Has been and have been difference?
İngilizce öğrenenlerin sıklıkla karşılaştığı ve kafa karışıklığına yol açan konulardan biri de "has been" ve "have been" kullanımlarıdır. Her ikisi de Present Perfect Tense'in bir parçası olmasına rağmen, farklı öznelere göre çekimlenirler ve cümle içinde farklı anlamlar katabilirler. Bu yazımızda, bu iki kalıbın arasındaki temel farkları, kullanım alanlarını ve doğru bir şekilde nasıl ayırt edilebileceğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
"Has Been" ve "Have Been" Temel Farkı: Özne Uyumları
"Has been" ve "have been" arasındaki en temel fark, cümlenin öznesiyle olan uyumlarıdır. İngilizcede fiiller, öznenin tekil veya çoğul olmasına göre farklı şekillerde çekimlenir. Bu kural, Present Perfect Tense için de geçerlidir.
- Has been: Tekil üçüncü şahıs öznelerle (he, she, it) ve tekil isimlerle (the dog, my friend, the car) kullanılır.
- Have been: Çoğul öznelerle (we, you, they) ve birinci/ikinci tekil şahıs öznelerle (I, you) kullanılır. Ayrıca çoğul isimlerle (the students, my parents, the books) de kullanılır.
Örneklerle açıklayacak olursak:
- She has been studying for hours. (O saatlerdir ders çalışıyor.)
- The company has been very successful recently. (Şirket son zamanlarda çok başarılı oldu.)
- I have been waiting for you. (Seni bekliyorum.)
- They have been living here since 2010. (Onlar 2010'dan beri burada yaşıyorlar.)
"Has Been" ve "Have Been" Kullanım Alanları: Present Perfect Tense
Her iki ifade de Present Perfect Tense'in bir parçası olduğu için, genellikle geçmişte başlayıp şimdiki zamanda devam eden veya geçmişte tamamlanmış ancak etkisi hala devam eden eylemleri anlatmak için kullanılırlar. İşte yaygın kullanım alanları:
1. Bir Yer veya Durumda Bulunma
Bir kişinin veya şeyin belirli bir yerde veya durumda bulunma süresini belirtmek için kullanılır. Genellikle "for" (süredir) veya "since" (den beri) edatlarıyla birlikte gelirler.
- He has been in London for three months. (O üç aydır Londra'da bulunuyor.)
- We have been at this restaurant before. (Daha önce bu restoranda bulunduk.)
- The weather has been cold all week. (Hava tüm hafta soğuktu.)
2. Devam Eden Eylemler (Present Perfect Continuous)
Aslında "has been/have been" kalıbı, Present Perfect Continuous Tense'in yapısını oluşturur. Bu yapıda, "has been/have been" yardımcı fiil olarak kullanılır ve ardından fiilin -ing eki almış hali (present participle) gelir. Geçmişte başlayan ve hala devam eden eylemleri vurgulamak için kullanılır.
- She has been working on this project all morning. (O tüm sabah bu proje üzerinde çalışıyor.)
- They have been playing football since noon. (Onlar öğlen beri futbol oynuyorlar.)
- I have been reading this book for a week. (Bu kitabı bir haftadır okuyorum.)
3. Deneyimler ve Yaşantılar
Geçmişte yaşanmış ancak belirli bir zamanı belirtilmeyen deneyimleri ifade etmek için kullanılır. Genellikle "ever", "never", "before" gibi zarflarla birlikte görülebilir.
- He has been to Paris many times. (O birçok kez Paris'te bulundu/gitti.)
- I have never been to Japan. (Ben hiç Japonya'da bulunmadım/gitmedim.)
- Have you ever been skydiving? (Hiç paraşütle atladın mı?)
"Has Been" ve "Have Been" Arasında Seçim Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru seçimi yapabilmek için cümlenin öznesine odaklanmak en kritik adımdır. Karar verirken şu adımları izleyebilirsiniz:
- Özneyi Belirleyin: Cümlenin öznesi nedir? (I, you, he, she, it, we, they, isimler)
- Öznenin Sayısını Belirleyin: Özne tekil mi, çoğul mu?
- Uygun Yardımcı Fiili Seçin:
- Eğer özne I, you, we, they veya çoğul bir isimse, have been kullanın.
- Eğer özne he, she, it veya tekil bir isimse, has been kullanın.
Unutulmamalıdır ki, "you" hem tekil hem de çoğul anlamda kullanılsa da, her zaman "have been" ile çekimlenir.
Sonuç olarak, "has been" ve "have been" arasındaki fark, İngilizce dilbilgisinin temel taşlarından biridir ve Present Perfect Tense'i doğru kullanmak için bu ayrımı iyi anlamak şarttır. Öznenin tekil veya çoğul olmasına dikkat ederek, bu iki ifadeyi hatasız bir şekilde kullanabilir ve İngilizce iletişim becerilerinizi önemli ölçüde geliştirebilirsiniz. Pratik yaparak ve farklı cümle yapılarını inceleyerek bu konudaki hakimiyetinizi pekiştirebilirsiniz.