Yeminli mali müşavir ne yapamaz?

Yeminli mali müşavirler (YMM), işletmelerin ve bireylerin mali süreçlerinde kritik bir rol oynarlar. Ancak, sahip oldukları yetkilere rağmen, YMM'lerin yapamayacakları belirli işlemler ve durumlar bulunmaktadır. Bu yazımızda, bir yeminli mali müşavirin yetki sınırlarını ve neleri yapamayacağını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Bağımsızlık İlkesine Aykırı Davranışlar

YMM'lerin en temel yükümlülüklerinden biri, bağımsızlıklarını korumaktır. Bu ilke, YMM'lerin tarafsız ve objektif bir şekilde hizmet sunmalarını gerektirir. Dolayısıyla, bir YMM, doğrudan veya dolaylı olarak ilişkili olduğu bir şirketin denetimini veya tasdikini yapamaz. Örneğin, bir YMM'nin eşinin veya yakın bir akrabasının yönetiminde bulunduğu bir şirketin mali işlemlerini incelemesi ve onaylaması etik ve yasal olarak mümkün değildir.

Ayrıca, geçmişte çalıştığı veya yakın zamanda ayrıldığı bir şirketin denetimini yapmak da bağımsızlık ilkesine aykırıdır. Bu tür durumlar, YMM'nin objektifliğini etkileyebileceği ve çıkar çatışmasına neden olabileceği için yasaktır.

Hukuki Sorumluluğu Ortadan Kaldıran İşlemler

YMM'ler, yaptıkları denetim ve tasdik işlemlerinden dolayı hukuki olarak sorumludurlar. Ancak bu sorumluluk, belirli sınırları aşamaz. Bir YMM, mükellefin vergi kaçakçılığına veya diğer yasa dışı faaliyetlerine doğrudan iştirak edemez. Eğer bir YMM, bilerek ve isteyerek mükellefin yasa dışı işlemlerine yardımcı olursa, bu durum sadece mesleki etik ihlali değil, aynı zamanda suç teşkil eder.

YMM'ler, mükelleflerin beyanlarını ve mali tablolarını denetlemekle yükümlüdürler. Ancak, mükellefin sunduğu belgelerin doğruluğunu garanti etme gibi bir sorumlulukları bulunmamaktadır. YMM, mevcut bilgilere ve belgelere dayanarak bir görüş bildirir. Eğer mükellef yanıltıcı bilgi veya belge sunmuşsa, YMM'nin sorumluluğu sınırlı olabilir.

Yetki Alanı Dışındaki İşlemler

YMM'lerin yetki alanı, genellikle mali denetim, vergi danışmanlığı ve mali raporlama gibi konularla sınırlıdır. Bir YMM, örneğin, hukuki danışmanlık, mühendislik hizmetleri veya tıbbi tavsiye gibi alanlarda yetkili değildir. Bu tür alanlar, ilgili mesleklerin uzmanlık alanına girer ve YMM'lerin bu konularda profesyonel hizmet sunması mümkün değildir.

YMM'ler, vergi mevzuatına ilişkin görüş bildirme ve danışmanlık yapma yetkisine sahiptirler. Ancak, bir vergi davasında mükellefi doğrudan temsil etme yetkileri bulunmamaktadır. Mükellefin mahkemede temsil edilmesi gerektiği durumlarda, avukatlar devreye girmektedir.

Özetle, bir yeminli mali müşavirin yetkileri ve sorumlulukları belirli sınırlar içerisinde tanımlanmıştır. Bağımsızlık ilkesine aykırı davranışlardan kaçınmak, hukuki sorumluluğu aşan işlemlere karışmamak ve yetki alanı dışındaki konularda hizmet sunmamak, bir YMM'nin uyması gereken temel kurallardır.