göre değil, gelecek planlarına göre de hareket etmelisin. Yüzdelik dilimler ve okulların geçmiş yıllardaki yerleştirme sonuçları sana çok değerli bilgiler verecektir. Oransal dağılım yapmayı unutma.
Deneyimlerime göre, tercih listeni şöyle bir dağılımla hazırlayabilirsin:
* İlk %10'luk kısım: Puanının biraz üzerinde veya denk geldiği, hayalindeki okullar. Buraya en çok istediğin okulları koy.
* Orta %40-50'lik kısım: Puanının tam olarak yettiği veya biraz altında kaldığı, ama yine de iyi eğitim veren okullar. Burası senin "garanti" tercihlerin olabilir.
* Son %30-40'lık kısım: Puanının daha altında kalan, ancak yine de belli bir seviyenin üzerinde olan okullar. Bu kısım, bir yere yerleşememe riskini ortadan kaldırmak için önemlidir.
Örnek bir liste yapısı şöyle olabilir:* Fen Lisesi A (Puanın: 470, Okulun Taban Puanı: 475, Başarı Sıralaması: 5.000, Senin Sıralaman: 6.000)
* Anadolu Lisesi B (Puanın: 465, Okulun Taban Puanı: 460, Başarı Sıralaması: 8.000, Senin Sıralaman: 6.000)
* Fen Lisesi C (Puanın: 455, Okulun Taban Puanı: 450, Başarı Sıralaması: 10.000, Senin Sıralaman: 6.000)
* Anadolu Lisesi D (Puanın: 450, Okulun Taban Puanı: 445, Başarı Sıralaması: 12.000, Senin Sıralaman: 6.000)
* ... ve liste bu şekilde puanına ve hayallerine göre aşağı doğru devam eder.
Unutma, tercih listende mutlaka puanının biraz altında kalan okullara da yer vermelisin. Bu, o okulların kontenjan doluluğuna veya o yılki öğrenci profiline göre seni içeri alabilme ihtimalini yaratır. Aynı şekilde, puanının çok üstünde kalan bir okulu sırf istemek için listenin başına koymak, sana hiçbir fayda sağlamaz, hatta diğer daha mantıklı tercihlerin önüne geçebilir.
- Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Son Dokunuşlar
Tercih döneminde panik yapmamak en önemlisi. Süreci aceleye getirme. Tüm bilgileri sakin bir kafa ile analiz et.
* Okul ziyaretleri: Mümkünse gitmek istediğin okulları ziyaret et, ortamı gör, okulla ilgili bilgi topla.
* Rehber öğretmenlerle görüş: Okul rehber öğretmenlerin bu konuda sana en doğru ve güncel bilgileri verecektir. Onlardan mutlaka destek al.
* Tercih robotları: Çeşitli eğitim sitelerinde bulunan tercih robotları, veri analizine dayalı olarak sana fikir verebilir ancak son kararı mutlaka kendin vermelisindir. Bunlar sadece birer araçtır.
* Kontenjanlar: Okulların kontenjanlarını da göz önünde bulundurmak önemlidir. Bazı okulların kız-erkek kontenjan dağılımları farklı olabilir.
* Nakil ve yerleştirme sonuçları: İlk yerleştirme sonuçlarından sonra oluşabilecek boş kontenjanlar için nakil başvurularını da takip etmeyi unutma.
Unutma, bu süreç sadece bir puan sıralamasından ibaret değil. Kendi ilgi alanlarını, yeteneklerini ve gelecek hedeflerini de bu tercihlere dahil etmelisin. Başarılar dilerim!