Göz beyazı neden Kanlanır?
Göz Beyazı Neden Kanlanır? Çözümü Nedir?
Göz beyazında ani bir kanlanma gördüğünde paniğe kapılman çok doğal. Sanki gözünün içine bir şey kaçmış gibi, rahatsız edici bir görüntü yaratır. Ama bu durumun ardında genellikle ciddi bir şey yatmaz. Deneyimlerime ve gözlemlediğim vakalara göre, göz beyazının kanlanmasının birkaç temel nedeni var.
- Kılcal Damarların Patlaması: Basit Nedenler
Göz beyazımız, yani sklera, inanılmaz derecede ince kılcal damarlarla kaplıdır. Bu damarlar o kadar küçüktür ki, normalde fark edilmezler. Ancak çeşitli etkenler bu hassas damarların genişlemesine veya patlamasına neden olabilir.
En sık karşılaştığım sebeplerden biri ani basınç değişiklikleri. Mesela şiddetli bir öksürük, hapşırma, hatta ağır kaldırmak bile göz içi basıncını anlık olarak artırabilir. Bu artış, gözdeki en zayıf kılcal damarı patlatabilir. Tıpkı yüzünde kırmızı lekeler oluşması gibi düşünebilirsin, sadece bu sefer göz beyazında oluyor.
Bir başka yaygın neden ise gözü ovuşturmak. Özellikle uyku sonrası veya alerji dönemlerinde gözlerimiz kaşınır ve farkında olmadan sertçe ovuşturabiliriz. Bu sert temas da kılcal damarların yırtılmasına yol açar. Göz bebeklerini değil, göz çevresini nazikçe bastırarak kaşıntıyı gidermeye çalışmak daha güvenli bir yöntemdir.
Ayrıca, göz kuruluğu da damarların daha hassas hale gelmesine neden olabilir. Kuru göz, göz yüzeyinde bir tür sürtünme yaratır ve bu da kanlanmaya zemin hazırlayabilir. Göz kuruluğunun şiddetine göre damarlar daha kolay patlayabilir.
- Travma ve Göz Yaralanmaları
Doğrudan göze alınan darbeler veya kesikler, kanlanmanın en belirgin nedenlerindendir. Hafif bir çarpma bile göz beyazındaki ince damarları bozabilir.
Örneğin, spor yaparken veya bir kazada göze gelen sert bir cisim, sadece yüzeysel bir kanlanmaya değil, daha derin doku hasarlarına da yol açabilir. Eğer kanlanmaya ek olarak ağrı, görme kaybı, ışığa hassasiyet gibi belirtiler de varsa, mutlaka bir göz doktoruna görünmelisin. Bu belirtiler, sadece kılcal damar patlamasından daha ciddi bir durumun işareti olabilir.
Göz içine giren yabancı cisimler de hem tahriş edici hem de kanlanmaya neden olabilir. Bir toz zerresi bile gözde birikip tahrişe yol açabilir ve bu da damarların genişleyip kanamasına neden olabilir. Eğer gözüne bir şey kaçtığını düşünüyorsan, asla parmağınla çıkarmaya çalışma. Steril bir serum fizyolojik veya temiz su ile gözünü nazikçe yıkayabilirsin.
- Göz İçi Basıncı ve Diğer Tıbbi Durumlar
Nadiren de olsa, tekrarlayan ve açıklanamayan göz kanlanmaları daha ciddi tıbbi durumların habercisi olabilir.
Glokom gibi göz tansiyonunu artıran hastalıklar, tedavi edilmediğinde gözün içindeki damarlara zarar verebilir ve kanlanmalara yol açabilir. Yüksek tansiyon da vücuttaki tüm damarları etkilediği gibi gözdeki kılcal damarları da etkileyebilir ve kanamaya neden olabilir.
Ayrıca, diyabet hastalarında görülen diyabetik retinopati gibi durumlar da gözün arkasındaki damarlarda hasara yol açarak kanlanmalara sebep olabilir. Bu tür durumlarda kanlanma genellikle gözün iç kısmında daha belirgin olur ve görme fonksiyonlarını etkileyebilir.
Eğer göz beyazındaki kanlanma sık sık tekrarlıyorsa veya iyileşme süreci uzuyorsa, mutlaka bir göz doktoruna başvurmalısın. Doktor, kapsamlı bir muayene ile altta yatan nedeni tespit edebilir. Gerekirse kan şekeri, tansiyon gibi değerlerini de kontrol ettirmelisin.
Ne Yapmalısın? Pratik Öneriler
Öncelikle paniğe kapılma. Çoğu durumda göz beyazındaki kanlanma, birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. Gözünün içine bakarak, ışık hassasiyeti olup olmadığını kontrol et. Ağrı, batma veya bulanık görme yoksa endişelenmene gerek yok.
- Gözünü Ovuşturmayı Bırak: En önemli kural bu. Kaşınma hissi varsa, göz kapaklarına nazikçe soğuk kompres uygulayabilirsin.
- Göz Damlaları: Eğer göz kuruluğu nedeniyle kanlanma yaşıyorsan, yapay gözyaşı damlaları kullanabilirsin. Bunlar göz yüzeyini nemlendirerek rahatlatır.
- Bol Su İç: Vücudun genel nem dengesi, göz sağlığı için de önemlidir.
- Uzak Yakın Dengesi: Uzun süre bilgisayar veya telefon ekranına bakıyorsan, düzenli aralıklarla gözlerini dinlendir. 20-20-20 kuralını hatırla: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzağa bak.
- Doktora Gitmekten Çekinme: Eğer kanlanma devam ederse, şiddetliyse, ağrı eşlik ediyorsa veya görmende bir değişiklik olursa, hemen bir göz doktoruna görünmelisin. Unutma, göz sağlığı çok önemli ve ihmale gelmez.
Göz sağlığın senin elinde. Bu basit adımlarla göz beyazındaki kanlanmaların çoğunu önleyebilir veya etkilerini azaltabilirsin.