Sübhane rabbiyel ala ne demektir?

"Sübhâne Rabbiyel Azîm" ve "Sübhâne Rabbiyel A'lâ" Farkı ve Anlamları

Selamünaleyküm! Namazda, özellikle de rükû ve secdede dilimize pelesenk olan, belki de en sık tekrarladığımız tesbihlerden ikisi "Sübhâne Rabbiyel Azîm" ve "Sübhâne Rabbiyel A'lâ". Peki, tam olarak ne anlama geliyorlar, neden söylüyoruz, aralarındaki fark ne? Gelin, biraz bu derin mana hazinelerine dalalım.

Bu tesbihler, Allah'ın kusursuzluğunu, yüceliğini ve benzersizliğini ifade eder. "Sübhâne" kelimesi, "tesbih ederim, yüceltirim" anlamına gelir. Allah'tan eksiklik ve kusur olabilecek her türlü şirk koşulabilecek niteliklerden, ortaktan, acizlikten, zayıflıktan münezzeh olduğunu, O'nun kusursuz olduğunu ilan ederiz.

Rükûda Söylenen: "Sübhâne Rabbiyel Azîm"

Namazda rükûya gittiğimizde okuduğumuz bu tesbih, "Ben Rabbim Azîm'i tesbih ederim" demektir. "Azîm" ismi, Allah'ın büyüklüğünü, azametini, kudretini, yüceliğini ifade eder. Rükû, insanın Allah'ın büyüklüğü karşısında eğildiği, boyun eğdiği bir pozisyondur. Bu esnada "Sübhâne Rabbiyel Azîm" demek, Allah'ın azametinin karşısında ne kadar küçük olduğumuzu idrak etmek ve O'nun bu sınırsız büyüklüğü karşısında O'nu kusurlardan tenzih etmektir.

Deneyimlerime göre, bu tesbihi okurken sadece dilimizle değil, kalbimizle de o azameti hissetmeye çalışmak, rükû pozisyonunun ağırlığıyla birleşince insana bambaşka bir huşu veriyor. Sanki her bir harfi, Allah'ın sonsuz kudretine bir selam gönderiyor gibi.

Secdede Söylenen: "Sübhâne Rabbiyel A'lâ"

Secde, namazın en önemli rükunlarından biri ve Allah'a en yakın olunan andır. Bu mübarek anda okuduğumuz tesbih ise "Ben Rabbim A'lâ'yı tesbih ederim" demektir. "A'lâ" ismi ise Allah'ın yüksekliğini, yüceliğini, üstünlüğünü ifade eder. O, her şeyin üzerindedir, her şey O'na muhtaçtır, O ise hiçbir şeye muhtaç değildir.

Secdede yere kapanıp alnımızı toprağa koyduğumuzda, en mütevazı halimizle Allah'ın en yüce olduğunu ilan ederiz. Bu, Allah'ın mutlak üstünlüğüne ve bizim O'nun katındaki acizliğimize bir ikrardır. "Sübhâne Rabbiyel A'lâ" derken, o anın maneviyatını içimize sindirmek, secdedeki o mahcubiyet ve teslimiyetle Allah'ı yüceltmek gerekir.

Tecrübelerim bana gösterdi ki, secde anında bu tesbihi söylerken, sanki yerin yedi kat dibine kadar inip, Allah'ın en yüce makamına bir yolculuk yapıyoruz. Bu da insana tarifsiz bir huzur ve teslimiyet duygusu veriyor.

Neden Bu Tesbihler ve Ne Zaman Okunur?

Bu tesbihlerin namazdaki yeri ve önemi büyüktür. Allah Resûlü (s.a.v.) rükûda üç defa, secdede ise üç defa "Sübhâne Rabbiyel Azîm" ve "Sübhâne Rabbiyel A'lâ" demeyi tavsiye etmiştir. Bu sayılar sünnettir, yani yapılması sevaptır ama terk edilmesi namazı bozmaz. Ancak hem sünneti ihya etmek hem de manasını düşünerek okumak çok daha faziletlidir.

Kimi alimler, "üç defa okumak" ifadesini, minimum üç defa anlamında kullanırken, kimileri ise bu sayının hadislerde geçtiğini belirtir. Elbette, daha fazla da okuyabilirsin. Önemli olan o anki halini düşünerek, samimiyetle tesbih etmek.

Pratik Öneriler: Tesbihlerin Anlamını Derinleştirmek İçin

• Rükûda: Rükûya eğildiğinde, sırtını düz tutmaya çalış ve "Sübhâne Rabbiyel Azîm" derken gerçekten Allah'ın azametini hayal et. O'nun ilmi, kudreti, her şeyi kuşatmışlığını düşün.
• Secdede: Secdeye vardığında, ellerini omuz hizasına getir, dizlerini dik tutmaya çalış ve "Sübhâne Rabbiyel A'lâ" derken kendini en alçak yere, en zelil noktaya koyduğunu düşün. O'nun en yüce ve en yüce olduğunu bilerek bu tesbihi tekrarla.
• Hissetmeye Çalış: Sadece kelimeleri tekrar etmek yerine, her bir kelimenin ardındaki anlamı kalbinde hissetmeye çalış. Allah'ın kusursuzluğu, büyüklüğü ve yüceliği üzerine tefekkür et.
• Farklı Sayılarla Dene: Üç defadan sonra daha fazla okumak istediğinde, Allah'a olan tazarrunu artırdığını düşün. Yedi defa, on defa... Hatta imkan buldukça daha fazla okuyabilirsin. Önemli olan o anki samimiyetindir.

Bu tesbihler, namazın sadece bir ritüel olmadığını, Allah ile derin bir bağ kurma, O'nu anma ve yüceltme fırsatı olduğunu bize hatırlatır. Kalpten söylenen her bir "Sübhâne" kelimesi, Allah'ın büyüklüğü karşısında acziyetimizin ve O'na olan teslimiyetimizin bir göstergesidir. Bu incelikleri düşünerek namaz kılmak, maneviyatını bambaşka bir boyuta taşıyacaktır.