Herkese mi, herkeze mi?

Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız ve yazarken tereddüt ettiğimiz kelimelerden biri de "herkese" kelimesi. Acaba doğrusu herkese mi, yoksa herkeze mi? Bu basit gibi görünen soru, aslında Türkçe'nin ses uyumu kurallarıyla doğrudan ilişkili. Gelin, bu konuya yakından bakalım ve doğru kullanımını öğrenelim.

Türkçe'de Ses Uyumu Nedir?

Türkçe, sondan eklemeli bir dil olduğu için, kelimelerin sonuna gelen ekler kelimenin yapısına uyum sağlamak zorunda. Bu uyum, genellikle sesli harflerin uyumu şeklinde kendini gösterir. İki temel ses uyumu kuralımız var: Büyük Ünlü Uyumu ve Küçük Ünlü Uyumu. "Herkese" kelimesinin doğru yazılışını anlamak için bu kurallara kısaca göz atmamız gerekiyor.

Büyük ünlü uyumu, bir kelimenin ilk hecesindeki sesli harf kalınsa (a, ı, o, u), sonraki hecelerdeki sesli harflerin de kalın olması gerektiğini belirtir. İnce seslilerde (e, i, ö, ü) ise durum tam tersidir. Küçük ünlü uyumu ise daha detaylı kurallar içerir ve "e" seslisinden sonra "a" veya "e", "a" seslisinden sonra "ı" veya "e" gelmesi gibi durumları düzenler.

"Herkese" mi, "Herkeze" mi? Doğrusu Ne?

Gelelim sorumuzun cevabına: Bu kelimenin doğru yazılışı "herkese" şeklindedir. "Herkeze" şeklinde bir kullanım kesinlikle yanlıştır. Peki, neden böyle? Çünkü Türkçe'de kelimeler genellikle söylendiği gibi yazılır, ancak bazı istisnalar vardır ve ses uyumu kuralları da bu istisnaların bir parçasıdır. "Herkes" kelimesi zaten dilimize yerleşmiş ve kabul görmüş bir kelime olduğu için, ek alırken de bu yapı korunur.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, "herkes" kelimesinin kökeninin Türkçe olmamasıdır. Ancak, dilimize yerleştikten sonra Türkçe kurallara göre şekillenmiştir. Dolayısıyla, "-e" yönelme hal eki aldığında "herkeze" değil, "herkese" şeklinde yazılır.

Doğru Kullanım Örnekleri

Herkese selam söylemeyi unutma.

Bu hediyeler herkese dağıtılacak.

Öğretmen, herkese eşit davrandı.

Umarım bu yazı, "herkese mi, herkeze mi?" ikilemini ortadan kaldırmanıza yardımcı olmuştur. Türkçe'nin zenginliğini ve güzelliğini korumak için dil kurallarına özen göstermeye devam edelim. Unutmayın, doğru iletişim doğru yazımla başlar!