Siroz Tedavisi nedir?

Siroz Tedavisi Nedir?

Siroz tedavisi, hasar görmüş karaciğerin daha fazla ilerlemesini durdurmayı ve olası komplikasyonları yönetmeyi amaçlar. Aslında sirozun kendisi, karaciğer dokusunun geri dönüşümsüz sertleşmesi ve yara izi oluşumudur. Bu nedenle, tedavinin temel hedefi, altta yatan nedeni ortadan kaldırmak ve karaciğerin fonksiyonlarını olabildiğince korumaktır.

Temel Tedavi Yaklaşımları ve Yönetim

Siroz tedavisinde en önemli adım, siroza neden olan faktörü ortadan kaldırmaktır. Deneyimlerime göre, hastaların büyük çoğunluğunda sirozun ana nedenleri hepatit B ve C virüsleri, uzun süreli ve aşırı alkol tüketimi, yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD/NASH) ve otoimmün hepatittir. Bu nedenlere yönelik tedaviler, hastalığın ilerlemesini önemli ölçüde yavaşlatabilir veya durdurabilir.

• Viral Hepatit Tedavisi: Hepatit B ve C için uygulanan antiviral ilaçlar, virüs yükünü baskılayarak veya ortadan kaldırarak karaciğerdeki inflamasyonu azaltır ve fibrozis gelişimini önler. Özellikle Hepatit C tedavisinde kullanılan yeni nesil doğrudan etkili antiviral (DAA) ilaçlar, %95'in üzerinde başarı oranına sahiptir.
• Alkol Durdurma: Alkol bağımlılığı olan hastaların kesinlikle alkolü bırakmaları gerekir. Bu, karaciğerin kendini yenileme şansını artırır ve siroza bağlı komplikasyonların riskini azaltır. Tedavide psikiyatrik destek ve rehabilitasyon programları da büyük önem taşır.
• Metabolik Hastalıkların Yönetimi: Diyabet, obezite ve dislipidemi gibi durumlar yağlı karaciğer hastalığına yol açabilir. Bu durumlarda yaşam tarzı değişiklikleri (diyet, egzersiz) ve ilaç tedavileri ile kilo kontrolü ve metabolik parametrelerin düzeltilmesi esastır.
• Otoimmün Hepatit Tedavisi: Bağışıklık sisteminin kendi karaciğer hücrelerine saldırdığı bu durumda, immünosupresif ilaçlar (kortikosteroidler, azatiyoprin vb.) kullanılır. Bu ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayarak karaciğerdeki inflamasyonu kontrol altına alır.

Siroz Komplikasyonlarının Yönetimi

Siroz ilerlediğinde çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu komplikasyonların erken teşhisi ve yönetimi, hastanın yaşam kalitesini ve sağkalımını doğrudan etkiler.

• Portal Hipertansiyon ve Varisler: Karaciğer sertleştiğinde, dalağa ve yemek borusuna giden kan akışı artar. Bu durum, yemek borusu ve mide duvarındaki damarların (varisler) genişlemesine neden olur. Varislerin rüptürü (yırtılması) hayatı tehdit eden kanamalara yol açabilir. Tedavisinde beta-blokerler gibi ilaçlar ve endoskopik band ligasyonu veya skleroterapi gibi girişimsel işlemler kullanılır. Şiddetli vakalarda TIPS (Transjuguler İntrahepatik Portosistemik Şant) adı verilen bir işlem de uygulanabilir.
• Asit (Karında Su Toplanması): Siroza bağlı sıvı birikimi, karında şişlik ve rahatsızlığa neden olur. Tedavisinde diyetle alınan tuzu kısıtlamak, idrar söktürücü ilaçlar (diüretikler) ve gerektiğinde karındaki sıvının boşaltılması (paracentez) yer alır.
• Hepatik Ensefalopati: Karaciğerin toksinleri yeterince temizleyememesi sonucu beyin fonksiyonlarında bozulma görülür. Bu durum, kafa karışıklığı, hafıza kaybı ve uyku bozuklukları gibi belirtilere yol açabilir. Tedavisinde özel bir bağırsak antibiyotiği olan rifaximin ve laktüloz gibi ilaçlar kullanılır.
• Karaciğer Kanseri (Hepatocellüler Karsinom): Siroz hastalarında karaciğer kanseri riski artar. Bu nedenle, siroz hastalarının düzenli olarak ultrason ve alfa-fetoprotein (AFP) kan testleri ile taranması önerilir. Erken evredeki kanserler için cerrahi rezeksiyon, radyofrekans ablasyon veya karaciğer nakli gibi tedavi seçenekleri mevcuttur.

Karaciğer Nakli

Tüm tedavi yöntemlerine rağmen karaciğer fonksiyonları ciddi şekilde bozulduğunda ve yaşam beklentisi azaldığında tek seçenek karaciğer naklidir. Nakil, hastanın yaşam süresini uzatan ve yaşam kalitesini önemli ölçüde artıran bir yöntemdir. Uygun adayların belirlenmesi ve nakil süreci, multidisipliner bir ekip tarafından titizlikle yürütülür.

Unutmamak gerekir ki, siroz tedavisi kişiye özeldir. Doktorunuzun önerdiği tedavi planına uymak, düzenli kontrolleri ihmal etmemek ve yaşam tarzınızda yapacağınız olumlu değişiklikler, hastalığın yönetimi ve daha iyi bir yaşam kalitesi için kritik öneme sahiptir.