Döküm tava emaye kaplama olmalı mı?

Döküm Tava Emaye Kaplı Olmalı mı? Cevaplar ve İpuçları

Döküm tava seçimi yaparken en çok karşına çıkan sorulardan biri de emaye kaplamanın olup olmaması. Deneyimlerime göre bu konu, tavanın ne işe yarayacağından mutfaktaki yerini belirlemeye kadar pek çok şeyi etkiliyor. Gel, bu konuyu enine boyuna inceleyelim.

Emaye Kaplamanın Getirdikleri: Artılar ve Eksiler

Emaye kaplama, döküm demirin üzerine cam bazlı bir malzeme püskürtülerek elde edilir. Bu kaplama, döküm tavanın pek çok yönünü değiştirir.

Artıları:

• Yapışmazlık: Emaye kaplama, doğru bakım yapıldığında oldukça iyi bir yapışmazlık yüzeyi sunar. Özellikle yağsız pişirme yapmayı sevenler için cazip olabilir.
• Kolay Temizlik: Pürüzsüz yüzeyi sayesinde, pişen yemek artıkları daha kolay temizlenir. Elbette bu, tavanın kullanım şekline göre değişiklik gösterebilir.
• Korozyon Direnci: Emaye, döküm demirin paslanmasını engeller. Bu da tavanın ömrünü uzatır ve özel bakım ihtiyacını azaltır.
• Asitlere Karşı Direnç: Domates gibi asidik gıdalarla uzun süreli temas, emayeli yüzeyde bir sorun yaratmaz.
• Estetik Çeşitlilik: Emaye kaplamalar sayesinde döküm tavalar farklı renklerde üretilebilir. Bu da mutfağına renk katmak isteyenler için bir artı.

Eksileri:

• Yüksek Isıya Hassasiyet: Aşırı yüksek ısılar, emaye kaplamada çatlamalara veya dökülmelere neden olabilir. Özellikle aniden soğuk su ile temas ettirildiğinde bu risk artar.
• Dökülme Riski: Ani darbeler veya düşmeler sonucunda emaye kaplamada dökülmeler meydana gelebilir. Bu, tavanın altındaki döküm demirin ortaya çıkmasına ve paslanma riskine yol açar.
• Mükemmel Yapışmazlık Beklentisi: Tamamen pürüzsüz bir yüzey istiyorsan, yüksek kaliteli bir seramik veya teflon tava daha uygun olabilir. Emaye kaplamada da yine bir miktar yağ kullanmak, en iyi sonuçları alman için önemlidir.
• Pahalı Olabilmesi: Genellikle emayesiz döküm tavalara göre daha maliyetlidir.

Emayesiz Döküm Tavalar: Neden Tercih Edilmeli?

Emayesiz döküm tavalar, döküm demirin saf halidir. Bu da onlara bambaşka özellikler kazandırır.

Avantajları:

• Üstün Isı Tutma ve Dağıtma: Döküm demirin en temel özelliği budur. Bu, yemeğin her noktasının eşit pişmesini sağlar ve yüksek sıcaklıkları uzun süre korur. Özellikle mühürleme (searing) işlemleri için idealdir.
• Doğal Yapışmazlık (Seasoning): Düzenli kullanıldığında ve doğru yağlama ile zamanla doğal bir yapışmazlık yüzeyi oluşur. Bu "seasoning" dedikleri işlemdir ve tavanın ömrünü uzattığı gibi lezzeti de artırır. Deneyimlerime göre, bu süreci sabırla bekleyenler harika sonuçlar alır.
• Çok Yönlülük: Fırında, ocakta, hatta mangalda bile rahatlıkla kullanabilirsin. Bu, ocaktan alıp fırına atabileceğin anlamına gelir.
• Sağlık Açısından Faydaları: Pişirme sırasında az miktarda demiri yiyeceklere geçirdiği düşünülür. Bu, özellikle demir eksikliği yaşayanlar için bir avantaj olabilir.
• Uzun Ömürlülük: Doğru bakım ile nesilden nesile aktarılabilecek bir tavaya sahip olabilirsin. Paslanmalar bile zımparalanıp tekrar "seasoning" yapılarak giderilebilir.

Dezavantajları:

• Bakım Gereksinimi: Paslanmayı önlemek için her kullanımdan sonra kurulanıp hafifçe yağlanması gerekir.
• Yapışma Riski: Yeni başlayanlar için ilk başlarda yiyeceklerin yapışma ihtimali daha yüksektir. Bu durum, "seasoning" işlemiyle zamanla ortadan kalkar.
• Ağır Olması: Emayeli modellerden daha ağır olabilirler.
• Asidik Gıdalara Hassasiyet: Uzun süreli domates sosu gibi asidik gıdalarla pişirme, tavanın "seasoning" tabakasına zarar verebilir. Bu yüzden asidik pişirmelerde daha dikkatli olmak gerekir.

Hangi Durumlarda Hangisi Daha İyi?

* Mükemmel yapışmazlık ve kolay temizlik senin için öncelikliyse, ve biraz daha az bakım yapmayı tercih ediyorsan, iyi kalitede bir emaye kaplı döküm tava tercih edebilirsin. Özellikle kahvaltı hazırlıkları veya soslu yemekler için idealdir.

* Yüksek ısıda mühürleme yapmak, fırında uzun süreli pişirme yapmak ve doğal, yaşlanan bir yüzey elde etmek senin amacınsa, emayesiz döküm tava tam sana göre. Et pişirmek, kızartma yapmak veya bir yemeği ocaktan alıp direkt fırına atmak için harika bir seçimdir.

Pratik İpuçları ve Öneriler

* Emaye Döküm Tava Kullanıyorsan:

* Yüksek ateşte uzun süreli pişirmelerden kaçın.

* Metal gereçler yerine tahta, silikon veya naylon gereçler kullan.

* Tavayı kesinlikle bulaşık makinesine atma.

* Her kullanımdan sonra elde yıka ve hemen kurula.

* Emayesiz Döküm Tava Kullanıyorsan:

* İlk kullanım öncesi mutlaka "seasoning" talimatlarını uygula. (Genellikle üreticinin talimatlarında belirtilir).

* Her kullanımdan sonra sıcak su ve sünger ile temizle. Sabun kullanmaktan kaçın, çünkü bu "seasoning" tabakasını zedeleyebilir.

* Temizledikten sonra iyice kurula ve ince bir tabaka bitkisel yağ sür.

* Yüksek ısıda pişirme yaparken dikkatli ol, ama bu tavaların asıl gücü yüksek ısıları tutmasıdır.

* Uzun süreli asidik gıdalarla pişirme sonrası tavanın bakımını daha özenli yap.

Sonuç olarak, iki tür döküm tavanın da kendine özgü güzellikleri ve kullanım alanları var. Senin mutfak alışkanlıkların ve ne tür yemekler pişirmeyi sevdiğin, doğru seçimi yapmanda en belirleyici faktör olacaktır.