Borsa alış satış ne demek?
Borsa Alış Satış Nedir?
Borsada alış satış dediğimizde aslında işin temelini konuşuyoruz. Bir şirketin hissesini veya başka bir finansal varlığı, değerleneceğini düşündüğün için alıp, değerlendiğinde satarak kar elde etme mantığı. Ama bu işler öyle "yarın zengin olurum" diye girilecek, öyle her duyduğuna inanılacak bir dünya değil. Tecrübelerime göre işin içine biraz da mantık katmak gerekiyor.
Nasıl Alınıp Satılır?
Borsada işlem yapmak için öncelikle bir aracı kurumda yatırım hesabı açman gerekiyor. Bu aracı kurumlar bankalar olabilir ya da doğrudan borsa işlemleriyle ilgilenen bağımsız şirketler olabilir. Hesabını açtıktan sonra internet üzerinden veya mobil uygulamalar aracılığıyla bu hesaba para yatırıyorsun.
Piyasada işlem gören bir hisseyi almak istediğinde, o hissenin kodunu biliyorsan (örneğin Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları için EREGL) aracı kurumun platformunda o kodu aratır, almak istediğin miktarı (adet olarak) ve fiyatı belirlersin. Diyelim ki EREGL hissesi şu an 45 TL'den işlem görüyor. Sen 100 adet almak istiyorsan, 45 TL'den bir alış emri girersin. Bu emir, piyasada o fiyattan satış yapan biriyle eşleştiğinde gerçekleşir.
Satış da aynı şekilde. Elinde EREGL hissesi var ve şu an 50 TL'den işlem görüyor. Sen de 100 adet satmak istiyorsun. O zaman 50 TL'den bir satış emri girersin. Piyasadaki bir alıcı senin belirlediğin fiyattan almak isterse, işlem gerçekleşir ve paran hesabına geçer.
Burada önemli olan alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark. Eğer hisseyi 45 TL'den alıp 50 TL'den satarsan, 100 adet üzerinden 500 TL kar etmiş olursun (tabii aracı kurum komisyonlarını düşmeden). Eğer tam tersi olursa, yani 45 TL'den alıp 40 TL'den satmak zorunda kalırsan, 500 TL zarar etmiş olursun.
Piyasayı Nasıl Takip Edeceksin?
Bu işin en kritik yanlarından biri de piyasayı ve şirketleri takip etmek. Sadece "Bu hisse yükseliyor" diye almak, ya da "Bu hisse düşüyor" diye satmak, deneyimlerime göre uzun vadede kazandırmaz. Şöyle düşün; bir meyve bahçesi alacaksın ama hangi meyvelerin ne zaman olgunlaştığını, hava durumunun nasıl olacağını, rakip bahçelerin durumunu bilmeden yatırım yaparsan sonuç hayal kırıklığı olabilir.
Ne yapmak lazım?
- Şirketin Haberlerini Takip Et: Şirketin finansal raporları, yeni projeleri, ortaklıkları, yönetim değişiklikleri gibi haberler hisse senedinin fiyatını doğrudan etkiler. Örneğin, bir şirketin beklenenin üstünde kar açıklaması, hisse senedinin fiyatını yükseltebilir.
- Sektörel Gelişmeleri İzle: Yatırım yaptığın şirketin bulunduğu sektördeki genel gidişatı bilmek önemli. Enerji sektörü veya teknoloji sektörü gibi. Sektörün büyümesi veya küçülmesi, o sektördeki şirketleri de etkiler.
- Makro Ekonomik Verileri Anla: Enflasyon oranları, faiz oranları, döviz kurları gibi büyük resimdeki ekonomik veriler de borsayı genel olarak etkiler. Örneğin, faiz oranlarının yükselmesi, mevduat gibi daha risksiz yatırım araçlarını cazip hale getirerek borsadan para çıkışına neden olabilir.
- Teknik Analiz Temellerini Öğren: Grafiklere bakarak, geçmiş fiyat hareketlerini analiz ederek gelecekteki olası fiyat yönelimleri hakkında fikir sahibi olmaya çalışmak. Bu biraz daha detaylı bir konu ama temel mantığını anlamak bile faydalı olabilir.
Peki Nasıl Başlamalı?
Öncelikle küçük miktarlarla başla. Öğrenme aşamasında büyük paralar kaybetmek motivasyonunu düşürebilir. Aceleci olma, sabırlı ol. Piyasanın nabzını tutarken, sevdiğin, güvendiğin ve anladığın sektörlerdeki şirketlere odaklan. Belki de en önemlisi, duygusal kararlar vermekten kaçınmak. Korku ve açgözlülük, borsa dünyasının en büyük düşmanlarıdır diyebilirim.
Unutma, borsada alış satış bir beceri ve bilgi gerektiren bir süreçtir. Sürekli öğrenmeye ve kendini geliştirmeye açık olman, bu yolda sana çok şey kazandıracaktır.