Denver gelişim testi nasıl yapılır?

Denver Gelişim Testi Nasıl Yapılır?

Denver Gelişim Testi, çocukların belirli yaş gruplarında hangi gelişimsel becerilere sahip olması gerektiğini ölçen standart bir değerlendirme aracıdır. Bu test, genel olarak 0-6 yaş arası çocukların dil gelişimi, ince motor becerileri, kaba motor becerileri ve kişisel-sosyal gelişimleri gibi dört ana alandaki ilerlemesini değerlendirmek için kullanılır. Testin amacı, gelişimsel gecikmeleri erken tespit etmek ve gerekli yönlendirmeleri sağlamaktır. Testi uygulamak için özel bir eğitim almak gereklidir ve genellikle doktorlar, hemşireler veya gelişim uzmanları tarafından uygulanır. Evde ebeveynler tarafından doğrudan uygulanması önerilmez çünkü testin geçerliliği ve güvenilirliği, doğru uygulama koşullarına bağlıdır.

Testin Uygulama Aşamaları ve İçeriği

Denver Gelişim Testi'nin uygulanması, çocuğun yaşına ve gelişimsel düzeyine göre belirlenen maddelerden oluşur. Testin uygulayıcısı, öncelikle çocuğun yaşını tam olarak belirler ve bu yaşa uygun olan test formunu seçer. Test, genellikle birkaç adımdan oluşur:

• Gözlem: Çocuğun test odasında serbestçe oynamasına izin verilir. Uygulayıcı, çocuğun nesnelerle nasıl etkileşim kurduğunu, motor becerilerini nasıl kullandığını ve sosyal çevresiyle nasıl iletişim kurduğunu gözlemler. Örneğin, bir çocuğun bir topu nasıl tuttuğu, döndürdüğü veya fırlattığı incelenir.
• Soru-Cevap: Uygulayıcı, çocuğun anne babasına veya bakım veren kişiye çocuğun günlük yaşamdaki becerileri hakkında sorular sorar. Bu sorular genellikle "Çocuğunuz tek başına kaşıkla yemek yiyebilir mi?" veya "İki kelimelik cümleler kurabiliyor mu?" gibi somut becerileri hedefler.
• Performans Görevleri: Çocuğun doğrudan yapması istenen görevler bulunur. Bu görevler, çocuğun yaşına ve gelişim alanına göre çeşitlilik gösterir. Örneğin:
  • Kaba Motor: Ayakta durma, yürüme, koşma, zıplama, topa tekme atma gibi beceriler test edilir. 12 aylık bir bebekten merdiven inip çıkması beklenmezken, 3 yaşındaki bir çocuktan tek ayak üzerinde durması istenebilir.
  • İnce Motor: Küçük nesneleri kavrama, blokları üst üste dizme, makas kullanma, düğme ilikleme gibi beceriler değerlendirilir. 6 aylık bir bebekten boncukları tutması beklenirken, 4 yaşındaki bir çocuktan basit bir şekil çizmesi istenebilir.
  • Dil Gelişimi: Basit komutları anlama, kelime dağarcığı, iki veya üç kelimelik cümleler kurma, basit sorulara cevap verme gibi beceriler ölçülür. 18 aylık bir çocuktan "top nerede?" sorusuna cevap vermesi beklenir.
  • Kişisel-Sosyal Gelişim: Başkalarıyla etkileşim kurma, oyunlara katılma, yardım etme, bağımsızlık kazanma gibi beceriler gözlemlenir. Bir çocuktan oyuncaklarını paylaşması veya bir yetişkinden yardım istemesi beklenebilir.

Uygulayıcı, her bir maddeyi çocuğun başardığı, başaramadığı veya reddettiği şeklinde kaydeder. Bu kayıtlar, çocuğun gelişimsel profilini oluşturmak için kullanılır. Örneğin, bir çocuktan 10 blok üst üste dizmesi istendiğinde, eğer 7 blok dizebiliyorsa bu durum kaydedilir.

Test Sonuçlarının Yorumlanması ve Takibi

Denver Gelişim Testi sonuçları, çocuğun yaşına göre belirlenen normlara göre yorumlanır. Test, bir gelişim geriliğini veya potansiyel bir sorunu işaret ettiğinde, sonuçlar genellikle dört kategoriden birine girer:

• Başarılı: Çocuğun ilgili beceriyi belirlenen yaş grubunda başarıyla sergilediği anlamına gelir.
• Şüpheli: Çocuğun beceriyi sergilemesinde zorlandığı veya normların dışında bir performans gösterdiği durumları ifade eder. Bu, daha yakından gözlem veya ek değerlendirmeler gerektirebilir.
• Gecikmiş: Çocuğun beceriyi belirli bir yaş grubunun altında sergilemesi veya hiç sergileyememesidir.
• Reddedildi: Çocuğun testi yapmayı reddettiği veya test koşullarında işbirliği yapmadığı durumlardır.

Deneyimlerime göre, eğer bir çocuğun sonuçları "şüpheli" veya "gecikmiş" olarak değerlendirilirse, bu bir panik sebebi olmamalıdır. Önemli olan, bu durumu erken fark etmek ve bir uzmana danışmaktır. Test sonuçları, çocuğun gelişimsel haritasını çıkarmak ve potansiyel müdahaleleri planlamak için kullanılır. Eğer bir gecikme söz konusuysa, ek değerlendirmeler, özel eğitim programları veya terapiler önerilebilir. Örneğin, dil gelişiminde bir gecikme tespit edilirse, konuşma terapisi devreye girebilir.

Pratik Öneriler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ebeveynler olarak, çocuğunuzun gelişimini desteklemek için evde yapabileceğiniz bazı şeyler var. Denver Gelişim Testi'ni kendiniz yapmaya çalışmak yerine, bu testin işaret ettiği alanlarda çocuğunuzla etkileşimde bulunabilirsiniz:

• Bol bol Konuşun: Çocuğunuzla günlük aktiviteler sırasında sohbet edin, yeni kelimeler öğretin ve onu soru sormaya teşvik edin.
• Oyunlarla Destekleyin: Bloklarla oynayın, resim çizin, legolarla yapılar kurun. Bu tür oyunlar hem ince hem de kaba motor becerilerini geliştirir.
• Fiziksel Aktiviteyi Teşvik Edin: Parkta koşturmak, top oynamak, bisiklete binmek gibi aktiviteler kaba motor becerilerinin gelişimi için çok önemlidir.
• Günlük Rutinler Oluşturun: Yemeyi, giyinmeyi, tuvalet alışkanlıklarını kendi başına yapmaya teşvik etmek kişisel-sosyal gelişimi destekler.

Unutmayın ki her çocuk kendi hızında gelişir. Denver Gelişim Testi, bir karşılaştırma aracı değil, çocuğunuzun sağlıklı gelişimini desteklemek için bir rehberdir. Eğer endişeleriniz varsa, mutlaka bir çocuk doktoruna veya gelişim uzmanına danışın. Onlar, test sonuçlarını doğru bir şekilde yorumlayarak size en uygun yönlendirmeleri yapacaklardır.